Cả nam và nữ giới đều nên tìm hiểu về quá trình thụ thai để lên kế hoạch chuẩn bị tốt nhất, đảm bảo có em bé vào đúng thời điểm mong muốn. Sức khỏe vợ chồng, chu kỳ kinh nguyệt, thời gian rụng trứng, quan hệ tình dục,… đều có ảnh hưởng rất lớn đến khả năng mang thai. Cùng Hoàn Mỹ tham khảo bài viết dưới đây để cập nhật thêm nhiều kiến thức hữu ích về sinh sản nhé!

>> Xem thêm:

• 22 Dấu hiệu mang thai sớm nhất sau tuần đầu quan hệ
• 10 Dấu hiệu rụng trứng dễ nhận biết, đơn giản
• Hết kinh bao nhiêu ngày thì rụng trứng?

Quá trình thụ thai là gì?

Quá trình thụ thai là sự kết hợp thành công giữa trứng và tinh trùng trong ống dẫn trứng của người phụ nữ. Trong hầu hết các trường hợp, ngoại trừ thụ tinh ống nghiệm, hiện tượng này xảy ra sau vài giờ hoặc vài ngày quan hệ tình dục. Sự thụ thai đánh dấu giai đoạn đầu tiên trong quá trình mang thai. Tinh trùng và trứng kết hợp với nhau tạo thành một tế bào nhân thực, được gọi là hợp tử. Trong vài ngày sau đó, hợp tử đơn bào bắt đầu chuyển thành phôi đa bào. Tuy nhiên, để tạo điều kiện thuận lợi cho việc mang thai, phôi phải di chuyển thành công từ ống dẫn trứng vào làm tổ ở tử cung. Đây chính là nơi để phôi tiếp tục phát triển thành bào thai.

>>> Xem thêm: Hình ảnh que thử thai 2 vạch đậm hay mờ thì có thai?

Điều kiện để quá trình thụ thai diễn ra

Dưới đây là hai điều kiện quan trọng để quá trình thụ thai diễn ra:

Tinh trùng

Trong khi buồng trứng của phụ nữ chỉ rụng 1 – 3 trứng/chu kỳ kinh nguyệt, tinh hoàn của nam giới lại sản xuất tinh trùng liên tục. Các tế bào tinh trùng mới thường mất khoảng 2 – 3 tháng để hình thành và tồn tại trong cơ thể khoảng vài tuần. Mỗi lần xuất tinh có thể giải phóng từ 40.000.000 – 300.000.000 tinh trùng, nhưng chỉ một trong số này tham gia vào quá trình thụ tinh. 

Tế bào trứng

Trứng được sản xuất tại buồng trứng trong cơ thể nữ giới. Mỗi chu kỳ kinh nguyệt sẽ rụng 1 – 3 trứng. Sau khi rụng, trứng đi qua ống dẫn trứng dài khoảng 8 – 10cm để di chuyển vào tử cung. Sau khoảng thời gian 24 giờ, nếu không được thụ tinh, trứng sẽ chết và được thải ra ngoài cùng với máu kinh ở kỳ kinh nguyệt sớm nhất.

>>> Xem thêm:

• Que thử thai 2 vạch mờ có thai không? Lưu ý gì để thử thai chính xác?
• Bật mí 9 dấu hiệu sắp sinh (chuyển dạ) mẹ bầu cần lưu ý

Quá trình thụ thai diễn ra như thế nào sau khi quan hệ?

Sau khi quan hệ tình dục, quá trình thụ thai sẽ diễn ra theo 2 giai đoạn như sau:

Giai đoạn 1: Tinh trùng và tế bào trứng gặp nhau

Trong quá trình quan hệ tình dục, nam giới sẽ thỏa mãn ở mức cao nhất và xuất tinh, đẩy tinh trùng vào tử cung với tốc độ hơn 16 km/giờ. Đây chính là khởi đầu tốt giúp tinh trùng bơi đi tìm trứng nhanh chóng. Lúc này, cổ tử cung cũng không ngừng co thắt, tạo điều kiện để tinh trùng di chuyển dễ dàng hơn. 

Trở ngại đầu tiên của tinh trùng trên con đường này chính là chất nhầy dày đặc ở cổ tử cung. Trước và sau thời điểm rụng trứng, chất nhầy thường có kết cấu dẻo, tạo nên một hàng rào bảo vệ vững chắc, bất khả chiến bại. Trong khi đó, vào ngày rụng trứng, chất nhầy đã trở nên lỏng, trơn và mịn hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho tinh trùng bơi qua một cách dễ dàng. 

Đa số tinh trùng bị kẹt lại bên ngoài ống dẫn trứng hoặc chết trên đường đi. Một số ít có thể di chuyển được đến ống dẫn trứng và tiếp cận với trứng. Mỗi tinh trùng phải tìm cách thâm nhập thành công qua lớp vỏ bên ngoài của trứng để chui vào bên trong, ngăn chặn sự xâm nhập của các cá thể còn lại. Lúc này, quá trình thụ thai sẽ xảy ra. 

Giai đoạn 2: Quá trình thụ thai xảy ra

Trứng sau khi thụ tinh sẽ di chuyển đến tử cung, tạo thành một cụm với khoảng 100 tế bào, được gọi là phôi nang. Phôi nang bám vào nội mạc tử cung, kết hợp với quá trình giải phóng progesterone, estrogen, khiến lớp nội mạc tử cung dày lên. Đây cũng là điều kiện cung cấp dinh dưỡng để thai nhi hình thành và phát triển. 

Trong thời điểm này, quá trình phân chia tế bào tiếp tục diễn ra. Một số phôi thai phát triển thành thai nhi, số còn lại hình thành nhau thai để cung cấp dinh dưỡng và oxy cho thai. Cơ thể người phụ nữ cũng bắt đầu nhận thấy nhiều thay đổi do hormone tiết ra, tử cung không còn bong tróc niêm mạc như bình thường. Do đó, từ tháng thụ thai thành công, kinh nguyệt sẽ không còn xuất hiện nữa.

Quá trình thụ thai mất bao lâu?

Quá trình thụ thai được tính từ thời điểm tinh trùng kết hợp với trứng tạo thành hợp tử cho đến khi phôi thai làm tổ thành công trong tử cung. Sau thụ tinh khoảng 3 – 4 ngày, hợp tử bắt đầu di chuyển vào tử cung để làm tổ, đồng thời thực hiện phân bào 3 lần trong suốt thời gian di chuyển. Sau khi tìm được vị trí làm tổ thích hợp, phôi nang sẽ hình thành chân giả để bám vào niêm mạc, hình thành nhau thai, đây là dấu hiệu thai đã vào tổ an toàn. Quá trình này thường kéo dài từ 7 – 10 ngày. 

Tổng thời gian thụ thai mất khoảng 13 – 14 ngày. Tuy nhiên, sau khi làm tổ, 1/3 trường hợp trứng đã thụ tinh bám vào thành tử cung nhưng vẫn không thể mang thai do hợp tử bị đột biến nhiễm sắc thể trong quá trình phân bào. 

Để hỗ trợ quá trình thụ thai diễn ra suôn sẻ cần làm gì?

Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích, bạn nên tham khảo để đảm bảo quá trình thụ thai diễn ra suôn sẻ:

Hiểu rõ về chu kỳ kinh nguyệt của mình

Ngày rụng trứng chính là thời điểm thuận lợi nhất để mang thai, bạn nên quan hệ tình dục vào khoảng thời gian này. Nữ giới có thể nhận biết dễ dàng thông qua những dấu hiệu thay đổi của chất nhầy ở tử cung, chẳng hạn như: Tiết nhiều hơn, mỏng và trơn hơn bình thường. 

Theo đó, phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt kéo dài 28 ngày thường rụng trứng vào ngày thứ 14. Tuy nhiên, để xác định thời điểm chính xác, bạn nên sử dụng bộ dụng cụ dự đoán, đảm bảo mang thai như kế hoạch. 

>> Xem thêm:

• Hướng dẫn cách dùng que thử rụng trứng và cách đọc chính xác
• Kinh nguyệt là gì? Chu kỳ kinh nguyệt được tính như thế nào?

Đừng quan trọng hóa các tư thế quan hệ tình dục 

Rất nhiều quan điểm cho rằng, cơ hội thụ thai thành công phụ thuộc vào tư thế quan hệ tình dục. Tuy nhiên, không có bất kỳ bằng chứng khoa học nào chứng minh vấn đề này. Điều quan trọng là nên chọn tư thế mà cả hai cảm thấy thoải mái, dễ dàng đạt đỉnh và đặc biệt ngăn tinh trùng di chuyển ngược dòng, tránh ảnh hưởng đến khả năng thụ thai. 

Nằm trên giường ngay sau khi quan hệ

Sau khi quan hệ tình dục, nữ giới nên nằm trên giường khoảng 10 – 15 phút và không nên đi vệ sinh. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho tinh trùng di chuyển vào cổ tử cung, hỗ trợ quá trình thụ thai diễn ra suôn sẻ hơn.

Quan hệ tình dục liên tục không tăng khả năng thụ thai 

Bạn không nhất thiết phải quan hệ tình dục liên tục, điều này không làm tăng khả năng thụ thai. Trong khi đó, tinh trùng có thể sống đến 5 ngày trong cơ thể nữ giới. Bạn chỉ cần canh đúng thời điểm quan hệ để tăng tỷ lệ mang thai. 

Giữ tinh thần luôn thư giãn

Tâm lý căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình rụng trứng. Do đó, bạn nên cố gắng duy trì tinh thần thư giãn mọi lúc, biết cách kiểm soát stress để bảo vệ sức khỏe sinh sản, góp phần làm tăng tỷ lệ thụ thai thành công sau giao hợp. 

Xây dựng lối sống lành mạnh

Thói quen sinh hoạt lành mạnh, xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý là một trong những biện pháp quan trọng giúp tăng khả năng thụ thai. Dưới đây là một số gợi ý hữu ích nên tham khảo: 

• Tập thể dục điều độ để duy trì cân nặng hợp lý nhưng không nên vận động quá sức để tránh ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng, tốt nhất nên duy trì tập ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần. 
• Từ bỏ thói quen hút thuốc lá để tránh ảnh hưởng đến nồng độ estrogen và quá trình rụng trứng, gây cản trở đến khả năng sinh sản. 
• Nam giới không nên mặc quần quá bó sát và sử dụng điện thoại gần tinh hoàn để tránh ảnh hưởng đến tinh trùng.
• Nam giới không nên ăn nhiều thực phẩm từ đậu nành. 

8 Dấu hiệu thụ thai thành công

Để kiểm tra thụ thai có thành công hay không, nữ giới thường sử dụng que thử hoặc xét nghiệm nồng độ hormone hCG. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể nhận biết thông qua một số dấu hiệu thụ tinh thành công sau 3 ngày quan hệ:

• Nhũ hoa sẫm màu, ngực căng tức hơn bình thường do nồng độ hormone thay đổi, tăng cường lưu lượng máu vận chuyển đến vùng ngực. 
• Trễ kinh nguyệt: Nếu thụ thai thành công, kinh nguyệt sẽ không xảy ra trong suốt quá trình mang thai, chỉ quay trở lại sau khi em bé đã được sinh ra. 
• Chảy máu âm đạo bất thường: Trứng đã thụ tinh bám vào lớp nội mạc tử cung để làm tổ sẽ khiến một vài mảnh niêm mạc bong tróc, dẫn đến hiện tượng chảy máu âm đạo bất thường. 
• Một số triệu chứng khác: Mệt mỏi, chuột rút, thân nhiệt cao hơn bình thường, đi tiểu thường xuyên… 

Những dấu hiện trên cũng là những dấu hiệu trứng đã gặp tinh trùng và làm tổ thành công.

Dấu hiệu thụ thai không thành công

Một số dấu hiệu cho thấy thai làm tổ không thành công:

• Nếu kinh nguyệt vẫn xuất hiện như bình thường nghĩa là thai đã làm tổ không thành công.
• Ngực mềm và núm vú không chuyển màu, nếu cảm thấy căng tức ngực nhưng núm vú vẫn không chuyển màu thì đây là dấu hiệu của kỳ hành kinh sắp tới.
• Không có các triệu chứng ốm nghén như buồn nôn, nôn, chán ăn, chướng bụng hay nhạy cảm với mùi vị, …
• Cơ thể vẫn bình thường và không có dấu hiệu mệt mỏi.
• Khí hư vẫn bình thường.
• Không xuất hiện máu báo thai. Lưu ý là không nên nhầm lẫn giữa máu báo thai và máu kinh nguyệt.

Quá trình hình thành và phát triển của thai nhi 

Sau khi thụ thai thành công, quá trình phân chia tế bào sẽ diễn ra nhanh chóng, hình thành các tế bào mới gọi là phôi nang, di chuyển xuống ống dẫn trứng và đi về phía tử cung. Giai đoạn này thường mất khoảng 3 ngày. Sau khi bám vào thành tử cung, phôi nang sẽ phát triển thành một phôi thai và nhau thai. 

Sau khi quá trình thụ tinh hoàn tất, nữ giới sẽ không có kinh nguyệt cho đến khi em bé được sinh ra đời. Đây cũng là dấu hiệu nhận biết mang thai dễ dàng nhất. Bạn có thể sử dụng que thử thai hoặc một số phương pháp kiểm tra khác để xác định kết quả chính xác. 

Trong một số trường hợp, phôi nang bám vào nơi khác bên ngoài tử cung, thường là ống dẫn trứng. Tình trạng này được gọi là mang thai ngoài tử cung, là một trong những biến chứng thai kỳ nguy hiểm nhất. Thai nhi không thể tồn tại, cần tiến hành loại bỏ hoàn toàn để ngăn biến chứng nghiêm trọng cho ống dẫn trứng. 

Giới tính của em bé sinh ra đời phụ thuộc vào nhiễm sắc thể của tinh trùng di chuyển vào bên trong trứng, cụ thể như sau:

• Tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y tham gia vào quá trình thụ tinh: Thai nhi có giới tính nam.
• Tình trùng mang nhiễm sắc thể X tham gia vào quá trình thụ tinh: Thai nhi có giới tính nữ.

Một số bằng chứng khoa học đã chứng minh, các cặp vợ chồng có thể sinh con theo ý muốn nhưng giới tính thai nhi thường được quyết định một cách ngẫu nhiên. 

>> Xem thêm:

• Cách tính tuổi thai nhi, ngày dự sinh chính xác nhất
• 10 mốc khám thai quan trọng mẹ bầu nên nhớ xuyên suốt thai kỳ

Câu hỏi thường gặp

Sau quan hệ bao lâu thì có thai?

Quá trình thụ thai thường diễn ra sau 3 phút quan hệ tình dục hoặc có thể là 5 ngày. Sau khi thụ thai sẽ mất khoảng từ 5 – 10 ngày để làm tổ ở thành tử cung, như vậy toàn bộ quá trình thụ thai diễn ra khoảng từ 5 – 15 ngày, điều này nghĩa là sau khi quan hệ tình dục khoảng 5 – 15 ngày bạn mới có thể biết mình đã mang thai hay chưa.

Những dấu hiệu rụng trứng gặp tinh trùng là gì?

Một số dấu hiệu rụng trứng gặp tinh trùng dễ nhận biết nhất:

• Mệt mỏi, bầu ngực bị căng tức.
• Đi tiểu nhiều lần trong ngày.
• Ngủ nhiều hơn bình thường.
• Bị hụt hơi, khó thở.
• Cơ thể nóng hơn.
• Khẩu vị khác thường, nhạy cảm với mùi vị.
• Dễ buồn nôn và nôn.
• Trễ kinh nguyệt.

Khi có các triệu chứng trên cũng có nghĩa đây chính là dấu hiệu thai đã vào tổ an toàn, lúc này thai phụ có thể an tâm và chăm sóc bản thân.

Trên đây là tổng hợp tất cả các thông tin cơ bản liên quan đến quá trình thụ thai, điều kiện thụ thai, các giai đoạn thụ thai và dấu hiệu nhận biết thụ thai thành công. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có thêm nhiều kiến thức hữu ích trong vấn đề chăm sóc sức khỏe sinh sản, từ đó lên kế hoạch có em bé theo ý muốn. Để cập nhật thêm các cập nhật mới về y học, mời bạn truy cập Tin tức y tế. Ngoài ra, đừng quên liên hệ ngay với chúng tôi qua số HOTLINE hoặc đặt lịch hẹn trực tiếp TẠI ĐÂY để được tư vấn miễn phí tại hệ thống Bệnh viện Hoàn Mỹ trên toàn quốc.