Cây đuôi chuột là loài cây thuộc thân thảo, chứa glycoside, amphetamine, dopamine, axit chlorogenic và tanin có công dụng giảm đau, an thần, giảm thân nhiệt… Cùng theo dõi bài viết dưới đây của Hoàn Mỹ để tìm hiểu kỹ hơn những kiến thức y học về loại cây này.
Cây đuôi chuột là gì?
Nguồn gốc
Cây đuôi chuột còn có nhiều tên gọi khác như bôn bôn, cỏ đuôi lươn, điềm thông, giả mã tiên, đũa bếp, mạch lạc, hải tiên,… Nguồn gốc của loại cây thuộc họ cỏ roi ngựa (Verbenaceae) này là ở châu Mỹ. Sau này, được mang xuất hiện ở nhiều châu lục khác, trong đó có châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng. Khi được mang vào nước ta, cây này thường mọc hoang ở ven đường hay đồng ruộng.
Loại thảo dược này mọc hầu như quanh năm. Sau khi được thu hoạch, chỉ cần chọn lọc để loại bỏ những chiếc lá bị úa vàng, dập nát. Những lá còn tươi và đạt chất lượng sẽ mang đi rửa sạch đất cát, bụi bẩn với nước, cắt nhỏ rồi phơi đến khi khô là có thể sử dụng.
>>> Xem bài viết cùng chủ đề:
Đặc điểm
Đây là loại cây thân thảo thường sống lâu năm, cây đuôi chuột có thân màu lục tím, chiều cao trung bình rơi vào khoảng 2m. Các lá trên cây mọc đối xứng nhau, xung quanh mép lá có nhiều răng cưa. Mỗi phiến lá rộng từ 2 đến 4cm và dài từ 3 đến 8cm. Hoa của cây có màu tím, mọc thành từng cụm dài từ 20 đến 40cm. Quả của loại cây này tương đối nhỏ, chỉ dài chưa đầy 5mm. Thời điểm cây nở hoa và ra quả là mùa hè, vào tháng 4 và tháng 6 mỗi năm.
Công dụng của cây đuôi chuột đối với sức khỏe
Dù là y học hiện đại hay y học cổ truyền, cây đuôi chuột cũng được chứng minh là có nhiều lợi ích đối với sức khỏe con người. Cụ thể là:
Theo Đông y
Trong thân của cây đuôi chuột có chứa một chất được gọi là glycosid, trong lá thì chứa dopamine và amphetamine, còn trong rễ lại rất giàu tanin và axit chlorogenic. Nhờ đặc tính hàn giúp thanh nhiệt và giải độc nên loại thảo dược này có khả năng trị tiêu chảy, viêm thận, thấp khớp, mụn nhọt,…
Người Ấn Độ coi đây là bài thuốc chữa chứng đục thuỷ tinh thể, viêm quầng, bệnh hoa liễu hay mụn nhọt. Theo người Trung Quốc, cây đuôi chuột giúp trị bệnh bạch đới, sỏi tiết niệu, viêm họng, nhiễm khuẩn đường tiết niệu hoặc dùng khi bị rắn cắn. Người Brazil thường dùng cây này để hạ nhiệt độ khi bị sốt, trị thấp khớp, lở loét da kèm chảy mủ.
Theo y học hiện đại
Không chỉ đông y mà tây y cũng có nhiều nghiên cứu chứng minh công dụng của cây đuôi chuột. Điển hình như:
- Thân và lá có thể được chiết xuất thành cao Ethanol. Chất này có khả năng phòng ngừa tình trạng co thắt hoặc giãn tĩnh mạch, giúp cải thiện lưu lượng máu chảy về tim. Nhờ vậy mà nguy cơ đau thắt ngực hay các triệu chứng mệt mỏi, khó thở được cải thiện.
- Lá cây sẽ giúp cản trở quá trình sinh sôi và phát triển của bọ gậy muỗi, đồng thời ức chế hoạt động của ấu trùng ve nhờ chất Ethyl Acetate tiết ra từ lá. Bên cạnh đó, lượng tinh dầu trong lá còn hỗ trợ hạ và ổn định huyết áp cho người bị bệnh tim, người bị đái tháo đường.
- Các hoạt chất khác (saponin, tanin, flavonoid) lại đóng vai trò như tấm chắn giúp hạn chế vi khuẩn xâm nhập, ngừa viêm và nhiễm trùng hiệu quả.
- Một số công dụng khác là: chữa tiêu chảy, giúp gan thải độc, an thần, chữa bệnh thấp khớp, viêm kết mạc cấp, ho, viêm hầu, cảm lạnh,…
>>> Xem bài viết cùng chủ đề:
Cách sử dụng cây đuôi chuột để điều trị bệnh
Dưới đây là một số cách sử dụng cây đuôi chuột để chữa bệnh mà bạn có thể tham khảo:
- Dùng khi cây còn tươi: Chỉ cần rửa sạch, để ráo nước rồi xay nhuyễn. Đắp trực tiếp hỗn hợp lên vùng da bị đau hoặc viêm có thể giúp giảm viêm, nhanh lành vết thương.
- Dùng khi cây đã được phơi khô: Sau khi thu hoạch, bạn rửa sạch cây và cắt nhỏ thành từng đoạn, đợi lúc trời nắng to để mang đi phơi cho đến khi cây khô lại. Bảo quản trong hũ có nắp kín và sử dụng hàng ngày. Với khoảng 1 ít nước sôi, bạn nấu chung với 1 nắm cây đuôi chuột khô. Nếu không tự làm mà mua bên ngoài, bạn cần tìm hiểu kỹ đơn vị sản xuất uy tín để đảm bảo không gây ảnh hưởng đến sức khoẻ.
Một số bài thuốc hay từ cây đuôi chuột mà bạn nên biết
Bạn có thể tham khảo một số bài thuốc chữa bệnh từ cây đuôi chuột dưới đây:
- Trị viêm da, mụn nhọt: Bạn chuẩn bị các nguyên liệu bao gồm 90g cây đuôi chuột, 60g ngưu tất và 60g bọ mắm. Tất cả rửa sạch với nước, giã nát và đắp trực tiếp lên vùng da đang bị viêm. Nhờ đặc tính kháng viêm mà bài thuốc này sẽ giúp vết thương nhanh chóng lành.
- Trị viêm hầu họng: Bạn chỉ cần một loại dược liệu duy nhất là cây đuôi chuột tươi đã được rửa sạch và ngâm với nước muối. Sau khi ráo nước, bạn giã nhuyễn rồi ngậm vào họng. Nếu cảm thấy khó ngậm, bạn có thể cho thêm đường.
- Trị bạch đợi, khí hư: Các nguyên liệu bao gồm 20g bạc thau, 20g bạch đồng nữ và 40g rễ cây đuôi chuột. Rửa sạch, sắc thuốc với 700ml nước cho đến khi nước sôi, bay hơi còn 300ml thì tắt bếp. Mỗi ngày bạn hãy kiên trì uống thuốc từ 2 – 3 lần.
- Trị tình trạng đau nhức xương khớp, tê bì chân tay: Bài thuốc cần có 100g thương nhĩ tử, 10g dây đau xương, 10 hạt gấc và 40g cây đuôi chuột. Sau khi rửa với nước, bạn đun sôi uống mỗi ngày một thang. Nếu tình trạng của khớp không chỉ đau mà còn sưng thì bạn nên kết hợp đắp thêm lá cây (giã nát, xào nóng rồi đắp trực tiếp lên chỗ sưng).
- Trị bệnh Sốt rét: Chuẩn bị lá cây đuôi chuột, rửa bằng nước muối rồi sắc lấy nước uống đều đặn hàng ngày.
- Trị bệnh giun sán ở trẻ em: Cho trẻ uống nước được ép từ rễ cây sạch sẽ giúp chữa giun sán.
- Trị tình trạng đau nhức, vết bầm tím do chấn thương: Chuẩn bị cây cứt lợn và cây đuôi chuột. Sau đó, giã nát hỗn hợp này đắp lên vùng bị thương và băng bó bằng gạc. Mỗi ngày nên thay băng 1 – 2 lần.
- Trị chứng vàng da, nước tiểu màu vàng, Sốt do bị bệnh gan: Rửa sạch 40g cây đuôi chuột, 40g rau má, 40g cây chó đẻ rồi sắc lấy nước uống.
- Trị viêm đường tiết niệu: Bài thuốc gồm có 10g kim ngân hoa, 30g dây bòng bong, 30g mã đề và 40g cây cỏ đuôi chuột. Sắc thuốc để lấy nước uống hàng ngày cho đến khi thấy tình trạng bệnh thuyên giảm.
- Trị ho, tiêu chảy: Các thảo dược trong bài thuốc này chỉ cần có 30g cây đuôi chuột phơi khô, đun với 1 lít nước trên lửa nhỏ. Khi nước rút xuống còn một nửa thì bạn lấy thuốc ra để nguội, chia thành nhiều phần uống trong ngày.
- Trị bệnh lậu, dùng cho phụ nữ bị sảy thai: Bạn uống thuốc được sắc từ rễ cây đuôi chuột, mỗi ngày 1 thang.
- Trị đái tháo đường tuýp 2: Với 30g ngọn và lá cây đuôi chuột, bạn rửa sạch rồi sắc lấy nước uống thay cho trà.
Lưu ý: Tất cả những bài thuốc trên chỉ mang tính chất tương đối, dùng để tham khảo và không thay thế cho thuốc được kê đơn. Để sử dụng đúng cách và đạt hiệu quả, bạn cần tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ.
Lưu ý quan trọng khi sử dụng cây đuôi chuột làm thuốc để điều trị bệnh
Mặc dù đây là loại thảo dược tốt nhưng bạn cũng cần lưu ý những vấn đề dưới đây để sử dụng hiệu quả và an toàn.
- Không uống quá 30g cây đuôi chuột mỗi ngày (ở dạng uống). Nếu dùng quá liều sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn.
- Người mắc chứng hư hàn cần đặc biệt cẩn trọng với loại thuốc từ cây đuôi chuột vì thuốc có tính hàn.
- Đối với khả năng chữa bệnh tim, đây chỉ nên được xem là một cách hỗ trợ chữa bệnh vì cây đuôi chuột chỉ mới được thí nghiệm trên động vật mà chưa qua nghiên cứu trên người một cách bài bản. Do đó, dược liệu này không thể thay thế hoàn toàn những phương pháp điều trị khác. Bệnh nhân cần tuyệt đối tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý sử dụng thảo dược để chữa bệnh tim.
- Ngừng sử dụng ngay lập tức nếu nhận thấy những dấu hiệu như nổi mẩn đỏ, nổi mề đay, buồn nôn, khó chịu,… Đồng thời, bạn cần thăm khám bác sĩ để được can thiệp kịp thời
- Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú, trẻ sơ sinh, người bị huyết áp thấp không nên dùng thuốc từ cây đuôi chuột.
Tóm lại, cây đuôi chuột là loại thảo dược mang đến nhiều giá trị trong việc điều trị bệnh. Để đạt hiệu quả tốt nhất mà không gây ảnh hưởng đến sức khoẻ, bạn cần tham khảo ý kiến chuyên môn của bác sĩ. Nếu muốn cập nhật thêm những kiến thức y học thường thức khác, mời bạn đọc truy cập ngay mục Tin tức y tế. Bạn có thể liên hệ số HOTLINE của Hệ thống bệnh viện Hoàn Mỹ trên toàn quốc để được tư vấn miễn phí hoặc đặt lịch hẹn khám bệnh sớm nhất TẠI ĐÂY!
Câu hỏi liên quan:
Theo nghiên cứu của khoa học, cây đuôi chuột có thể hỗ trợ quá trình điều trị bệnh tim nhưng không thể chữa khỏi hoàn toàn. Các thành phần như saponin, tanin hay flavonoid sẽ phát huy tác dụng chống nhiễm trùng, viêm sưng hoặc trong trường hợp bị nhiễm khuẩn chéo gây ảnh hưởng đến tim. Chất glycoside và dopamine có trong lá cây cũng có lợi cho người bị suy tim.
Bên cạnh đó, khi uống bài thuốc, tình trạng tim đập nhanh, đau thắt ngực được cải thiện nhờ cây có chứa hoạt chất ethanol. Khi ở trong cơ thể, chất này làm giảm cholesterol, giãn mạch, chống co thắt, cải thiện lưu lượng máu chảy về tim. Các lợi ích này đã phần nào giamr nguy cơ mắc bệnh về tim mạch.
Cây đuôi chuột khi không được sử dụng đúng cách và liều lượng sẽ gây ra một số tác dụng phụ nguy hiểm đến sức khoẻ. Người bình thường khi dùng trong thời gian dài sẽ dễ làm người có thể hàn.
*Các thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo và tra cứu, vui lòng không tự áp dụng nếu chưa có chỉ định của bác sĩ.