Acetaminophen (paracetamol) là một loại thuốc có tác dụng giúp giảm đau và hạ Sốt hiệu quả. Một trong những lý do mà acetaminophen trở nên phổ biến vì loại thuốc này ít gây đau dạ dày. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc sử dụng phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ về liều lượng, đồng thời hạn chế sử dụng để tránh tác động phụ hoặc quá liều. Trong bài viết này, hãy cùng Hoàn Mỹ tìm hiểu chi tiết về cách dùng, liều lượng sao cho an toàn, hiệu quả.

>>> Xem thêm:

• Thuốc kháng sinh: Phân loại, công dụng, cách dùng, tác dụng phụ
• Thuốc kháng sinh Azithromycin là gì? Công dụng và lưu ý

Acetaminophen là thuốc gì?

Thuốc Acetaminophen (paracetamol) là một loại thuốc không kê đơn, được sử dụng để an thần và giảm đau, không có tác dụng chống viêm nhiễm. Acetaminophen thường được sử dụng để giảm các cơn đau như đau đầu, đau cơ, đau răng và cảm lạnh hoặc Sốt do cảm lạnh.

Dạng thuốc và hàm lượng:

• Viên nang dạng uống: 500 mg.
• Viên nang dạng bột để pha dung dịch: 80 mg.
• Gói pha dung dịch uống: 80 mg, 120 mg, 150 mg/5 ml.
• Dung dịch uống: 130 mg/5 ml, 160 mg/5 ml, 48 mg/ml, 167 mg/5 ml, 100 mg/ml.
• Dung dịch truyền tĩnh mạch: 10 mg/ml (100 ml). 
• Viên nén sủi bọt acetaminophen 500 mg, 1000mg
• Hỗn dịch uống với hàm lượng 160 mg/5 ml, 100 mg/ml. 
• Viên nhai với hàm lượng 80 mg, 100 mg, 160 mg.
• Viên nén giải phóng kéo dài, bao phim với hàm lượng 650 mg.
• Viên nén bao phim với hàm lượng 160 mg, 325 mg, 500 mg.
• Thuốc đạn (Thuốc đặt trực tràng) với hàm lượng 60mg, 80 mg, 120 mg, 125 mg, 150 mg, 300 mg, 325 mg, 650 mg.

Tác dụng của thuốc Acetaminophen 

Thuốc Acetaminophen (paracetamol) thường được sử dụng để giảm đau và hạ sốt:

• Giảm đau: Giảm đau đầu, đau cơ, đau răng, đau lưng, đau bụng kinh nguyệt và một số tình trạng khác.
• Hạ sốt: Acetaminophen cũng có khả năng giúp hạ Sốt trong các trường hợp sốt do cảm lạnh, Cảm cúm hoặc các bệnh nhiễm trùng khác.

Hướng dẫn dùng thuốc Acetaminophen đúng cách, an toàn

Chỉ định

Paracetamol được sử dụng rộng rãi trong điều trị đau và sốt từ nhẹ đến vừa. Dưới đây là một số chỉ định cụ thể:

Chỉ định cho việc giảm đau:

• Đau đầu.
• Đau răng.
• Đau cơ.
• Đau lưng.
• Đau bụng do kinh nguyệt.
• Đau sau phẫu thuật nhẹ.

Chỉ định cho việc hạ sốt:

• Sốt do cảm lạnh hoặc cảm cúm.
• Sốt do các bệnh nhiễm trùng.
• Sốt do các tình trạng khác nhau.

Chống chỉ định

Thuốc acetaminophen chống chỉ định trong các trường hợp sau:

• Trẻ em dưới hai tuổi và người cao tuổi.
• Phụ nữ đang cho con bú: Chỉ điều trị bằng thuốc Acetaminophen dạng tiêm ở phụ nữ đang cho con bú khi thật sự cần thiết.
• Quá mẫn với paracetamol: Không sử dụng thuốc đối với người bệnh có tiền sử về phản ứng dị ứng, quá mẫn cảm với paracetamol hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc.
• Suy gan nặng: Acetaminophen chủ yếu được xử lý bởi gan, nếu người bệnh bị suy gan nặng, thuốc này có thể không được xử lý một cách hiệu quả, từ đó gây hại cho gan. Do đó, hãy thảo luận với bác sĩ trước khi sử dụng acetaminophen hoặc xem xét các phương án điều trị khác.

Liều dùng

Dưới đây là các hướng dẫn về liều dùng cụ thể:

• Liều dùng cho người lớn:

• Dạng thuốc phóng thích nhanh: Dùng từ 325mg – 1gr acetaminophen mỗi 4-6 giờ. Liều tối đa một lần dùng là 1gr (tương đương 2 viên acetaminophen 500 mg) và không quá 4 gr trong 24 giờ.
• Dạng thuốc phóng thích kéo dài: Dùng 1300mg cách nhau 8 giờ. Liều tối đa là 3900mg trong 24 giờ.
• Thuốc đặt trực tràng: Sử dụng 650mg cách nhau 4-6 giờ, không quá 3900mg trong 24 giờ.

• Liều dùng cho trẻ em:
• Cho trẻ dưới 12 tuổi, liều dùng acetaminophen cần được tính dựa trên cân nặng và thường là 10-15 mg/kg mỗi liều, cách nhau 4-6 giờ, và liều tối đa là 5 lần trong 24 giờ. Phụ huynh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng acetaminophen cho trẻ em.
• Trẻ từ 12 tuổi trở lên có thể sử dụng liều như người lớn, như mô tả ở trên.

Trên đây là hướng dẫn liều dùng tham khảo, bệnh nhân cần sự tư vấn từ bác sĩ/dược sĩ về liều dùng cụ thể cho từng tình trạng bệnh, không tự ý sử dụng hay ngừng thuốc.

Việc tuân thủ đúng liều dùng rất quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng acetaminophen. Nếu có bất kỳ vấn đề hoặc câu hỏi nào về cách sử dụng thuốc, bạn nên thảo luận với bác sĩ để được tư vấn thêm.

Tác dụng phụ

Acetaminophen (paracetamol) là một trong những loại thuốc ít gây ra tác dụng phụ so với nhiều loại thuốc khác. Tuy nhiên, những tác dụng phụ dưới đây có thể xảy ra ở một số người khi sử dụng acetaminophen:

• Phát ban, ngứa, sưng: Một số người có thể gặp phải các triệu chứng Dị ứng sau khi sử dụng acetaminophen như phát ban, Ngứa da hoặc sưng mặt, lưỡi hoặc cổ họng.
• Chóng mặt: Nếu bạn cảm thấy chóng mặt hoặc mất cân bằng sau khi sử dụng thuốc, bạn nên ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.
• Khó thở: Nếu bạn gặp vấn đề về hô hấp sau khi sử dụng acetaminophen, đây có thể là một tình trạng cần được cấp cứu và bạn nên gặp bác sĩ ngay lập tức.

>>> Xem thêm:

• Thuốc kháng sinh Klamentin có tác dụng gì?
• Công dụng, liều dùng thuốc ciprofloxacin

Tương tác thuốc

Thuốc acetaminophen có thể tương tác với một số thành phần thuốc như:

• Tương tác với các thuốc chống đông máu (coumarin và indandione): Uống acetaminophen lâu ngày và ở liều cao có thể tăng nhẹ tác dụng chống đông của các loại thuốc này.
• Tương tác với thuốc phenothiazin.
• Tương tác với rượu: Uống rượu quá nhiều và dài ngày trong thời gian sử dụng acetaminophen có thể tăng nguy cơ nhiễm độc gan.
• Tương tác với thuốc chống co giật: Các loại thuốc như phenytoin, barbiturat và carbamazepin có nguy cơ gan nhiễm độc. Người bệnh cần hạn chế việc tự dùng acetaminophen khi đang sử dụng các loại thuốc này.
• Tương tác với probenecid: Loại thuốc này có thể làm giảm đào thải acetaminophen và tăng thời gian nửa đời của acetaminophen trong huyết tương. Do đó, cần theo dõi liều acetaminophen khi sử dụng chung với probenecid.
• Tương tác với isoniazid và các thuốc chống lao.

Một số biểu hiện khi sử dụng thuốc Acetaminophen quá liều và cách xử lý

Sử dụng quá liều acetaminophen có thể gây tổn thương gan và gây ra một loạt triệu chứng như buồn nôn, chán ăn, đau bụng trên, ngứa da, nước tiểu sẫm màu, phân sệt như đất sét, vàng da và mắt, lú lẫn, đổ mồ hôi và suy nhược. Trong trường hợp nghiêm trọng, quá liều có thể dẫn đến tử vong.

Trong vài giờ đầu sau khi quá liều, đôi khi bệnh nhân không có triệu chứng gì hoặc chỉ đau bụng, buồn nôn. Do đó, nếu có nghi ngờ về quá liều, cần tìm kiếm sự hỗ trợ  y tế ngay lập tức.

Cách xử lý

• Trong trường hợp quá liều, cần gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc trạm y tế địa phương gần nhất.
• Rửa dạ dày: Rửa dạ dày là bước quan trọng cần thực hiện trong mọi trường hợp quá liều. Rửa dạ dày tốt nhất được thực hiện trong vòng 4 giờ sau khi sử dụng paracetamol để giảm hấp thụ vào cơ thể.
• Sử dụng N-acetylcysteine: Điều trị giải độc chính là sử dụng N-acetylcysteine, một hợp chất có khả năng giúp làm giảm độc tính của acetaminophen. Điều trị bằng N-acetylcysteine hiệu quả hơn nếu được tiến hành trong thời gian dưới 10 giờ sau khi quá liều acetaminophen.
• Sử dụng methionin: Nếu không có N-acetylcysteine, methionin có thể được sử dụng như một phương pháp thay thế trong điều trị quá liều acetaminophen. Tuy nhiên, nó ít hiệu quả hơn và có thể gây ra tác dụng phụ.
• Hút than hoạt tính: Nếu đã sử dụng than hoạt tính trước khi sử dụng methionin, cần hút than hoạt tính ra khỏi dạ dày trước để ngăn chặn hấp thụ acetaminophen.
• Thuốc tẩy muối (Magie sulfate): Cả than hoạt tính và thuốc tẩy muối có khả năng làm giảm hấp thụ acetaminophen và có thể được sử dụng như một phần của liệu pháp xử lý quá liều.

Một số lưu ý khi dùng thuốc Acetaminophen

Một số những lưu ý quan trọng khi sử dụng acetaminophen:

• Dùng quá liều acetaminophen là nguyên nhân chính gây suy gan cấp, vì vậy người bệnh cần chú ý đến liều lượng.
• acetaminophen có thể gây ra các phản ứng da nghiêm trọng như hội chứng Stevens-Johnson, hoại tử biểu bì nhiễm độc (TEN), hội chứng ngoại ban mụn mủ toàn thân (AGEP), và hội chứng Lyell. Đây là các tình trạng nghiêm trọng có thể gây tử vong và cần được quan tâm đặc biệt.
• acetaminophen cũng có thể gây ra các phản ứng mẫn cảm như sần ngứa và nổi mề đay, phù thanh quản, phù mạch và các phản ứng kiểu phản vệ.
• Một số chế phẩm acetaminophen chứa aspartame, có khả năng chuyển hóa thành phenylalanine trong dạ dày – ruột sau khi uống. Do đó, người bị phenylketonuria hoặc hạn chế lượng phenylalanine cần được cảnh báo.
• Một số dạng thuốc acetaminophen có trên thị trường chứa sulfit có thể gây dị ứng, đặc biệt là ở người bị hen.
• acetaminophen cần được sử dụng thận trọng ở người bị suy gan, suy thận, người nghiện rượu, suy dinh dưỡng mãn tính hoặc bị mất nước. Điều này đặc biệt quan trọng khi sử dụng liều cao và kéo dài.
• Uống nhiều rượu có thể tăng độc tính với gan của acetaminophenl. Do đó, nên tránh hoặc hạn chế uống rượu khi sử dụng acetaminophen.

>>> Xem thêm: Thuốc Cefixim: Tác dụng, liều dùng, tác dụng phụ

Trên đây là những thông tin quan trọng về Acetaminophen, bạn cần tham khảo cũng như đọc kỹ hướng dẫn trước khi dùng để việc sử dụng thuốc đạt hiệu quả cao. Nếu bạn muốn cập nhật thêm nhiều kiến thức sức khỏe hữu ích khác, hãy truy cập vào mục Tin tức y tế tại website. Để đặt lịch khám tại hệ thống bệnh viện Hoàn Mỹ trên toàn quốc, vui lòng gọi đến HOTLINE hoặc đặt lịch hẹn trực tiếp TẠI ĐÂY.