Bệnh tiểu đường là một trong những bệnh lý nguy hiểm liên quan đến rối loạn chuyển hóa insulin trong cơ thể. Những năm gần đây, căn bệnh này đang có xu hướng gia tăng và diễn biến rất phức tạp, có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng nguy hiểm đến sức khỏe. Vậy, tiểu đường là bệnh gì? Dấu hiệu nhận biết như thế nào? Cách điều trị ra sao? Hãy cùng Hoàn Mỹ tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau.

>>> Xem thêm:

• Viêm đường tiết niệu: Nguyên nhân, dấu hiệu và phương pháp điều trị
• Bà bầu bị tiểu đường thai kỳ nên ăn gì, gợi ý thực đơn

Bệnh tiểu đường là gì?

Bệnh tiểu đường hay còn được gọi là đái tháo đường. Đây là bệnh rối loạn chuyển hóa với đặc trưng là đường huyết tăng cao và kéo dài. 

Khi bị rối loạn chuyển hóa, cơ thể sẽ không tự chuyển hóa các chất bột đường có trong thực phẩm nạp vào hằng ngày. Điều này sẽ khiến lượng đường bị tích tụ lại trong máu. Khi chỉ số đường huyết vượt mức cho phép sẽ gia tăng các bệnh lý nguy hiểm về thần kinh, gan, tim mạch, thận, võng mạc,…

>>> Xem thêm: Các phương pháp giải độc gan, thanh lọc cơ thể phổ biến hiện nay

Các loại tiểu đường thường gặp

Đái tháo đường có 2 loại thường gặp nhất, bao gồm:

Tiểu đường tuýp 1

Khi tuyến tụy bị mất tế bào beta sẽ không sản xuất đủ insulin, điều này sẽ khiến lượng insulin trong máu bị giảm sút. Tuyến tụy mất tế bào beta là do một phản ứng tự miễn dịch mà đến nay khoa học vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân. Đối tượng bị tiểu đường tuýp 1 thường là trẻ em và người trẻ tuổi. 

Tiểu đường tuýp 2

Ở thể bệnh này, tuyến tụy vẫn sản xuất ra đủ insulin nhưng tế bào của cơ thể lại không phản ứng bình thường với insulin hay còn được gọi là kháng insulin. Sau một thời gian, người bệnh sẽ thiếu hụt insulin khiến chỉ số đường huyết tăng cao. Tiểu đường tuýp 2 thường xảy ra ở người lớn ngoài 40 tuổi và đang có xu hướng trẻ hóa do thói quen ăn uống không khoa học, thừa cân, lười vận động. 

>>> Xem thêm: Rối loạn tiêu hóa: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị nhanh chóng

Nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường

Như vậy, bệnh tiểu đường là bệnh lý gây ra do tuyến tụy không sản xuất đủ insulin hoặc do tế bào cơ thể không phản ứng bình thường với insulin do tuyến tụy sản xuất. Dưới đây là một vài nguyên nhân chính gây ra các loại tiểu đường:

• Bệnh tiểu đường tuýp 1: Nguyên nhân của thể bệnh này vẫn đang trong quá trình nghiên cứu. Tuy nhiên, các yếu tố như di truyền, môi trường, cơ thể bị phơi nhiễm một loại virus nào đó đều làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Bệnh tiểu đường tuýp 2: Một số yếu tố nguy cơ gây ra có thể là di truyền, thừa cân, ít hoạt động thể lực, rối loạn dung nạp đường hoặc tiền sử bị bệnh tim mạch, huyết áp cao hay đái tháo đường thai kỳ,… 

>>> Xem thêm: Men gan cao: Các mức độ, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Các triệu chứng và dấu hiệu bệnh tiểu đường

Tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2 có những triệu chứng và dấu hiệu nhận biết không giống nhau. Cụ thể:

Triệu chứng của đái tháo đường tuýp 1

Triệu chứng tiểu đường tuýp 1 thường diễn ra rất nhanh chóng, kéo dài vài ngày đến vài tuần. Dấu hiệu bệnh tiểu đường tuýp 1 dễ nhận thấy nhất là:

• Đói và mệt mỏi.
• Khô miệng, nhanh khát nước.
• Đi tiểu nhiều.
• Da khô và ngứa.
• Sút cân nhiều.
• Thị lực suy giảm.

Triệu chứng của bệnh đái tháo đường tuýp 2

Với bệnh tiểu đường tuýp 2, các triệu chứng không rõ ràng và diễn ra âm thầm trong cơ thể. Bệnh chỉ được phát hiện khi người bệnh đi khám và xét nghiệm máu. Tuy nhiên, một số trường hợp bị tiểu đường tuýp 2 sẽ xuất hiện một số dấu hiệu như sau:

• Viêm loét, các vết thương chậm lành.
• Đau và tê ở chân.
• Nhiễm trùng nấm men ở dưới ngực, giữa ngón tay, ngón chân, cơ quan sinh dục,…

Triệu chứng của bệnh tiểu đường thai kỳ

Tiểu đường thai kỳ cũng không có triệu chứng rõ ràng nên rất khó phát hiện. Thông thường, phụ nữ mang thai chỉ phát hiện tiểu đường thai kỳ khi khám định kỳ ở tuần thứ 28. Tuy nhiên, các mẹ bầu có thể dựa vào những dấu hiệu sau để phát hiện sớm bệnh: 

• Khát nước nhiều hơn.
• Đi tiểu thường xuyên.

Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường

Bất kỳ ai ở độ tuổi hay giới tính nào đều có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Trong đó, những đối tượng sau có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn:

• Người có cha, mẹ hoặc anh chị em bị tiểu đường.
• Người thừa cân, béo phì.
• Người có tiền sử bệnh huyết áp cao, mỡ máu bất thường, rối loạn dung nạp đường.
• Người ít vận động.
• Người sử dụng thuốc lá, rượu bia thường xuyên.
• Phụ nữ có tiền sử tiểu đường thai kỳ hoặc buồng trứng đa nang.

>>> Xem thêm: Bà bầu bị tiểu đường thai kỳ nên ăn gì, gợi ý thực đơn

Các biến chứng có thể xảy ra khi bị bệnh tiểu đường

Đái tháo đường gây ảnh hưởng đến nhiều cơ quan, bộ phận khác nhau trong cơ thể. Nếu bệnh không được can thiệp điều trị sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm sau:

• Bệnh thần kinh tiểu đường: Lượng đường trong máu tăng cao làm tổn thương các dây thần kinh, nhất là dây thần kinh ở chân, bàn chân, bằng tay. Biến chứng này khiến người bệnh cảm thấy đau tê ở bàn chân, bàn tay. Ngoài ra, bệnh cũng gây nhiều vấn đề cho mạch máu, tim, hệ tiêu hóa và đường tiết niệu.

Bệnh thần kinh tiểu đường có thể gây triệu chứng nhẹ nhưng một số trường hợp nặng hơn có thể gây đau đớn, tàn phế. 

• Bệnh võng mạc tiểu đường: Gây tổn thương võng mạc. Ban đầu bệnh chỉ làm suy giảm thể lực nhẹ nhưng nghiêm trọng hơn có thể gây mù lòa. Tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2 có nguy cơ dẫn đến biến chứng này.
• Bệnh thận tiểu đường: Đây cũng là biến chứng nguy hiểm của tiểu đường mà nhiều người gặp phải. Theo một khảo sát ở Hoa Kỳ, cứ 3 người bị tiểu đường sẽ có 1 người gặp phải biến chứng này. Bệnh thận tiểu đường diễn biến nặng có thể dẫn đến suy thận, đe dọa đến tính mạng. 
• Hôn mê do tiểu đường: Tăng hay hạ đường huyết quá mức đều có thể gây biến chứng hôn mê. Hôn mê do bị đáo tháo đường khiến người bệnh không thể thức dậy, không có phản ứng với các loại kích thích, nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.
• Nhiễm toan ceton do tiểu đường: Khi cơ thể không sản xuất đủ insulin sẽ bắt đầu phân hủy chất béo để cung cấp năng lượng cho cơ thể. Điều này sẽ khiến axit tích tụ trong máu hay còn được gọi là ceton. Sự tích tụ kéo dài sẽ dẫn đến nhiễm toan ceton. 

>>> Xem thêm: Giãn tĩnh mạch: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

Cách trị bệnh tiểu đường

Với sự tiến bộ của y học hiện đại, đái tháo đường có thể điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau. Điều quan trọng nhất là người bệnh cần chủ động điều chỉnh chế độ ăn uống hằng ngày cho phù hợp, tích cực vận động, tập luyện thể dục thể thao kết hợp thăm khám và kiểm tra sức khỏe định kỳ. 

Hiện nay, cách điều trị bệnh tiểu đường phổ biến nhất là dùng thuốc. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh mỗi người mà bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc phù hợp:

• Tiểu đường tuýp 1: Bệnh nhân sẽ được bác sĩ chỉ định dùng insulin theo phác đồ điều trị.
• Tiểu đường tuýp 2: Bệnh nhân được chỉ định dùng thuốc như metformin, sulfonylurea,… Một số trường hợp khác sẽ phải tiêm insulin hoặc các chất chủ vận GLP-1.

>>> Xem thêm: Gan nằm ở vị trí nào trong cơ thể? Cấu tạo và chức năng gan

Biện pháp phòng ngừa bệnh tiểu đường

Bệnh tiểu đường có thể xảy ra với bất kỳ ai, nhất là những người có lối sống thiếu lành mạnh. Tuy nhiên, căn bệnh này hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng những biện pháp sau: 

• Giữ cân nặng cơ thể ở mức bình thường: Những người đang bị thừa cân nên có kế hoạch giảm cân an toàn, khoa học để đưa cân nặng cơ thể về mức bình thường, và ngăn chặn phát triển bệnh thành đái tháo đường tuýp 2. 
• Tập luyện thể dục đều đặn mỗi ngày: Mỗi ngày, bạn nên dành 60 phút để đi bộ hoặc tập luyện một môn thể dục nào đó vừa sức. 
• Chế độ ăn khoa học, hợp lý: Ăn nhiều chất xơ và ưu tiên chất béo lành mạnh có trong các loại hạt và cá. Khẩu phần ăn hằng ngày nên cắt giảm các loại thức ăn và đồ uống chứa nhiều đường, thịt đỏ. Ngoài ra, cũng nên hạn chế tối đa rượu bia, nói không với thuốc lá, thuốc lào. 

>>> Xem thêm: Chế độ ăn keto: Công dụng và phương pháp xây dựng thực đơn hiệu quả

Một số câu hỏi thường gặp

Quan trọng hơn cả là bạn cần xây dựng cho mình một lối sống lành mạnh, khoa học để có một sức khỏe tốt, ngăn ngừa bệnh. Để cập nhật những kiến thức mới về y học, bạn hãy truy cập Tin tức y tế. Bạn cũng đừng quên liên hệ đến số HOTLINE để được tư vấn miễn phí các vấn đề liên quan đến sức khỏe hoặc đặt lịch TẠI ĐÂY để được thăm khám tại hệ thống Bệnh viện Hoàn Mỹ trên toàn quốc.