Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm phổ biến và đang bùng phát thành dịch trong thời điểm cuối năm 2023. Triệu chứng Sốt xuất huyết ở người lớn có rất nhiều biểu hiện. Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều bệnh nhân chưa có kiến thức sâu để nhận biết những biểu hiện này dẫn đến chậm trễ trong việc điều trị. Vậy đâu là biểu hiện bị sốt xuất huyết ở người lớn? Mời bạn đọc cùng tham khảo thông tin về nguyên nhân, phân biệt triệu chứng và cách điều trị sốt xuất huyết do Hoàn Mỹ cung cấp dưới đây.
>>> Xem thêm:
- Bệnh nhân sốt xuất huyết có được tắm không?
- Bị sốt xuất huyết nên ăn gì, kiêng gì để nhanh khỏi bệnh?
- Cách hết nghẹt mũi đơn giản hiệu quả ngay tại nhà
Sốt xuất huyết là gì?
Sốt xuất huyết là căn bệnh truyền nhiễm cấp tính có thể lây lan giữa người với người qua vật trung gian muỗi vằn mang mầm bệnh siêu vi trùng Dengue. Vậy sốt xuất huyết có lây không? Câu trả lời chắc chắn là có, bệnh Sốt xuất huyết lây do muỗi vằn Aedes truyền bệnh.
Muỗi vằn (hay có tên là Aedes Aegypti) là vật trung gian truyền nhiễm có kích thước nhỏ, sẫm màu, dài khoảng 4 đến 7mm. Muỗi vằn thân có màu đen và nhiều khoang trắng ở lưng và chân. Chúng thường được sinh sôi nảy nở trong những chỗ tối, ẩm thấp như ao tù, nước đọng, dụng cụ chứa nước, gốc cây,…. Loại muỗi này hoạt động mạnh mẽ nhất vào buổi sáng sớm và chiều tối, hầu như chúng hút máu người cả ngày lẫn đêm.
Dấu hiệu đầu tiên của người mắc bệnh sốt xuất huyết là cơ thể trở nên nhức mỏi, các cơ và khớp sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Sau đó, người bệnh sẽ rơi vào 2 trường hợp:
- Trường hợp nhẹ sẽ gây Sốt cao, nổi mẩn, đau hốc mắt, đau nhức cơ,…
- Trường hợp nặng thì người bệnh có thể bị giảm huyết áp đột ngột, gây chảy máu và thậm chí dẫn đến tử vong nhanh chóng.
Nguyên nhân gây ra Sốt xuất huyết ở người lớn?
Virus Dengue do muỗi vằn truyền bệnh là nguyên nhân gây ra bệnh Sốt xuất huyết ở người lớn. Các loại virus này có 4 chủng, lần lượt là: virus DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Các loại muỗi truyền bệnh sẽ đưa virus này vào máu của của bệnh nhân qua quá trình đốt và hút máu.
Loại muỗi Aedes Aegypti, đặc biệt là con cái mới có thể truyền bệnh được. Chúng hoạt động chủ yếu vào ban ngày. Virus Sốt xuất huyết sẽ tồn tại trong máu muỗi khoảng 8 – 11 ngày. Khi người bị muỗi đốt, virus sẽ tuần hoàn trong cơ thể người khoảng 2 – 7 ngày. Trong khoảng thời gian trên, nếu bạn bị muỗi Aedes hút máu thì muỗi sẽ mang virus lây lan cho những người xung quanh.
>>> Xem thêm:
- Nhận biết bệnh viêm mũi dị ứng và cách điều trị
- Viêm họng mãn tính là gì? Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả
- Nhận biết sớm dấu hiệu bệnh trầm cảm và cách chữa trị
Triệu chứng Sốt xuất huyết ở người lớn
Các triệu chứng Sốt xuất huyết ở người lớn không quá khác biệt với dấu hiệu sốt xuất huyết ở trẻ em. Khi đã nhiễm bệnh, bệnh nhân sẽ có triệu chứng theo 1 trong 2 trường hợp sau: sốt xuất huyết biểu hiện ra bên ngoài hoặc xuất huyết nội tạng.
Triệu chứng thể nhẹ không biến chứng
Triệu chứng Sốt xuất huyết ở người lớn thể nhẹ thường xuất hiện các biểu hiện điển hình và ít gặp biến chứng. Từ triệu chứng sốt (kéo dài từ 4-7 ngày tính từ sau khi bị muỗi vằn truyền bệnh), sau đó sẽ kèm theo các triệu chứng sau:
- Buồn nôn và ói mửa.
- Sốt cao, có thể lên đến 40,5 độ C.
- Phát ban Sốt xuất huyết.
- Đau hốc mắt.
- Đau nhức đầu nghiêm trọng.
- Đau cơ, khớp.
- Có dấu hiệu xuất huyết ngoài (chấm máu đỏ dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng,…)
Triệu chứng Sốt xuất huyết ở người lớn thể nặng (Xuất huyết nội tạng)
Bệnh Sốt xuất huyết nặng có thể gây xuất huyết nội tạng ở người lớn, bao gồm xuất huyết trong đường tiêu hóa hoặc xuất huyết não. Trong trường hợp này, sốt xuất huyết có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe của bệnh nhân. Lúc này, người bệnh sẽ xuất hiện những dấu hiệu như:
- Sau khoảng 2 ngày sốt, bệnh nhân sẽ đi ngoài ra máu.
- Đau đầu bình thường.
- Không phát ban.
- Sốt nhẹ.
- Trên da bắt đầu có các chấm xuất huyết.
- Mệt mỏi, vật vã, lừ đừ.
- Phân có màu đen hoặc đi ngoài ra máu tươi.
- Đau vùng gan, nhất là khi dùng tay ấn vào.
- Da tái xanh.
- Tiểu ít.
- Nôn nhiều.
Nặng hơn nữa là xuất huyết não, các dấu hiệu Sốt xuất huyết ở người lớn thường không rõ ràng, do đó mà rất khó nhận biết. Lúc này, sốt xuất huyết gây xuất huyết não sẽ khiến bệnh nhân có các triệu chứng như:
- Sốt cao.
- Đau đầu.
- Liệt tay, chân hoặc liệt nửa người.
- Sau đó người bệnh rơi vào tình trạng hôn mê, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
Các giai đoạn phát triển bệnh Sốt xuất huyết ở người lớn
Bệnh nhân Sốt xuất huyết thường trải qua 3 giai đoạn, bao gồm: Giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục.
1. Giai đoạn sốt
Người bệnh bắt đầu xuất hiện triệu chứng Sốt sau thời gian ủ bệnh trong vòng 4-7 ngày. Ở giai đoạn này, bệnh nhân thường sốt cao đột ngột, liên tục từ 39-40 độ C và không có dấu hiệu thuyên giảm dù đã uống thuốc hạ sốt. Sau đó, họ sẽ mắc các triệu chứng đi kèm khác như: mệt mỏi, đau họng, tiêu chảy, đau đầu, da xung huyết,…
2. Giai đoạn nguy hiểm
Sau khi bị Sốt ngày đầu tiên, giai đoạn nguy hiểm thường diễn ra từ 3-7 ngày. Lúc này, người bệnh có thể có thể giảm hoặc còn sốt, nhưng có thể sẽ xuất hiện một số trường hợp nhiễm trùng thứ phát với biểu hiện hạ tiểu cầu và cô đặc máu. Đồng thời, các biểu hiện xuất huyết có khả năng xảy ra. Người bệnh sốt xuất huyết giai đoạn nguy hiểm có thể xuất hiện các triệu chứng nặng của bệnh như:
- Tràn dịch phổi, đau ngực khi thay đổi tư thế, nặng ngực, khó thở.
- Tính thấm thành mạch tăng dẫn đến hiện tượng thoát huyết tương.
- Đau tức dưới sườn hoặc vùng thượng vị do gan phình to, li bì, vật vã, lạnh tay chân, ít tiểu, da lạnh ẩm toàn thân.
- Tràn dịch màng bụng dẫn đến chướng bụng, bụng to nhanh.
- Xuất huyết nội tạng tiêu hóa, xuất huyết phổi và não: nôn ra máu, đi tiểu ra máu, ho ra máu, ra máu bất thường âm đạo, rong kinh,…
- Xuất huyết dưới da: Hình thành các nốt hoặc mảng xuất huyết, thường ở mặt trước 2 chân, mặt trong 2 cánh tay, đùi, mạng sườn bụng.
- Những biến chứng nặng mà người bệnh phải đối mặt ở giai đoạn nguy hiểm như: Viêm cơ tim, viêm gan, viêm não, suy thận,…
Ở giai đoạn này, người bệnh Sốt xuất huyết cần được chăm sóc kỹ càng, theo dõi cẩn thận các triệu chứng bệnh. Nếu bệnh nhân có dấu hiệu trở nặng cần thông báo ngay cho bác sĩ để được cấp cứu kịp thời.
3. Giai đoạn hồi phục
Sau khi đã qua giai đoạn nguy hiểm, các chỉ số dần về mức bình thường. Người bệnh bắt đầu dần hồi phục, huyết áp ổn định, tần suất tiểu tiện nhiều hơn và có dấu hiệu thèm ăn.
Ở giai đoạn hồi phục, người nhà bệnh nhân cần chăm sóc người bệnh cẩn thận, đúng cách, không lơ là các triệu chứng bất thường dù bệnh nhân đang hồi phục. Nếu không được chăm sóc kỹ, bệnh nhân vẫn có nguy cơ phù phổi và suy tim.
Cách điều trị Sốt xuất huyết ở người lớn
Sốt xuất huyết có tự khỏi không?
Nhiều người thắc mắc, Sốt xuất huyết có tự khỏi không? Hiện nay, bệnh sốt xuất huyết có thể tự khỏi ở các trường hợp thể nhẹ, không gây biến chứng nhưng cần được theo dõi và điều trị triệu chứng. Đối với mức độ nhẹ, bệnh nhân có thể được bác sĩ chỉ định điều trị tại nhà trong vòng 7-10 ngày tính từ ngày phát sốt đầu tiên.
Ngoài ra, theo báo cáo và đánh giá của giới chuyên môn thì đây cũng là căn bệnh có nguy cơ gây biến chứng cao và khả năng ảnh hưởng đến tính mạng của người bệnh là rất lớn. Vì thế, bệnh nhân cần được xác định mức độ bệnh để có thể đưa ra phác đồ điều trị bệnh cho phù hợp.
Điều trị Sốt xuất huyết tại nhà
Điều trị Sốt xuất huyết tại nhà cần phải làm gì? Người nhà cần lưu ý những điều sau:
- Người bệnh lúc này cần được theo dõi liên tục và chăm sóc kỹ lưỡng.
- Lúc bệnh nhân có triệu chứng Sốt cao, có thể uống Paracetamol (liều dùng 10-15mg/1kg/lần) để hạ sốt.
- Trong trường hợp xuất hiện triệu chứng bất thường như chảy máu cam, người nhà hãy nhanh chóng đưa bệnh nhân đến bệnh viện để được cấp cứu kịp thời.
Vậy Sốt xuất huyết làm gì cho nhanh khỏi? Biện pháp điều trị duy nhất là bù nước cho người bệnh. Sau đó hãy bồi dưỡng đủ chất để quá trình phục hồi của người bệnh nhanh hơn.
Điều trị Sốt xuất huyết tại cơ sở y tế
- Nhập viện trong thời gian ngắn (12-24 giờ): Khi biện pháp bù nước bằng đường uống không mang lại kết quả và người bệnh xuất hiện các điểm xuất huyết dưới da hoặc niêm mạc thì hãy đưa bệnh nhân đến bệnh viện và nhập viện ngay.
- Nhập viện trong thời gian dài (>24 giờ): Bệnh nhân Sốt xuất huyết cần phải nhập viện điều trị ngay khi có biểu hiện chân tay lạnh, sốt li bì, mạch yếu, viêm họng, khó thở…
- Khi phải nhập viện, bệnh nhân Sốt xuất huyết cần được kiểm tra xem tình trạng tiểu cầu giảm hoặc men gan tăng bằng cách xét nghiệm máu hằng ngày. Hiện nay, có 2 loại xét nghiệm xác định loại bệnh sốt xuất huyết là: Xét nghiệm NS1 Dengue (xét nghiệm nhanh phát hiện kháng nguyên vi rút gây bệnh sốt xuất huyết Dengue) và xét nghiệm kháng thể (IgM và IgG Dengue).
Chăm sóc người bệnh Sốt xuất huyết như thế nào?
Sốt xuất huyết làm gì cho nhanh khỏi luôn là câu hỏi được tìm kiếm khá nhiều. Nếu bạn đang chăm người mắc phải bệnh Sốt xuất huyết, hãy lưu ý những điều sau:
- Người bệnh Sốt xuất huyết cần phải tuân thủ đầy đủ theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Bệnh nhân nên tránh hoạt động mạnh và nghỉ ngơi một thời gian.
- Điều quan trọng nhất là người bệnh cần phải được uống đủ nước mỗi ngày, tăng cường nước, sữa, nước trái cây và dung dịch điện giải.
- Uống thuốc hạ Sốt Paracetamol 4gr/ngày đối với người lớn. Mặc quần áo thoáng mát, giúp tỏa nhiệt.
- Tuyệt đối không tự ý truyền dịch tại nhà vì có thể dẫn đến phù nề, suy hô hấp gây nguy hiểm đến tính mạng.
- Đồng thời, không cho người bệnh dùng thuốc đặc biệt là các loại thuốc steroid, các chất chống viêm không acid acetylsalicylic (aspirin), ibuprofen, mefenamic acid (ponstan),…
- Ngoài ra, nên chia bữa ăn ra nhiều phần nhỏ, thức ăn cần mềm và lỏng để người bệnh dễ ăn. Đối với vệ sinh cá nhân, người bệnh nên tắm rửa bằng nước ấm, lau người nhẹ nhàng không nên kỳ mạnh lên da.
- Nếu người bệnh có những biểu hiện thuộc các triệu chứng Sốt xuất huyết nặng thì người nhà cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện gấp để cấp cứu kịp thời.
Chế độ dinh dưỡng dành cho người bị Sốt xuất huyết
Vậy thì Sốt xuất huyết làm gì cho nhanh khỏi? Sốt cao sẽ làm tăng nguy cơ mất nước, nên cần bù đủ 2-3l nước/ngày. Người bệnh có thể uống nước lọc, nước canh, dừa tươi, nước trái cây như cam, chanh. Đặc biệt, nước dừa chứa rất nhiều khoáng chất, phù hợp bổ sung điện giải tức thì cho người đang sốt. Các loại nước ép trái cây cũng chứa nhiều vitamin, khoáng chất, đặc biệt là vitamin C giúp tăng cường đề kháng, vững thành mạch, giúp người bệnh mau phục hồi sức khỏe.
Đối với việc điều trị những triệu chứng Sốt xuất huyết ở người lớn, họ cần lượng protein cao để phục hồi sức khỏe nhanh chóng, nên hãy tăng cường các loại thực phẩm giàu protein như thịt, cá, trứng, sữa. Kèm theo đó là những loại thực phẩm giàu vitamin A, kẽm để tăng cường đề kháng cho cơ thể.
Phòng ngừa Sốt xuất huyết ở người lớn
Muỗi chính là phương thức truyền nhiễm chính, nên việc diệt muỗi và phòng muỗi đốt luôn là cách phòng bệnh Sốt xuất huyết hiệu quả. Bạn hãy:
- Mặc quần áo dài tay khi đi ra ngoài, mắc mùng khi ngủ kể cả ban ngày nếu nhà có nhiều muỗi.
- Phòng lây lan dịch bằng cách để người bệnh ngủ trong màn, hạn chế tối đa muỗi chích người bệnh rồi truyền qua người lành.
- Dùng xịt khử, nhang muỗi, kem chống muỗi, bắt muỗi bằng vợt điện,…
- Đậy kín các dụng cụ chứa nước để muỗi không đẻ trứng; diệt loăng quăng, vệ sinh thường xuyên các dụng cụ chứa nước như xô, chậu, lu.
- Phát quang bụi rậm
- Thông báo với chính quyền địa phương để phun hóa chất diệt muỗi.
Biến chứng khi điều trị bệnh Sốt xuất huyết không đúng cách
Biểu hiện bị Sốt xuất huyết ở người lớn thường rất rõ ràng. Nhưng khi bị sốt xuất huyết thể nặng người bệnh nếu không được chăm sóc kỹ sẽ gây ra các biến chứng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe thậm chí bệnh nhân có thể đối mặt với nguy cơ tử vong.
Vì thế, khi điều trị bệnh Sốt xuất huyết không đúng cách sẽ gây ra các biến chứng như:
- Sốc do mất máu, trình trạng kéo dài sẽ gây ra phù não và các hội chứng thần kinh dẫn đến tình trạng hôn mê sâu.
- Mù đột ngột: Xuất huyết võng mạc sẽ khiến thị lực giảm hoặc gây xuất huyết trong dịch kính mắt khiến người bệnh gần như mù mắt.
- Suy tim, suy thận: Xuất huyết khiến máu chảy liên tục tim không đủ tuần hoàn cộng với việc thoát huyết tương khiến màng tim bị tràn dịch ứ đọng. Đồng thời, thận phải làm việc hết công suất để bài tiết huyết tương, nếu tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến suy thận cấp.
- Viêm đường hô hấp, viêm phổi hoặc phù phổi do thoát huyết tương gây ra tình trạng tràn huyết tương đến đường hô hấp.
- Xuất huyết não do mất máu và thoát huyết tương dẫn đến việc tụt huyết áp đột ngột.
- Đặc biệt đối với thai phụ: Khi bị Sốt xuất huyết có thể sốt cao, tim thai đập nhanh. Nếu người bệnh chuyển biến bệnh nặng có nguy cơ giảm tiểu cầu dẫn đến xuất huyết. Trong trường hợp sốt xuất huyết trong những tháng đầu thai kỳ sẽ có nguy cơ đe dọa thai nhi.
Những lưu ý sau khi khỏi bệnh Sốt xuất huyết
Nhiều thắc mắc xoay quanh vấn đề dấu hiệu sắp khỏi Sốt xuất huyết là gì? Các dấu hiệu đó bao gồm:
- Hết sốt: Người bệnh sẽ khỏi bệnh khi Sốt giảm dần và khỏi hẳn, thân nhiệt của người bệnh trở lại ổn định từ 36,5 đến 37,5 độ C và không còn sốt trong ít nhất 24 giờ. Đồng thời, các triệu chứng như đau đầu, đau khớp và các cơ, buồn nôn,… cũng giảm dần.
- Tiểu tiện nhiều: Khi thấy bệnh nhân Sốt xuất huyết cảm thấy muốn đi tiểu và đi tiểu thường xuyên hơn, có nghĩa rằng khi đó cơ thể không còn mất nước, đó là tín hiệu bệnh sắp khỏi.
- Ăn uống ngon miệng hơn.
- Cải thiện trên cận lâm sàng: Xét nghiệm máu bình thường,số lượng tế bào bạch cầu, tiểu cầu và các chỉ số khác trở nên ổn định hơn. Tình trạng huyết động ổn định và tăng bài tiết niệu
- Các nốt xuất huyết trên da dần biến mất.
Tuy nhiên, sau khi khỏi bệnh Sốt xuất huyết, bệnh nhân và người nhà cần phải chú ý thêm những điều sau đây:
- Nghỉ ngơi đầy đủ.
- Duy trì độ ẩm thích hợp cho cơ thể để giúp tăng cường sức đề kháng và phục hồi sức khỏe.
- Chế độ dinh dưỡng giàu đạm: Chế độ dinh dưỡng giàu đạm có thể giúp cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho việc phục hồi sức khỏe của cơ thể sau Sốt xuất huyết. Ăn uống đầy đủ và đa dạng các loại thực phẩm bổ dưỡng để bổ sung dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
- Hạn chế tối đa sự tiếp xúc với côn trùng, nhất là muỗi, bảo vệ bản thân bằng cách sử dụng thuốc diệt muỗi, ngủ màn,… để tránh được tình trạng lây lan Sốt xuất huyết hoặc tái nhiễm sốt xuất huyết với chủng virus Dengue khác.
- Hạn chế vận động mạnh, tránh bị thương chảy máu.
- Vệ sinh môi trường sống sạch sẽ.
Trong bài viết trên, bệnh viện Hoàn Mỹ đã cung cấp cho bạn đọc tất cả các thông tin quan trọng về triệu chứng Sốt xuất huyết ở người lớn và bao lâu thì khỏi cũng như giải đáp băn khoăn về việc sốt xuất huyết có lây không. Nếu bạn đang tìm thêm những tin tức bổ ích về sức khỏe hãy theo dõi tại Tin tức y tế. Để đặt lịch khám và điều trị, hãy liên hệ ngay với HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY để được tư vấn miễn phí nhé.
*Các thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo và tra cứu, vui lòng không tự áp dụng nếu chưa có chỉ định của bác sĩ.