Viêm đại tràng là một bệnh lý ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày, công việc và học tập đối với người bệnh. Vậy nguyên nhân của bệnh này là do đâu? Hãy cùng Hoàn Mỹ tìm hiểu rõ hơn về triệu chứng, nguyên nhân cũng như cách điều trị viêm đại tràng hiệu quả thông qua bài viết dưới đây. 

>> Xem thêm:

• Đau dạ dày: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị 
• Đau ruột thừa bên nào? Dấu hiệu, nguyên nhân và phương pháp điều trị 
• Gan nhiễm mỡ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa trị 

Viêm đại tràng là gì?

Viêm đại tràng là một bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa. Biểu hiện dễ nhận biết khi mắc bệnh là cảm giác đau tức ở vùng bụng dưới như bị đá nặng đè lên, đi đại tiện bất thường, kèm triệu chứng đầy hơi, sôi bụng, chướng bụng,….

Có những dạng viêm đại tràng như sau:

• Bệnh viêm ruột (Inflammatory Bowel Disease – IBD):
  • Viêm loét đại trực tràng (ulcerative colitis- UC): Viêm lan tỏa, loét niêm mạc từ đại trực tràng đến đại tràng.
  • Bệnh Crohn: Viêm đa lớp đường tiêu hóa, phân bố không liên tục.
• Viêm đại tràng giả mạc (PC):
  • Do sự phát triển quá mức của vi khuẩn Clostridium difficile.
  • Thuốc kháng sinh có thể gây loạn khuẩn đường ruột làm tăng sinh C.difficile và viêm đại tràng giả mạc.
• Do Thiếu máu cục bộ (IC):
  • Xuất hiện khi máu đến đại tràng đột ngột bị cắt đứt hoặc hạn chế.
  • Nguyên nhân từ các bệnh lý như viêm mạch, đái tháo đường, Ung thư ruột kết, mất nước, mất máu, suy tim, chấn thương, thuốc, phẫu thuật.
• Viêm đại tràng vi thể:
  • Gây tiêu chảy nước kéo dài, có thể chia thành 2 dạng: Viêm đại tràng lympho và collagen.
  • Yếu tố nguy cơ: hút thuốc lá, bệnh lý tự miễn, tuổi, giới tính nữ.
• Viêm đại tràng ở trẻ sơ sinh:
  • Xảy ra trong hai tháng đầu sau khi sinh, gây triệu chứng như trào ngược, nôn, quấy khóc hoặc xuất hiện máu trong phân.
  • Nguyên nhân không rõ, có thể do phản ứng Dị ứng hoặc quá mẫn cảm với thành phần trong sữa mẹ, ký sinh trùng, vi rút, hoặc ngộ độc thực phẩm.

Nguyên nhân gây viêm đại tràng

Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh này và đôi khi không thể xác định rõ ràng. Trong đó, phổ biến nhất là vì chế độ ăn uống không lành mạnh, ăn uống không đúng bữa, điều độ, hoặc ăn thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, thức ăn ôi thiu và khó tiêu, có thể gây hại cho niêm mạc đại tràng.

Ngoài ra, sự xuất hiện của giun sống ký sinh trong ruột cũng là một nguyên nhân khả năng. Chế độ sinh hoạt không hợp lý, như làm việc liên tục mà không nghỉ ngơi, có thể tạo áp lực lên hệ tiêu hóa.

>> Xem thêm: Trào ngược dạ dày có nguy hiểm không? Triệu chứng & Cách chữa

Triệu chứng của viêm đại tràng

Mỗi loại viêm đại tràng sẽ có những triệu chứng khác nhau. Các triệu chứng này có thể thay đổi tùy thuộc vào từng người và từng giai đoạn của bệnh. Cụ thể, các triệu chứng thường gặp ở viêm đại tràng cấp tính và viêm đại tràng mãn tính như sau:

Cấp tính

• Do lỵ amip:
  • Đau bụng quặn cơn.
  • Buồn đại tiện liên tục, mỗi lần đi chỉ có một ít phân.
  • Phân kèm theo máu và chất nhầy.
• Do lỵ trực khuẩn:
  • Sốt và đau bụng.
  • Phân lỏng có máu.
  • Đi nhiều lần trong ngày, phân chảy ra theo đường hậu môn.
  • Mất nước và chất điện giải nhiều, có thể gây trụy tim mạch nếu không được điều trị kịp thời.
• Các nguyên nhân khác:
  • Đau bụng chủ yếu, thường là đau thắt dọc theo đại tràng.
  • Có thể gây cứng bụng.
  • Tiêu chảy bất thường, đi tiêu ra nước, có máu và nhầy.
  • Mệt mỏi và giảm cân nhanh.

Mãn tính

Với bệnh viêm đại tràng mãn tính, sẽ có những triệu chứng dựa theo các trạng thái cơ thể như:

• Đau bụng, tiêu lỏng:
  • Đau bụng từng cơn, buồn đại tiện.
  • Đại tiện từ 3-4 lần/ngày vào buổi sáng hoặc sau khi ăn. 
  • Phân lỏng, nhầy, có thể phân nát hay phân sống.
  • Đau dọc khung đại tràng, giảm sau khi đi tiêu.
• Đau bụng, táo bón:
  • Táo bón, phân khô, ít và cứng.
  • Đau bụng, thường xuất hiện ở người lớn tuổi và nữ giới.
• Táo bón, tiêu lỏng:
  • Điều trị kéo dài nhiều năm, thường kèm theo bụng đầy hơi.
  • Táo bón xen kẽ với tiêu lỏng, nhưng thể trạng và sinh hoạt vẫn bình thường.

>> Xem thêm: Bệnh trĩ: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết & phương pháp điều trị

Viêm đại tràng có biến chứng không?

Các biến chứng do viêm đại tràng có thể tạo ra nhiều hậu quả tiêu cực, đặt ra thách thức lớn đối với chất lượng cuộc sống và gia tăng nguy cơ mắc bệnh và tử vong. 

Các biến chứng này bao gồm: 

• Chít hẹp đại tràng
• Áp xe đại trực tràng
• Rò ruột.
• Thủng ruột.
• Phình đại tràng nhiễm độc. 

Tình trạng viêm loét đại tràng kéo dài còn gia tăng nguy cơ mắc Ung thư ruột, làm tăng khả năng tử vong. Ngoài ra, những vấn đề ngoài hệ tiêu hóa cũng có thể dẫn đến nhiều triệu chứng khác như: Loãng xương, thiếu máu, sỏi mật, đông máu, viêm đường mật xơ hóa nguyên phát và viêm khớp,…

Những đối tượng có nguy cơ viêm đại tràng

• Nguy cơ mắc bệnh Crohn và viêm loét đại tràng (UC) tăng cao ở độ tuổi từ 15 – 30 và 60 – 80, có tiền sử gia đình mắc UC, hút thuốc lá, sử dụng thuốc ngừa thai hoặc giảm đau NSAID.
• Viêm đại tràng giả mạc (PC): Người dùng thuốc kháng sinh dài hạn, đang nằm viện, đang điều trị hóa trị, sử dụng thuốc ức chế miễn dịch, người cao tuổi, và những người đã từng mắc PC trước đây.
• Do Thiếu máu cục bộ (IC): Người trên 50 tuổi, đang mắc bệnh tim hoặc có nguy cơ mắc bệnh suy tim, huyết áp thấp, và những người đã từng phẫu thuật bụng.

Chẩn đoán viêm đại tràng như thế nào?

Để đưa ra chẩn đoán chính xác về bệnh viêm đại tràng, bác sĩ thường kết hợp việc hỏi bệnh sử với các xét nghiệm lâm sàng, bao gồm:

• Xét nghiệm máu để kiểm tra tình trạng thiếu máu, nhiễm trùng và các nguyên nhân miễn dịch khác.
• Xét nghiệm mẫu phân: Phân tích hồng cầu, bạch cầu, hoặc ký sinh trùng trong phân để chẩn đoán nguyên nhân viêm đại tràng.
• Nội soi đại tràng và đại tràng sigma: Sử dụng ống mỏng, linh hoạt, ánh sáng, và camera để kiểm tra ruột kết để xác định chẩn đoán.
• Chụp X-quang vùng bụng để loại trừ các biến chứng nghiêm trọng như thủng ruột kết, tắc ruột.
• Nếu có triệu chứng nghiệm trọng, bác sĩ sẽ đề nghị chụp CT vùng bụng hoặc xương chậu, để loại trừ biến chứng từ viêm đại tràng.
• Chụp CT ruột non và MR ruột: Thực hiện nếu cần loại trừ chứng viêm nào trong ruột non. Các xét nghiệm này nhạy cảm hơn trong việc xác định tổn thương và biến chứng trong ruột non.

Phương pháp điều trị viêm đại tràng hiệu quả

Phương pháp điều trị viêm đại tràng được được áp dụng tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm nguyên nhân của bệnh, mức độ và giai đoạn của nó, độ tuổi của người bệnh, cũng như tình trạng sức khỏe tổng thể.

• Điều trị nội khoa: 
  • Sử dụng kháng sinh chống viêm như: Sulfasalazine (Azulfidine), balsalazide (Colazal),..
  • Nếu viêm loét vừa đến nặng thì nên dùng Hoặc dùng corticoid (prednisone và budesonide)
  • Hoặc dùng thuốc ức chế hệ thống miễn dịch như: Cyclosporine (Gengraf, Neoral, Sandimmune), Azathioprine (Azasan, Imuran), Tofacitinib (Xeljanz),…. 
  • Ngoài ra, có thể dùng thêm giảm đau và chống co thắt, cùng với các loại thuốc điều trị tiêu chảy và chống loạn khuẩn theo đơn của bác sĩ.
• Điều trị ngoại khoa: khi bệnh diễn tiến nặng và kéo dài, xuất hiện áp xe, rò thủng,…cần phải phẫu thuật cắt bỏ một hoặc toàn phần ruột kết hoặc trực tràng để điều trị. 
• Trong trường hợp tiêu chảy, tránh ăn chất xơ để không làm tổn thương ruột, hạn chế sử dụng rau sống, trái cây khô và trái cây đóng hộp. Hạn chế ăn nhiều dầu mỡ, sử dụng cà phê, trà, socola,…

Cách phòng ngừa viêm đại tràng

Phòng ngừa viêm đại tràng bằng cách xây dựng chế độ ăn uống hợp lý và tăng cường vận động.

• Hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, đồ ăn nhiều chất béo, các chất kích thích như cà phê, socola, trà,…
• Giảm lượng sản phẩm từ sữa, vì sữa chứa đường và chất đạm có thể gây dị ứng.
• Ăn nhiều rau xanh để bổ sung chất xơ, uống đủ nước mỗi ngày, bổ sung đủ lượng nước cho cơ thể.
• Hạn chế suy nghĩ nhiều, giảm căng thẳng, nghỉ ngơi hợp lý
• Duy trì vận động thể lực hàng ngày và chỉ sử dụng thuốc khi cần thiết và theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Đến bệnh viện thăm khám định kỳ để tầm soát bệnh và điều trị kịp thời nếu phát hiện bệnh lý. 

Câu hỏi thường gặp:

Viêm đại tràng là một loại bệnh lý phức tạp, cần theo dõi và điều trị kịp thời để kiểm soát bệnh. Ngoài ra hãy liên hệ với chúng tôi để đặt lịch thăm khám TẠI ĐÂY hoặc gọi số  HOTLINE nếu bạn muốn tư vấn miễn phí. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể truy cập vào website  tại đây: Tin tức y tế để cập nhật nhiều thông tin y tế.