Tiền sản giật là tình trạng bệnh lý nghiêm trọng xảy ra vào giai đoạn mang thai, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và tính mạng của mẹ và bé. Vì vậy, mẹ bầu cần trang bị những kiến thức bổ ích về tiền sản giật là gì, nguyên nhân, triệu chứng của bệnh lý này để tìm cách điều trị kịp thời. Tìm hiểu tất tần tật cùng Hoàn Mỹ qua bài viết dưới đây.

>> Xem thêm:

• Bật mí cách sử dụng que thử thai hiệu quả và chính xác
• TOP 6 viên uống DHA cho bà bầu và cách bổ sung an toàn, hiệu quả
• 10 mốc khám thai quan trọng mẹ bầu nên nhớ xuyên suốt thai kỳ

Tiền sản giật là gì?

Tiền sản giật là tình trạng tăng huyết áp kèm theo protein niệu và sưng phù bàn chân, bàn tay. Tiền sản giật là giai đoạn trước khi mẹ bầu lên cơn sản giật, thường xảy ra ở tuần thứ 20 của thai kỳ, đặc biệt là tuần thứ 37. Tuy nhiên, cũng có một vài trường hợp thai phụ mắc tiền sản giật sau khi sinh khoảng 48 giờ.

Đây là bệnh lý ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ của mẹ và bé, thậm chí gây tử vong. Vì vậy, nếu có bất kỳ dấu hiệu nào của tiền sản giật, mẹ hãy đến ngay cơ quan y tế để được thăm khám và chữa trị kịp thời.

>> Xem thêm: Các mốc siêu âm thai và những điều mẹ bầu cần biết trong thai kỳ

Nguyên nhân gây tiền sản giật

Nguyên nhân chính gây tiền sản giật chủ yếu do sức khỏe của nhau thai (cơ quan phát triển tử cung khi mang thai và cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho em bé). Quá trình cung cấp máu của nhau thai có thể ảnh hưởng xấu đến mẹ và thai nhi.

Mẹ bầu bị tiền sản giật, mạch máu dường như không phát triển hoặc phát triển không bình thường, dẫn đến sự điều hòa huyết áp không đều.

>> Xem thêm:

• Mang thai ngoài tử cung: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị
• Bà bầu ăn măng được không? Lưu ý khi ăn măng cho bà bầu
• Bà bầu bị tiểu đường thai kỳ nên ăn gì, kiêng gì, gợi ý thực đơn

Dấu hiệu tiền sản giật khi mang thai

Một số trường hợp đặc biệt, thai phụ không phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào. Tuy nhiên. nếu mẹ bầu nhận thấy ít nhất một trong những dấu hiệu khác thường dưới đây, khả năng mắc bệnh lý này càng cao hơn:

• Huyết áp bất ngờ tăng cao
• Tăng cân và phù nề đột ngột là dấu hiệu của tiền sản
• Nhiều protein trong nước tiểu (protein niệu)
• Tiểu cầu trong máu không đủ
• Men gan tăng, báo hiệu gan có vấn đề
• Mệt mỏi, nhức đầu dữ dội
• Thị lực thay đổi, mắt không nhìn thấy tạm thời, mờ mắt hoặc nhạy cảm với ánh sáng
• Tích tụ chất lỏng trong phổi gây ra cảm giác khó thở
• Đau bụng trên, đặc biệt là dưới xương sườn bên phải
• Tăng cân bất ngờ
• Cảm giác buồn nôn, khó chịu.

Các yếu tố nguy cơ bị tiền sản giật là gì?

Một vài yếu tố làm tăng nguy cơ hiện tượng tiền sản giật bao gồm:

• Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình mẹ/ chị em gái từng gặp hiện tượng này thì khả năng bạn cũng có thể mắc phải
• Tiền sử bệnh án: Dựa trên thời gian mang thai trước đó, nếu bạn gặp hiện tượng này vào giai đoạn cuối thì khả năng bị lại là 13%; nếu mắc phải tiền sản nặng trước tuần thứ 29, khả năng xảy ra thêm lần nữa là 40% hoặc nếu bạn bị ở những lần sinh trước thì nguy cơ khá cao là 30% bạn sẽ gặp lại lần nữa
• Mang song thai hoặc nhiều hơn
• Tăng huyết áp (huyết áp cao mãn tính)
• Bệnh tiểu đường type 1 hoặc 2, bệnh Lupus hoặc viêm khớp thấp trước khi mang thai.
• Bệnh thận hoặc rối loạn hệ miễn dịch
• Độ tuổi mang thai: Khả năng gặp bệnh lý này cao hơn với trường hợp mang thai sau 35 tuổi
• Đối với mẹ bầu thừa cân, béo phì trước khi mang thai
• Có con cách nhau dưới 2 tuổi hoặc cách nhau trên 10 năm.

Triệu chứng của tiền sản giật

Để nhận biết mình có đang mắc bệnh lý này hay không, mẹ bầu nên lưu ý những triệu chứng sau:

Tăng huyết áp

Tăng huyết áp là dấu hiệu phổ biến và xuất hiện sớm nhất, dựa vào những chỉ số theo dõi để có thể nhận biết.

• Chỉ số huyết áp tối đa lớn hơn 140mmHg và huyết áp tối thiểu 90mmHg, Kết quả này được đo cách nhau 4 tiếng và kiểm tra khi thai nhi trước 20 tuần với chỉ số bình thường.
• Chỉ số huyết áp tối đa tăng hơn 30mmHg và chỉ số tối thiểu tăng hơn 15mmHg so với trước khi mang thai
• Huyết áp tăng càng cao thì nguy cơ mắc bệnh lý này càng nặng

Nếu sau khi sinh 6 tháng mà huyết áp vẫn còn cao, khả năng do tăng huyết áp mạn tính, mẹ bầu nên đến cơ sở y tế để được tư vấn kịp thời.

Protein niệu

Protein niệu là lượng protein trong nước tiểu, lượng protein này thay đổi theo 24 giờ, do đó, nếu xét nghiệm nên sử dụng nước tiểu được lấy trong 24 giờ để có kết quả chính xác.

Nếu protein niệu lớn hơn 0.3g/l/24 giờ hoặc trên 0.5g/l/mẫu ngẫu nhiên thì đây là kết quả của protein niệu dương tính.

Phù nề

Phù nề là hiện tượng bình thường của thai phụ trong giai đoạn 3 tháng cuối trước khi sinh, đi kèm với hiện tượng phù nhẹ ở chân, xảy ra về chiều và khi kê chân cao sẽ hết. Nếu nặng hơn, phù toàn thân, xuất hiện từ sáng và không sao để hết, nguyên nhân có thẻ di tràn dịch đa màng, phù não.

Nếu bạn ấn nhẹ vào phần đang cứng, mu chân, mu tay, mặt trước xương chậu cảm nhận được cơ thể đang phù nề.

Các triệu chứng kèm theo, thể hiện tiền sản giật nặng

Ngoài ra, một số biến chứng mà mẹ bầu có thể gặp để nhận biết triệu chứng:

• Hiện tượng cơ thể thiếu máu: mệt mỏi, chóng mặt…
• Tiêu hóa vấn đề: buồn nôn, hạ sườn phải…
• Vấn đề về thần kinh: lơ đờ, đau vùng chẩm…
• Vấn đề về thị giác: thị lực yếu dần, hoa mắt, chóng mặt.
• Tràn dịch đa màng.

Biến chứng tiền sản giật 

Hiện tượng này để lại những biến chứng nguy hiểm, nếu không được phát hiện và điều trị sớm sẽ đe dọa đến sức khỏe của mẹ và bé.

Đối với mẹ bầu

Với mẹ bầu, những biến chứng phổ biến bao gồm:

• Sản giật: biểu hiện bằng những cơ co giật và hôn mê, với các triệu chứng như nhức đầu, chóng mặt, thị lực yếu dần…
• Hội chứng số lượng tiểu cầu thấp HELLP: Với trường hợp nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến hệ thống cơ quan, gia tăng men gan và lượng tiểu cầu thấp.
• Nhau bong non: Là hiện tượng nhau thai tách ra khỏi thành trong của tử cung trước khi sinh. Tình trạng nguy hiểm có thể gây chảy máu nhiều, đe dọa đến tính mạng của mẹ và con.

Đối với thai nhi

• Nguy cơ sinh non: Mặc dù, phương pháp điều trị chính của tiền sản giật là sinh non, tuy nhiên khả năng sinh non sớm hơn kế hoạch vẫn xảy ra (khoảng trước 37 tuần). Sinh non không những ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ mà trẻ còn có nguy cơ khó thở và khó bú, các vấn đề về thị giác hoặc thính giác, chậm phát triển bại não.
• Hạn chế sự phát triển: Tiền sản ảnh hưởng đến động mạch mang máu đến nhau thai, nếu nhau thai không nhận đủ máu thì sẽ bị hạn chế sự tăng trưởng.
• Khả năng tử vong: Nếu thai non chưa đủ tuổi để sinh thì tỷ lệ tử vong tăng cao.

Chẩn đoán, sàng lọc tiền sản giật

Tiền sản giật thường được chẩn đoán trong các cuộc khám định kỳ khi kiểm tra cân nặng, huyết áp và nước tiểu của mẹ bầu.

Trường hợp có các dấu hiệu nghi ngờ, bác sĩ và y tá điều trị có thể yêu cầu bạn thực hiện:

• Xét nghiệm máu bổ sung để kiểm tra tình trạng gan và thận
• Đề nghị lấy nước tiểu 24 giờ để theo dõi protein niệu
• Tiến hành những phương pháp siêu âm thai khác để theo dõi kích thước thai nhi và đáng giá lượng nước ối.

Hiện tượng này phân loại nhẹ hoặc nặng, nếu mẹ bầu bị ở mức độ nhẹ, điều này hoàn toàn có thể chẩn đoán qua Huyết áp thấp và lượng protein trong nước tiểu cao.

Nếu bạn có các triệu chứng của tiền sản nhẹ cộng thêm những triệu chứng sau đây thì khả năng chẩn đoán mắc tiền sản giật nặng là rất cao:

• Dấu hiệu tổn thương gan hoặc thận (khi xét nghiệm máu)
• Mức độ tiểu cầu thấp
• Chất lỏng trong phổi thấp
• Thị lực giảm và mờ dần
• Đau đầu, Chóng mặt bất thường.

Cách điều trị tiền sản giật hiệu quả 

Việc điều trị nói chung phụ thuộc hoàn toàn vài mức độ nguy hiểm của hiện tượng và thời gian mang thai của mẹ bầu.

Trong quá trình thai kỳ

Nếu thai nhi gần đủ tháng (từ tuần thứ 37 trở đi), Việc sinh non có thể được tiến hành, phương pháp sinh thường là sinh thường hoặc sinh mổ đều được. Trong quá trình sinh, bác sĩ và y tá sẽ cung cấp cho mẹ bầu thuốc để phổi của thai nhi được phát triển và kiểm soát huyết áp đến khi em bé được sinh ra. Sinh non là phương pháp an toàn hơn là tiếp tục kéo dài thai kỳ.

Trường hợp bệnh lý này được phát hiện sớm hơn trong thai kỳ (chưa đủ 37 tuần), mẹ sẽ được theo dõi chặt chẽ, bác sĩ sẽ thường xuyên xét nghiệm máu và nước tiểu, siêu âm, kiểm tra huyết áp để đảm bảo không phát hiện thêm những tác động xấu nào khác.

Trong quá trình chuyển dạ và sau sinh

Trong trường hợp, thai phụ mắc phải trong quá trình chuyển dạ và sau sinh, hầu hết họ được tiêm magie vào tĩnh mạch (trực tiếp vào tĩnh mạch) để ngăn ngừa sự phát triển của sản giật (co giật).

Phòng ngừa tiền sản giật

Tiền sản giật ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe, do đó gia đình nên trang bị những kiến thức về phòng chống bệnh lý này.

• Xây dựng lối sống lành mạnh, ăn thực phẩm lành mạnh, ít muối và tránh caffein.
• Thường xuyên tập luyện thể dục, vận động nhẹ nhàng
• Duy trì ngủ đủ giấc, ngủ ngon bằng cách ngồi thiền, luyện tư thế yoga đơn giản trước khi ngủ
• Giảm cân nếu bạn có vấn đề về cân nặng trước mang thai
• Kiểm soát lượng đường và huyết áp trong máu
• Ngoài ra, bổ sung aspirin hàng ngày làm giảm nguy cơ mắc bệnh khoảng 15%, trong trường hợp bạn có những dấu hiệu mắc bệnh, bác sĩ sẽ yêu cầu sử dụng aspirin khi mang thai sớm (khi tuổi thai được 12 tuần).

Hy vọng bài viết trên đây đã phần nào giải đáp giúp bạn câu hỏi tiền sản giật là gì cùng nhiều kiến thức bổ ích khác về bệnh này. Để cập nhật thêm các kiến thức y học thường thức khác, mời bạn truy cập Tin tức y tế. Liên hệ ngay với chúng tôi qua số HOTLINE hoặc đặt lịch hẹn trực tiếp TẠI ĐÂY để được tư vấn miễn phí tại hệ thống các Bệnh viện Hoàn Mỹ trên toàn quốc.

Câu hỏi thường gặp