Viêm loét dạ dày là một bệnh lý về đường tiêu hóa thường gặp ở Việt Nam và hiện nay độ tuổi mắc bệnh này đang dần trẻ hóa. Bệnh có thể điều trị dứt điểm nếu được phát hiện sớm. Tuy nhiên, đa số người bệnh thường chủ quan và để bệnh tiến triển nặng dần khiến việc chữa trị khó khăn hơn, thậm chí có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Hãy cùng Hoàn Mỹ tìm hiểu thêm một số thông tin về bệnh lý này qua bài viết sau đây.

Xem thêm:

• Đau dạ dày: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị
• Đau bao tử: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị

Viêm loét dạ dày là gì? 

Viêm loét dạ dày là tình trạng niêm mạc dạ dày bị xước, phồng rộp, tổn thương tạo thành các vết viêm loét. Mức độ tổn thương của vết loét có thể có kích thước từ vài milimet lên đến vài centimet. Những vết loét ở giai đoạn nhẹ có thể tự lành mà không cần điều trị. Tuy nhiên, khi các cơn đau kéo dài do vết loét lan rộng kèm theo các triệu chứng như ợ chua, chán ăn, mệt mỏi,… thì người bệnh cần lập tức đến các cơ sở y tế để được chữa trị kịp thời.

Nhiều người thường nhầm lẫn viêm loét dạ dày và viêm loét dạ dày – tá tràng là cùng một bệnh bởi các triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh giống nhau. Tuy nhiên, có thể phân biệt 2 căn bệnh này thông qua cơn đau của vị trí vết loét. Viêm loét dạ dày thường xuất hiện các vết loét ở bên trong dạ dày. Còn viêm loét dạ dày – tá tràng bao gồm viêm loét dạ dày và các vết loét ở tá tràng (vị trí phần đầu của ruột non). 

2 giai đoạn viêm loét dạ dày

Viêm loét dạ dày được phân thành hai giai đoạn là viêm loét dạ dày cấp tính và viêm loét dạ dày mãn tính, trong đó:

• Viêm loét dạ dày cấp tính: Giai đoạn này các triệu chứng của bệnh thường xuất hiện đột ngột, có biểu hiện rõ ràng và diễn ra trong thời gian ngắn. Nếu bệnh nhân phát hiện bệnh vào giai đoạn này có thể điều trị khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, thực tế rất nhiều bệnh nhân bỏ qua thời điểm mới phát bệnh do sự chủ quan, không quan tâm các triệu chứng dẫn đến tình trạng bệnh trở nên nặng hơn.
• Viêm loét dạ dày mãn tính: Ở giai đoạn mãn tính, tổn thương dạ dày đã diễn ra trong thời gian dài khiến cho bệnh khó điều trị hơn. Thậm chí còn có thể xuất hiện các biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng các vùng xung quanh, thủng dạ dày, chuyển sản ruột, hẹp môn vị… Một số trường hợp còn dẫn đến Ung thư dạ dày.

Dấu hiệu viêm loét dạ dày cấp tính

Dưới đây là một số triệu chứng của viêm loét dạ dày cấp tính giúp người bệnh nhận biết để có thể chủ động điều trị bao gồm:

Đau vùng thượng vị (Vùng trên rốn)

Các cơn đau cồn cào, có cảm giác nóng rát ở vùng thượng vị thường là những triệu chứng viêm loét dạ dày đầu tiên. Các cơn đau có thể xuất hiện khi bụng đói, khi đang ăn hoặc sau khi ăn xong từ 2 – 3 tiếng. Mức độ cơn đau từ âm ỉ đến đau quặn lên, có thể xuất hiện cảm giác tức ngực hoặc đau lan ra sau lưng.

Đầy hơi, chướng bụng, buồn nôn

Người bị viêm loét dạ dày thường cảm thấy đầy hơi, chướng bụng và buồn nôn sau khi ăn. Sau khi nôn hết thức ăn, người bệnh sẽ cảm thấy dễ chịu hơn tuy nhiên các cơn đau vẫn sẽ quay trở lại khiến bệnh nhân tiếp tục nôn ói dẫn đến tình trạng mất nước, mệt mỏi, sụt cân.

Ợ hơi, ợ chua

Người mắc bệnh viêm loét dạ dày thường xuất hiện cảm giác ợ hơi, ợ chua sau khi ăn, lúc đang nằm hoặc khi cúi người. Đây là hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản xảy ra do các axit trong dạ dày tiết ra quá mức rồi trào lên thực quản. Bên cạnh đó, người bệnh còn có các triệu chứng đi kèm như chán ăn, bụng khó chịu, mệt mỏi và trung tiện nhiều lần.

Tiêu chảy hoặc táo bón

Viêm loét dạ dày cấp khiến người bệnh gặp khó khăn khi đi đại tiện như táo bón hoặc tiêu chảy. Người bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện nếu gặp các triệu chứng nghiêm trọng như bài tiết ra chất thải màu đen hoặc nâu sẫm, đi ngoài ra máu.

Tìm hiểu thêm:

• Thế nào là hội chứng ruột kích thích? Người mắc bệnh cần chú ý những gì?
• Viêm đại tràng co thắt: Biểu hiện, nguyên nhân và cách điều trị

Nguyên nhân chính gây bệnh viêm loét dạ dày tá tràng

Các nguyên nhân thường gặp gây viêm loét dạ dày bao gồm:

Nhiễm vi khuẩn HP

Vi khuẩn HP là một trong các nguyên nhân hàng đầu gây viêm loét dạ dày. Vi khuẩn HP tồn tại trong dạ dày sẽ tiết ra các vi khuẩn phá hủy môi trường bên trong dạ dày. Các axit bên trong dạ dày sẽ ăn mòn chất nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày, gây tổn thương và hình thành các vết viêm, loét.

Sử dụng thuốc kháng sinh, kháng viêm thời gian dài

Người thường xuyên sử dụng các loại thuốc kháng sinh, kháng viêm không steroid (NSAID) như diclofenac, ibuprofen, naproxen,… sẽ ức chế khả năng bảo vệ của lớp niêm mạc dạ dày, khiến dạ dày bị tổn thương gây ra các vết loét. 

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm loét dạ dày

Bất cứ đối tượng nào cũng có nguy cơ mắc viêm loét dạ dày. Tuy nhiên các đối tượng có các yếu tố sau đây sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Stress, căng thẳng thần kinh

Người thường xuyên bị căng thẳng thần kinh, stress có khả năng mắc bệnh cao hơn người bình thường. Hệ thần kinh căng thẳng dẫn đến kích thích dạ dày sản sinh ra nhiều axit hơn, ăn mòn lớp nhầy bảo vệ gây ra tình trạng viêm loét dạ dày.

Thói quen sinh hoạt, ăn uống không điều độ

Một chế độ ăn thiếu khoa học, thường xuyên bỏ bữa, ăn không đúng giờ kết hợp với chế độ sinh hoạt không lành mạnh sẽ làm ảnh hưởng đến sự điều tiết axit trong dạ dày. Axit tiết ra khi dạ dày trống sẽ ăn mòn lớp bảo vệ, lâu dần sẽ dẫn đến tình trạng viêm loét.

Thường xuyên sử dụng rượu, bia, chất kích thích

Các chất kích thích có trong rượu bia có khả năng làm tăng lượng axit tiết ra trong dạ dày, làm nặng thêm các vết loét cũ chưa lành đồng thời tạo thành vết loét mới.

Cách chẩn đoán bệnh viêm loét dạ dày chính xác nhất

Hiện nay, có 2 cách để chẩn đoán liệu người bệnh có đang bị viêm loét dạ dày hay không gồm:

• Nội soi dạ dày: Nội soi dạ dày là phương pháp phổ biến nhất trong chẩn đoán viêm loét dạ dày. Phương pháp này có thể đánh giá chính xác nhất tình trạng bệnh và xác định được đúng vị trí vết loét để có thể lên phác đồ điều trị hiệu quả nhất.
• Xét nghiệm kiểm tra nhiễm khuẩn HP khác: Vi khuẩn HP là một trong những nguyên nhân gây viêm loét dạ dày hàng đầu nên cần xét nghiệm để xem có vi khuẩn HP trong dạ dày người bệnh hay không. Một số loại xét nghiệm khác có thể được yêu cầu thêm gồm: xét nghiệm hơi thở, xét nghiệm máu hoặc chất thải.

Cách điều trị viêm loét dạ dày

Phương pháp điều trị viêm loét dạ dày thường dựa trên nguyên nhân gây bệnh. Người bệnh càng phát hiện sớm bệnh thì khả năng chữa khỏi bệnh càng cao. Để điều trị viêm loét dạ dày thì đầu tiên bệnh nhân cần có một chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh. Kết hợp với một số phương pháp điều trị viêm loét dạ dày gồm:

• Dùng thuốc kháng sinh: Nếu nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn HP thì người bệnh sẽ được bác sĩ kê cho thuốc kháng sinh có thành phần hoạt chất Bismuth hoặc Levofloxacin tiêu diệt vi khuẩn này. Bệnh nhân cần tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ.
• Nếu nguyên nhân gây bệnh là do sử dụng thuốc NSAID quá nhiều, người bệnh cần ngưng sử dụng thuốc một thời gian (nếu được) để đẩy nhanh quá trình hồi phục của dạ dày.
• Trường hợp nặng cần được can thiệp phẫu thuật bao gồm: tình trạng viêm loét tái phát nhiều lần, xuất huyết, thủng dạ dày,…

Biến chứng của bệnh viêm loét dạ dày

Viêm loét dạ dày ở giai đoạn mãn tính có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm gồm:

• Thủng dạ dày: Viêm loét dạ dày lâu ngày có thể khiến dạ dày bệnh nhân bị thủng. Người bệnh sẽ cảm thấy đau bụng dữ dội, có thể tụt huyết áp, toát mồ hôi lạnh,… Lúc này người bệnh cần được đưa đến bệnh viện gấp nếu không sẽ có thể gây tử vong.
• Hẹp môn vị dạ dày: Thức ăn không thể di chuyển đến cơ quan tiêu hóa khiến người bệnh buồn nôn, đau bụng dữ dội. Cơn đau kéo dài và hay lặp lại khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
• Xuất huyết dạ dày: Đây là tình trạng xảy ra phổ biến nhất. Các cơ quan trong cơ thể bị chảy máu khiến bệnh nhân nôn ra máu hoặc đi ngoài ra máu. Máu sẽ bài tiết ra ngoài cùng chất thải và thường có có màu đen hoặc nâu sẫm.
• Ung thư dạ dày: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất do vết viêm loét lâu ngày hình thành các u ác tính.

Chế độ dinh dưỡng cho người bị viêm loét dạ dày

Người bị viêm loét dạ dày nên hạn chế tối đa ăn các thực phẩm sống. Nên ăn những thức ăn được nấu chín và thái nhỏ để dạ dày có thể dễ dàng tiêu hóa. 

Viêm loét dạ dày ăn được gì?

• Tinh bột: Các thực phẩm giàu tinh bột như cơm, bánh mì,… giúp cân bằng lượng axit tiết ra trong dạ dày.
• Các loại thực phẩm giàu chất xơ: Các loại hạt, ngũ cốc, rau củ xanh,… là những thực phẩm giàu chất xơ và các dinh dưỡng cần thiết để bổ sung cho cơ thể.
• Thực phẩm ít ngọt, giàu chất béo: Bánh quy, sữa không đường,… giúp làm loãng lượng axit có trong dạ dày.
• Thực phẩm giàu protein, kẽm: Thịt nạc, thịt bò, cá, trứng, hàu… là những thực phẩm giàu protein giúp cải thiện và ngăn ngừa hình thành các vết loét.

Viêm loét dạ dày kiêng ăn gì?

• Tránh tuyệt đối các chất kích thích như cà phê, rượu bia, thuốc lá, trà đặc,…
• Hạn chế các món ăn được chế biến nhiều dầu mỡ, cay, nóng.
• Tránh ăn quá nhiều những thực phẩm có chứa lượng axit cao như chanh, cam, bưởi, xoài, khế…
• Hạn chế các đồ uống có gas, cồn và các loại nước ngọt.

Biện pháp phòng tránh bệnh viêm loét dạ dày tá tràng

Một số phương pháp giúp hạn chế mắc bệnh viêm loét dạ dày bao gồm:

• Người bệnh cần có một chế độ ăn uống khoa học và nghỉ ngơi hợp lý.
• Không nên quá no trong một bữa mà nên chia nhỏ thành nhiều bữa trong ngày, mỗi bữa cách nhau từ 2-3 tiếng.
• Hạn chế ăn đồ sống, đồ hộp đóng sẵn và thức ăn được chế biến nhiều dầu mỡ.
• Nên ăn chín uống sôi, tập thói quen ăn chậm nhai kỹ để thức ăn dễ tiêu hóa hơn.
• Hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá, cà phê, trà,… vì có thể làm nặng hơn tình trạng vết loét.
• Học cách cân bằng tâm trạng, tránh tình trạng căng thẳng thần kinh kéo dài.
• Hạn chế dùng các loại thuốc không steroid (NSAID) hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ về các loại thuốc có tác dụng tương tự.

Bài viết trên đã tổng hợp đầy đủ thông tin cần thiết về bệnh viêm loét dạ dày, các dấu hiệu, nguyên nhân và cách phòng tránh bệnh. Hy vọng thông qua bài chia sẻ này, người bệnh đã có thêm nhiều cập nhật hữu ích trong vấn đề chăm sóc, bảo vệ sức khỏe bản thân. Truy cập chuyên mục Tin tức y tế để có thể cập nhập thêm các thông tin y học khác. Ngoài ra, để được tư vấn miễn phí tại hệ thống Bệnh viện Hoàn Mỹ trên toàn quốc, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua số HOTLINE hoặc đặt lịch hẹn trực tiếp TẠI ĐÂY.