Dị ứng chính là cơn ác mộng trong cuộc sống hàng ngày đối với mọi người. Dị ứng tạo cho chúng ta cảm giác ngứa ngáy, đau đớn, mất tự tin hay rất nhiều cảm xúc khó chịu. Trong bài viết này, Hoàn Mỹ giới thiệu đến bạn đọc về các loại Dị ứng và triệu chứng thường gặp trên cơ thể người bệnh.

Xem thêm các bài viết khác cùng chủ đề:

• Dị ứng thời tiết: Nguyên nhân và cách điều trị
• Nổi mề đay: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
• Da bị nổi mẩn đỏ: Nguyên nhân do đâu? Cách điều trị

Dị ứng xảy ra khi nào?

Dị ứng là một hiện tượng phản ứng tự nhiên của cơ thể trước những tác nhân gây kích ứng. Phản ứng mẫn cảm bắt đầu khi hệ thống miễn dịch của người bệnh nhầm lẫn một tác nhân thành một mối đe dọa nguy hiểm. Cơ thể sẽ tạo ra các kháng thể để chống lại những chất Dị ứng này và duy trì chúng trong máu.

Khi người bệnh tiếp tục tiếp xúc với tác nhân gây hại, các kháng thể này sẽ kích hoạt và giải phóng histamin gây ra phản ứng Dị ứng thường thấy ở những người có cơ địa mẫn cảm. Các nguyên nhân phổ biến gây ra dị ứng cho người bệnh bao gồm:

• Chất gây Dị ứng trong không khí: Phấn hoa, vảy da/lông động vật, bụi mịn và nấm mốc là những tác nhân phổ biến có thể gây Dị ứng khi bạn tiếp xúc với chúng trong không khí.
• Thực phẩm: Một số thực phẩm có khả năng gây Dị ứng nghiêm trọng, như trứng, sữa, đậu, các loại hạt hoặc thịt của động vật, hải sản,…
• Côn trùng đốt: Bị chích bởi côn trùng như ong hoặc kiến có thể khiến da bệnh nhân bị kích ứng tạm thời. 
• Thuốc: Một số loại thuốc, đặc biệt là các loại kháng sinh nhóm penicillin hoặc nhóm thuốc tương tự, có thể gây ra phản ứng mẫn cảm do tác dụng phụ với kháng thể trong bạn.
• Hóa chất tiếp xúc trực tiếp lên da: Các loại hóa chất tẩy rửa, vệ sinh hoặc mủ cao su, nhựa cây,… có thể cũng gây ra phản ứng trên da của người bệnh.

Cơ chế và phản ứng của dị ứng

Cơ chế Dị ứng có thể dẫn đến các phản ứng khác nhau trên từng bộ phận của cơ thể của người bệnh. Khi cơ thể tiếp xúc với những tác nhân gây dị ứng, hệ miễn dịch phát hiện nó và coi đó như một mối đe dọa. Sau đó, cơ thể sản xuất các chất phản ứng như histamin, gây ra các triệu chứng phát ban nổi mẩn, ngứa ngáy hay khó chịu. Tuy nhiên, phản ứng Dị ứng nguy hiểm nhất, có thể ảnh hưởng đến tính mạng của người bệnh là sốc phản vệ.

Sốc phản vệ (Anaphylaxis) là một phản ứng nghiêm trọng, liên quan đến nhiều hệ thống trong cơ thể, bao gồm những biểu biểu hiện qua: da, đường hô hấp và đường tiêu hóa. Những phản ứng này diễn ra khá nhanh chóng và có thể gây tử vong. Sốc phản vệ diễn ra qua 3 giai đoạn:

• Giai đoạn mẫn cảm: Bắt đầu khi dị nguyên xâm nhập vào cơ thể qua đường tiêm, truyền, hít thở, ăn uống hoặc tiếp xúc da. Thời gian tiềm tàng kéo dài từ 7 đến 10 ngày, trong đó các kháng thể, chủ yếu là IgE, được sản xuất và kết hợp với các bạch cầu ưa bazơ và các tế bào dưỡng.
• Giai đoạn hóa sinh bệnh: Khi tiếp xúc với dị nguyên lần thứ hai, dị nguyên kết hợp với phân tử IgE dưới sự tham gia của bạch cầu ái toan, điều này gây ra giải phóng nhiều loại hóa chất trung gian như histamin, serotonin, bradykinin, prostaglandin D2, và các leukotriene (D4, B4).
• Giai đoạn sinh lý bệnh: Trong giai đoạn này, các hóa chất trên làm giãn động mạch lớn gây hạ áp, co thắt phế quản gây khó thở. Co thắt dạ dày và tá tràng gây đau bụng. Co mạch não gây đau đầu, chói mắt, và thậm chí là hôn mê.

Xem thêm các bài viết khác cùng chủ đề:

• Cách điều trị viêm da tiết bã
• Viêm mao mạch dị ứng: Triệu chứng và cách điều trị
• Zona thần kinh: Nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa

Dấu hiệu nhận biết bạn đang bị dị ứng

Các dấu hiệu của Dị ứng có thể biến đổi tùy thuộc vào loại dị ứng và mức độ phản ứng của mỗi người. Mỗi người bệnh sẽ có cơ địa khác nhau, dẫn đến tình trạng mẫn cảm cũng khác nhau. Dưới đây là những dấu hiệu dị ứng phổ biến nhất:

• Sưng, đỏ và ngứa ngáy: Vùng tiếp xúc với tác nhân gây Dị ứng thường bị nổi mẩn li ti hoặc nổi giác sưng to, đỏ và gây ngứa ngáy.
• Chảy nước mũi và hắt hơi: Dị ứng tiếp xúc với phấn hoa, bụi mạt hoặc các tác nhân khác trong không khí có thể gây ra triệu chứng chảy mũi, nghẹt mũi và hắt hơi.
• Khó thở: Dị ứng môi trường hoặc dị ứng thực phẩm có thể gây ra khó thở, khạc điếc hoặc sưng họng, đòi hỏi phản ứng kịp thời.
• Dịch vị và sưng môi: Quá mẫn cảm có thể gây ra viêm nhiễm miệng, dịch vị, và sưng môi.

Các đối tượng dễ bị dị ứng

Bệnh Dị ứng không giới hạn về độ tuổi, giới tính hay ngành nghề, công việc. Dưới đây là những đối tượng có nguy cơ cao dễ bị dị ứng:

• Người có tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình bệnh nhân có người đã từng bị dị ứng, bạn sẽ có nguy cơ bị Dị ứng cao hơn.
• Người sống trong môi trường ô nhiễm: Sống trong môi trường ô nhiễm với khói bụi, hạt bụi và phấn hoa có thể tăng nguy cơ quá mẫn cảm.
• Người có hệ miễn dịch yếu: Các bệnh lý liên quan đến hệ miễn dịch yếu có thể làm tăng nguy cơ dị ứng, ví dụ như SLE (bệnh tự miễn dịch) hoặc AIDS.
• Người tiếp xúc thường xuyên với tác nhân: Người tiếp xúc thường xuyên với các nguyên nhân Dị ứng như dầu mỏ, hóa chất công nghiệp, hoặc thuốc trừ sâu cũng có nguy cơ cao.
• Trẻ nhỏ: Trẻ em có thể bị Dị ứng khi cơ thể phát triển chưa hoàn thiện và còn nhạy cảm. Ngoài ra, một số loại dị ứng có thể giảm đi khi trưởng thành hoặc ngược lại.

>>> Tìm hiểu thêm:

• Bệnh hắc lào: Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa
• Ghẻ nước: Nguyên nhân, biểu hiện, cách trị dứt điểm
• Bệnh tổ đỉa: Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa

Các loại Dị ứng thường gặp

Bệnh Dị ứng xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, phụ thuộc vào nguyên nhân gây dị ứng. Dưới đây là các loại dị ứng thường gặp, mỗi loại sẽ đi kèm với triệu chứng, nguyên nhân và đối tượng dễ bị để người nhà và bệnh nhân có thể phân biệt được tình trạng bệnh.

Dị ứng đường hô hấp

Dị ứng đường hô hấp là một trạng thái phản ứng quá mạnh của hệ thống miễn dịch của cơ thể khi tiếp xúc với các chất gây Dị ứng thông qua đường hô hấp. Dị ứng đường hô hấp thường gây ra các triệu chứng như sưng mắt, sưng mũi, ho, ngứa họng và khó thở. Các triệu chứng này có thể gây ra sự không thoải mái và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bị ảnh hưởng.

Các nguyên nhân phổ biến gây ra Dị ứng đường hô hấp bao gồm:

• Phấn hoa cây và cỏ
• Bụi mạt nhà cửa.
• Sự tiếp xúc với động vật
• Chất kích thích khác: Hút thuốc, khói bếp, hơi chất tạo màu và mùi trong không khí.

Dị ứng thực ăn

Dị ứng thực ăn là một trạng thái mà hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng quá mạnh khi tiếp xúc với một hoặc vài loại thức ăn cụ thể. Khi người bị Dị ứng ăn hoặc tiếp xúc với thức ăn này, cơ thể phản ứng bằng cách tạo ra các histamin gây ra các triệu chứng không mong muốn. Các triệu chứng của dị ứng thực ăn có thể từ nhẹ đến nghiêm trọng và bao gồm:

• Ngứa da và tổn thương da.
• Sưng môi, mắt, hoặc mặt.
• Tiêu chảy, buồn nôn và nôn mửa.
• Khó thở.

Dị ứng da

Dị ứng da là một phản ứng trên da khi tiếp xúc với các chất gây kích ứng từ môi trường. Điển hình: dị ứng nước, Dị ứng hóa chất, dị ứng mỹ phẩm… Dưới đây là một số triệu chứng khi người bệnh bị dị ứng da:

• Sưng và đỏ da.
• Ngứa.
• Xuất hiện vảy da hoặc bong tróc da.
• Mẩn ngứa.
• Tình trạng viêm nhiễm.
• Sưng môi hoặc mắt.
• Da khô và nứt nẻ.
• Viêm phản ứng Dị ứng cấp tính (anaphylaxis).

Dị ứng thuốc

Dị ứng thuốc là một phản ứng tức thì hoặc trễ giữa một loại thuốc và hệ thống miễn dịch của cơ thể, khi cơ thể tạo ra phản ứng không mong muốn với các thành phần của thuốc (hay còn gọi là tác dụng phụ). Dị ứng thuốc có thể gây ra các triệu chứng từ nhẹ đến nghiêm trọng và thậm chí đe dọa tính mạng. Các triệu chứng của dị ứng thuốc có thể bao gồm:

• Sưng và đỏ da
• Ngứa và mẩn ngứa
• Nổi ban
• Sưng môi, mắt, hoặc khuôn mặt
• Khó thở
• Nôn mửa và tiêu chảy
• Sự rát và đau trên da
• Triệu chứng khác: sốt, mệt mỏi, và khó chịu trên toàn cơ thể người bệnh.

Dị ứng thuốc có thể xảy ra với bất kỳ loại thuốc nào, bao gồm thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn và các loại thuốc tự nhiên hoặc thảo dược. Nếu bạn nghi ngờ mình bị Dị ứng thuốc, bạn nên ngừng sử dụng thuốc đó và đến bác sĩ ngay lập tức để được tư vấn và điều trị phù hợp. Bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm dị ứng để xác định nguyên nhân chính xác. Trong trường hợp dị ứng thuốc nghiêm trọng, việc theo dõi và xử lý cấp cứu là rất quan trọng để đảm bảo an toàn của bệnh nhân.

>>> Xem thêm: Bị kiến ba khoang đốt: Dấu hiệu, cách điều trị và phòng ngừa

Cách điều trị dị ứng

Tùy thuộc vào các triệu chứng Dị ứng ở trên, người nhà bệnh nhân có thể tham khảo các cách để điều trị dị ứng cho người thân của mình như sau:

• Xác định nguyên nhân gây ra Dị ứng và các triệu chứng.
• Tránh tiếp xúc với tác nhân gây dụ ứng.
• Sử dụng thuốc chống Dị ứng theo chỉ định của bác sĩ, chẳng hạn như antihistamines hoặc corticosteroids.
• Học cách ứng phó với triệu chứng khi chúng xảy ra, bảo vệ cơ thể cẩn thận khỏi những tác nhân gây ra sự kích ứng ngược.

Khi triệu chứng không có dấu hiệu suy giảm hoặc phát sinh thêm triệu chứng khác, người bệnh cần nhập việc hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định liệu pháp điều trị Dị ứng kịp thời và phù hợp với cơ địa của bệnh nhân.

Bệnh Dị ứng là một vấn đề phức tạp và xảy ra thường xuyên, làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của hàng triệu người bệnh. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị rất quan trọng. Thông qua bài viết này, hy vọng rằng bạn đã có cái nhìn sâu hơn về dị ứng và cách chúng có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của mình và người thân.

Hãy luôn quan tâm đến sức khỏe của mình và đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế khi cần thiết. Để cập nhật thêm kiến thức y học và tin tức y tế, bạn có thể truy cập Tin tức y tế của chúng tôi hoặc liên hệ ngay với chúng tôi qua số HOTLINE hoặc đặt lịch hẹn trực tiếp TẠI ĐÂY để được tư vấn miễn phí tại hệ thống Bệnh viện Hoàn Mỹ trên toàn quốc.