Mụn trứng cá: Nguyên nhân, cách điều trị hiệu quả

Mụn trứng cá là một bệnh lý gặp ở mọi lứa tuổi và đặc biệt là ở độ tuổi dậy thì hoặc người có cơ địa da dầu, nhạy cảm. Điều trị mụn luôn là vấn đề nan giải, phải cần có sự tư vấn và điều trị kịp thời từ các bác sĩ da liễu. Nếu không tuân thủ điều trị, bệnh lý bắt đầu nặng hơn, để lại nhiều biến chứng khó chữa, làm cho người bệnh cảm thấy mặc cảm, tự ti trong giao tiếp, giảm hiệu quả trong công việc và nhiều phương diện khác. Vậy đâu là nguyên nhân và cách điều trị Mụn trứng cá hiệu quả. Cùng Hoàn Mỹ tìm hiểu trong bài viết sau đây.

>>> Xem thêm:

Mụn trứng cá là gì?

Mụn trứng cá là bệnh da liễu thường gặp, liên quan đến tuyến bã nhờn nằm dưới da. Tuyến bã nhờn và các tế bào chết quá nhiều khiến nang lông bị tắc nghẽn và viêm, từ đó hình thành các nốt mụn đỏ trên da.

Chúng thường xuất hiện trên các bộ phận như: mặt, vai, lưng và ngực. Tùy theo mức độ mà chúng có thể là mụn đầu đen, mụn trắng, mụn mủ, mụn nhọt…

>>> Xem thêm: Viêm da tiết bã: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

Nguyên nhân mụn trứng cá — *Tìm hiểu nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả (Nguồn: Internet)*

Nguyên nhân và cơ chế hình thành mụn trứng cá

Sau đây là 4 yếu tố tạo nên cơ chế hình thành mụn:

Tăng tiết chất bã nhờn: Yếu tố nội tiết và các yếu tố không liên quan đến nội tiết như cơ địa da dầu, xà phòng, mức độ tăng tiết bã nhờn mỗi ngày.
Rối loạn sừng hóa ống bã: Xảy ra tình trạng ứ đọng chất bã do làm hẹp hoặc thậm chí có thể tắc đường thoát chất bã nhờn.
Vi khuẩn: Mụn có nguồn gốc từ các tụ cầu, liên cầu và đặc biệt là Cuti Bacterium acnes trong các ống tuyến bã. Chúng phát triển tốt trong điều kiện môi trường pH từ 5 – 5,6, nhiệt độ từ 30 – 37 độ C. Người bệnh có cơ địa tăng tiết bã nhờn và có dày cổ nang lông tuyến bã là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn kỵ khí phát triển. Trong đó, Cuti Bacterium acnes đóng vai trò chính gây nên.
Tình trạng viêm nhiễm: Các chất sinh học được tạo ra từ sự xuất hiện của vi sinh trùng mụn. Các chất này làm hoạt hóa hệ thống bổ thể, các bạch cầu đa nhân và gây ra tình trạng viêm nang lông.

>>> Xem thêm: Dị ứng thời tiết: Nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa trị

Các triệu chứng hình thành mụn trứng cá

Các dấu hiệu Mụn trứng cá được hình thành khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của mụn:

Mụn đầu trắng: Mụn nằm dưới da, nhỏ, li ti và có màu trắng.
Mụn đầu đen: Mụn xuất hiện rõ trên bề mặt da và có màu đen. Đây là kết quả của quá trình oxy hóa mụn đầu trắng trên bề mặt da.
Mụn mủ: Loại mụn này thường sưng tấy lên và đau, xuất hiện rõ trên da, có màu đỏ nhẹ và dịch mủ trắng ở đầu. Sau khi lấy nhân mụn, chúng thường để lại thâm sẹo.
Mụn hạch: Hiện rõ trên bề mặt da, có kích thước lớn hơn mụn thông thường, cứng, gây đau nhức và khó chịu.
U nang: Mụn hiện rõ trên bề mặt da, mụn to hơn bình thường, gây đau và có nhiều mủ, có thể khi lấy nhân mụn sẽ gây ra sẹo.

>>> Xem thêm: Thủy đậu ở người lớn có nguy hiểm không? Cách chẩn đoán, điều trị

Biến chứng của mụn trứng cá

Các biến chứng của mụn trứng cá để lại, bao gồm:

Sẹo: Sẹo mụn gây nên da bị rỗ và đối với da dày gây nên sẹo lồi, chúng có thể tồn tại trong thời gian dài sau khi nốt mụn đã lành.
Da thay đổi: Sau khi lành mụn, vùng da này có thể bị tăng sắc tố và sẫm màu hơn hoặc giảm sắc tố làm da sáng hơn so với thời điểm trước khi bị mụn.

>>> Xem thêm: Bệnh thủy đậu có lây không? Cách để không bị lây thủy đậu

Biến chứng mụn trứng cá — *Biến chứng của mụn (Nguồn: Internet)*

Các yếu tố làm tăng nguy cơ hình thành mụn trứng cá

Tình trạng mụn phát sinh và gây nên biến chứng nặng vì một trong những yếu tố nguy cơ dưới đây góp phần nên:

Tuổi tác

Đặc biệt ở giai đoạn tuổi dậy thì, tuyến bã nhờn hoạt động quá mức vì nội tiết tố chưa được cân bằng, dẫn đến xảy ra tình trạng bít tắc lỗ chân lông và hình thành nên tình trạng mụn. Sau độ tuổi 20, nội tiết đã hoạt động ổn định, lúc này mụn sẽ giảm đi và sẽ ít xuất hiện hơn. Tuy nhiên, các tình trạng mụn, mụn bọc, mủ… vẫn có thể xảy. Nguyên nhân một phần từ các yếu tố như: tâm sinh lý, môi trường, chế độ dinh dưỡng nhiều dầu mỡ.

Di truyền

Khả năng con cái có thể xảy ra Mụn trứng cá nếu bố và mẹ đều bị trước đó.

Nội tiết tố

Các nội tiết tố ảnh hưởng đến mức độ kích thích bã nhờn như:

Testosterone kích thích tiết bã nhờn
Progesterone có tác dụng kích thích khi ở liều cao, liều thấp có tác dụng ức chế
Oestrogen liều cao có tác dụng ức chế tiết bã nhờn
Hormone tuyến yên kích thích trực tiếp đến quá trình tiết bã nhờn.

Đây là nguyên nhân giúp lý giải mối liên quan giữa mụn thường gặp ở tuổi dậy thì và nữ giới khi đến chu kỳ kinh nguyệt.

Yếu tố nội tiết cũng là nguyên nhân gây nên mụn trứng cá — *Nội tiết tố cũng là nguyên nhân gây nên (Nguồn: Internet)*

Lạm dụng chất tẩy rửa

Lạm dụng sử dụng nhiều xà phòng khiến kích thích tăng tiết bã, làm tăng nguy cơ hình thành mụn trứng cá.

*Lạm dụng quá nhiều chất tẩy rửa (Nguồn: Internet)*

Môi trường

Da tiếp xúc thường xuyên với môi trường có hại như các chất béo động vật trong môi trường, tiệm bán đồ ăn nhanh, độ ẩm, tia tử ngoại từ các thiết bị điện tử… trong môi trường có khí hậu nóng ẩm, làm gia tăng độ ẩm trên bề mặt da gây nên sự trầm trọng của tình trạng mụn bởi sự tắc nghẽn ống nang lông tuyến bã nhờn.

Thực phẩm ăn kiêng

Tình trạng mụn sẽ giảm tổn thương nếu chế độ dinh dưỡng có hàm lượng đường thấp, hạn chế thịt chế biến và carbs tinh chế nhất có thể.
Tiêu thụ một số sản phẩm từ sữa và chế phẩm từ sữa sẽ gây tình trạng mụn một cách trầm trọng.
Chất béo và axit béo, bao gồm: omega 6 và axit béo omega 3 có tác dụng hỗ trợ giảm tình trạng mụn.
Dù chế độ ăn thuần chay và ăn chay có thể có lợi cho sức khỏe nhưng có ít nghiên cứu chứng minh rằng chế độ ăn này giúp ích cho việc điều trị Mụn trứng cá hiệu quả.
Các chế phẩm sinh học như sữa chua, thực phẩm lên men, các chất bổ sung khác… có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng mụn nhưng trong điều trị tình trạng da liễu này vẫn chưa có sự nghiên cứu nổi bật nào.

*Chế độ dinh dưỡng nên được lưu ý (Nguồn: Internet)*

Ma sát, áp lực lên da

Da thường xuyên cọ sát với các vật dụng như điện thoại, nón bảo hiểm, vòng cổ, ba lô… hoặc các đối tượng bắt buộc phải thường xuyên đeo khẩu trang hay khẩu trang không đủ chất lượng là các nguyên nhân gây nên mụn.

>>> Xem thêm: Giời leo: Nguyên nhân & cách điều trị bệnh triệt để, hiệu quả

Cách điều trị mụn trứng cá

Phương pháp điều trị mụn cái trứng cá phụ thuộc vào mức độ và tình trạng của mụn:

Điều trị mụn trứng các mức độ nhẹ

Người bệnh có thể sử dụng các loại sữa rửa mặt, kem hoặc thuốc điều trị tại chỗ không kê đơn để trị mụn kịp thời. Những thành phần hoạt chất thường gặp bao gồm:

Benzoyl peroxide: Giúp ngăn ngừa mụn mới hình thành, làm khô mụn và tiêu diệt vi khuẩn có hại.
Axit salicylic: Giúp ngăn ngừa vi khuẩn mụn gây nên lỗ chân lông bị tắc nghẽn, tẩy tế bào chết trên da hiệu quả.

Điều trị Mụn trứng cá mức độ vừa

Nếu người bệnh điều trị mụn không kê đơn sau vài tuần mà triệu chứng vẫn không thuyên giảm nên đi khám bác sĩ da liễu ngay. Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc giúp giảm triệu chứng kịp thời và hỗ trợ ngăn ngừa sẹo.

Các loại thuốc thường được bác sĩ kê đơn nếu bị Mụn trứng cá ở mức vừa phải, như:

Benzoyl peroxide (theo chỉ định của bác sĩ và liều dùng theo toa)
Thuốc kháng sinh như erythromycin, clindamycin
Retinoids (như retinol).

Điều trị Mụn trứng cá mức độ nặng

Với tình trạng mụn nặng, có thể kết hợp điều trị một hoặc nhiều biện pháp theo chỉ định của bác sĩ da liễu:

Thuốc kháng sinh dạng uống
Benzoyl peroxide
Thuốc kháng sinh tại chỗ
Retinoids tại chỗ.

Ngoài ra, bác sĩ da liễu cũng có thể kê đơn cho người bệnh sử dụng thuốc kiểm soát nội tiết hoặc isotretinoin uống (accutane). Đây là loại thuốc được ví như vitamin A hỗ trợ điều trị mụn ở mức độ nặng. Lưu ý, trong suốt quá trình sử dụng, thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.

>>> Xem thêm: Peel da là gì? Các bước peel da tại nhà

Một số thuốc điều trị mụn trứng cá

Một số thuốc điều trị mụn bao gồm: Kháng sinh dùng ngoài da, đường uống, kháng sinh thoa ngoài da, acid retinoic dạng kem hoặc gel, spironolactone và isotretinoin, acid azelaic bôi ngoài da. Ngoài ra còn có thể dùng một số thuốc khác như benzoyl và peroxide sulfur.

Nếu các thuốc không kê đơn chưa đạt được hiệu quả, bác sĩ da liễu có thể sẽ kê những loại thuốc khác có tác dụng mạnh hơn.

Cách phòng ngừa Mụn trứng cá hiệu quả

Mụn là một trong những bệnh lý thường gặp nhất vì tình trạng viêm da rất dễ hình thành và tái phát nhiều lần, rất khó có thể điều trị dứt điểm. Sau đây là một số lời khuyên để phòng tránh sự phát triển của tình trạng này từ các chuyên gia và bác sĩ da liễu, bao gồm:

Rửa mặt với tần suất vừa đủ, không dùng quá 2 lần/ngày với các sản phẩm xà phòng và sữa rửa mặt. Điều này sẽ làm độ pH trên da bị mất cân bằng và tạo điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn có hại phát triển.
Không chà xát các vị trí da đang nổi mụn vì sẽ khiến nhiễm trùng và vi khuẩn bị đẩy vào sâu trong da, gây tắc nghẽn, tình trạng viêm, đau nghiêm trọng hơn.
Tránh thói quen chạm vào mặt một cách tối đa nhất.
Giữ khoảng cách điện thoại gần với mặt vì trên điện thoại chứa rất nhiều vi khuẩn.
Nên rửa tay thường xuyên, đặc biệt là trước khi chăm sóc da, tẩy tế bào chết, thoa kem hoặc trang điểm.
Đối với mụn ở các vùng như lưng, vai hoặc ngực… nên mặc quần áo thoáng mát và rộng rãi khi ở nhà.
Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời vì các tia cực tím có thể kích thích da sản xuất nhiều bã nhờn hơn và hình thành mụn nhiều hơn.
Tránh tâm trạng buồn, lo lắng và căng thẳng vì đây cũng là nguyên nhân gây tình trạng mụn trên cơ thể.

>>> Xem thêm: Vitamin C: Tác dụng, liều dùng, cách uống đúng

Cách phòng ngừa mụn trứng cá — *Cách phòng ngừa Mụn trứng cá hiệu quả (Nguồn: Internet)*

Một số câu hỏi liên quan

Khi nào cần gặp bác sĩ để điều trị mụn trứng cá?

Nếu bạn gặp các tình trạng như có mụn viêm, mụn sưng tấy, đỏ, có mủ và gây đau nhức thì cần gặp bác sĩ để điều trị. Nếu không điều trị kịp thời, khả năng cao sẽ gây ra thâm và sẹo rỗ sau này nếu mụn đã trở nên viêm. Vì vậy, người bệnh cần thăm khám bác sĩ da liễu càng sớm để hạn chế nguy cơ sẹo và thâm do mụn gây ra.

Nên thăm khám bác sĩ nếu tình trạng bệnh không giảm — *Thăm khám bác sĩ nếu tình trạng bệnh không giảm (Nguồn: Internet)*

Có nên nặn Mụn trứng cá không?

Theo các bác sĩ da liễu tư vấn rằng nặn mụn là biện pháp cuối cùng nhưng nên tránh nếu có thể. Đặc biệt, không nên tự nặn với các loại mụn mủ. Để giúp da cải thiện thì khi da mặt đang có mụn, bạn không nên chạm vào. Chạm hoặc nặn sẽ khiến cho tình trạng này trở nên tồi tệ hơn.

Hy vọng bài viết trên đã phần nào mang lại nhiều thông tin đến bạn về Mụn trứng cá cũng như nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả. Để cập nhật thêm các kiến thức mới về y học, mời bạn truy cập Tin tức y tế. Liên hệ ngay với chúng tôi qua số HOTLINE hoặc đặt lịch hẹn trực tiếp TẠI ĐÂY để được tư vấn miễn phí tại hệ thống các Bệnh viện Hoàn Mỹ trên toàn quốc.