Quyền, nghĩa vụ người bệnh căn cứ theo Luật khám bệnh, chữa bệnh số 15/2023/QH15 ngày 09 tháng 01 năm 2023 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Quy định quyền của người bệnh

Quyền được khám bệnh, chữa bệnh

• Được thông tin, giải thích về tình trạng sức khỏe, các phương pháp thăm khám và điều trị tại bệnh viện.
• Được hướng dẫn cách tự theo dõi, chăm sóc, phòng ngừa tai biến, biến chứng có thể xảy ra trong quá trình điều trị.
• Được thông tin giá và các dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh.
• Được khám bệnh, chữa bệnh bằng phương pháp an toàn phù hợp với tình trạng bệnh, tình trạng sức khỏe của người bệnh và phù hợp điều kiện thực tế của bệnh viện.

Quyền được tôn trọng danh dự, bảo vệ sức khỏe và tôn trọng bí mật riêng tư trong khám bệnh, chữa bệnh

• Được tôn trọng về tuổi, giới tính, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, tình trạng sức khỏe, điều kiện kinh tế, địa vị xã hội.
• Được giữ bí mật thông tin trong hồ sơ bệnh án và thông tin khác về đời tư mà người bệnh đã cung cấp cho nhân viên và bệnh viện. Các thông tin chỉ được chia sẻ khi có sự đồng ý từ người bệnh hoặc theo quy định pháp luật, Luật khám chữa bệnh hiện hành. Các trường hợp được chia sẻ thông tin theo quy định Luật khám chữa bệnh gồm:

Người bệnh đang trong quá trình điều trị tại bệnh viện:

• Nhân viên hành nghề y dược tham gia chăm sóc điều trị người bệnh, thực tập sinh, sinh viên y khoa, nhân viên đào tạo, nghiên cứu viên của bệnh viện được đọc và chỉ được sao chép khi có sự đồng ý của Ban Giám đốc bệnh viện.
• Người hành nghề y dược của cơ sở khám chữa bệnh khác được đọc và sao chép khi có sự đồng ý của Ban Giám đốc bệnh viện.

Người bệnh đã hoàn tất quá trình điều trị và chuyển hồ sơ bệnh án lưu trữ:

• Đại diện cơ quan quản lý nhà nước về y tế, cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án, thanh tra chuyên ngành y tế, tổ chức giám định pháp y, pháp y tâm thần, luật sư của người bệnh được tiếp cận, cung cấp hồ sơ bệnh án để thực hiện nhiệm vụ theo quy định của pháp luật có liên quan.
• Nhân viên hành nghề y dược, thực tập sinh, sinh viên y khoa, nhân viên đào tạo, nghiên cứu viên của bệnh viện được mượn hồ sơ bệnh án tại chỗ để đọc, để nghiên cứu khoa học, để công tác chuyên môn kỹ thuật khi có sự đồng ý Ban Giám đốc bệnh viện.
• Đại diện cơ quan bảo hiểm xã hội, cơ quan giải quyết bồi thường nhà nước được mượn hồ sơ bệnh án tại chỗ để đọc, ghi chép hoặc đề nghị cấp bản sao phục vụ nhiệm vụ được giao khi có sự đồng ý của Ban Giám đốc bệnh viện.
• Người bệnh, người đại diện của người bệnh, người đại diện theo pháp luật được đọc, xem, sao chụp, ghi chép hồ sơ bệnh án và được cung cấp bản tóm tắt hồ sơ bệnh án khi có yêu cầu bằng văn bản.
• Không bị kỳ thị, phân biệt đối xử, ngược đãi, lạm dụng thể chất, lạm dụng tình dục trong quá trình khám bệnh, chữa bệnh.
• Không bị ép buộc khám bệnh, chữa bệnh, trừ trường hợp bắt buộc chữa bệnh theo quy định Luật khám chữa bệnh gồm:
• Người mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A theo quy định của pháp luật về phòng, chống bệnh truyền nhiễm, gồm: bệnh bại liệt, bệnh cúm A-H5N1, bệnh dịch hạch, bệnh đậu mùa, bệnh Sốt xuất huyết do vi rút Ê-bô-la (Ebola), Lát-sa (Lassa) hoặc Mác-bớc (Marburg), bệnh sốt Tây sông Nin (Nile), bệnh sốt vàng, bệnh tả, bệnh viêm đường hô hấp cấp nặng do vi rút, và các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mới phát sinh chưa rõ tác nhân gây bệnh.
• Người mắc bệnh Trầm cảm có ý tưởng, hành vi tự sát.
• Người mắc bệnh tâm thần ở trạng thái kích động có khả năng gây nguy hại cho bản thân hoặc có hành vi gây nguy hại cho người khác hoặc phá hoại tài sản.
• Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.

Quyền được lựa chọn trong khám bệnh, chữa bệnh

• Người bệnh được lựa chọn phương pháp khám bệnh, chữa bệnh sau khi được cung cấp thông tin, giải thích, tư vấn đầy đủ về tình trạng bệnh, kết quả, rủi ro có thể xảy ra. Trừ trường hợp người bệnh yêu cầu phương pháp khám bệnh, chữa bệnh không phù hợp với quy định về chuyên môn kỹ thuật.
• Chấp nhận hoặc từ chối tham gia nghiên cứu y sinh học về khám bệnh, chữa bệnh.

Quyền được cung cấp thông tin về hồ sơ bệnh án và chi phí khám bệnh, chữa bệnh

• Được đọc, xem, sao chụp, ghi chép hồ sơ bệnh án, cung cấp tóm tắt hồ sơ bệnh án theo quy định và được cung cấp bản tóm tắt hồ sơ bệnh án khi có yêu cầu bằng văn bản.
• Được cung cấp và giải thích chi tiết về các khoản chi trả dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh khi có yêu cầu.

Quyền được từ chối khám bệnh, chữa bệnh và rời khỏi cơ sở khám bệnh, chữa bệnh

• Được từ chối khám bệnh, chữa bệnh nhưng phải cam kết tự chịu trách nhiệm bằng văn bản về việc từ chối của mình sau khi đã được người hành nghề tư vấn, trừ trường hợp bắt buộc chữa bệnh quy định.
• Được rời khỏi cơ sở khám bệnh, chữa bệnh khi chưa kết thúc chữa bệnh trái với chỉ định của người hành nghề nhưng phải cam kết tự chịu trách nhiệm bằng văn bản về việc rời khỏi cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, trừ trường hợp bắt buộc chữa bệnh quy định pháp luật.

Quyền kiến nghị và bồi thường

• Được kiến nghị về tồn tại, bất cập, khó khăn, vướng mắc và vấn đề khác trong quá trình khám bệnh, chữa bệnh.
• Được bồi thường trong trường hợp xảy ra tai biến y khoa đối với người bệnh, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh theo quy định của pháp luật.
• Các trường hợp không bồi thường khi người hành nghề không có sai sót chuyên môn kỹ thuật khi được Hội đồng chuyên môn xác định thuộc một trong các trường hợp sau đây:
  • Trong quá trình khám bệnh, chữa bệnh, người hành nghề đã thực hiện đúng trách nhiệm chăm sóc, điều trị người bệnh và các quy định về chuyên môn kỹ thuật nhưng vẫn xảy ra tai biến y khoa đối với người bệnh.
  • Trường hợp cấp cứu nhưng do thiếu phương tiện, thiết bị y tế, thuốc, thiếu người hành nghề mà không thể khắc phục được.
  • Trường hợp bệnh chưa có hướng dẫn chuyên môn kỹ thuật để thực hiện dẫn đến xảy ra tai biến y khoa đối với người bệnh.
  • Trường hợp bất khả kháng, trở ngại khách quan hoặc lý do khách quan khác dẫn đến xảy ra tai biến y khoa đối với người bệnh.
  • Trường hợp tai biến y khoa do người bệnh tự gây ra
    

Việc thực hiện quyền của người bệnh bị mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, hạn chế năng lực hành vi dân sự, người bệnh là người chưa thành niên và người bệnh không có thân nhân

• Trường hợp người bệnh là người thành niên và rơi vào tình trạng mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, hạn chế năng lực hành vi dân sự nhưng trước đó đã có văn bản thể hiện nguyện vọng hợp pháp về khám bệnh, chữa bệnh của mình thì thực hiện theo nguyện vọng của người bệnh.
• Trường hợp người bệnh là người thành niên và rơi vào tình trạng mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, hạn chế năng lực hành vi dân sự nhưng trước đó không có văn bản thể hiện nguyện vọng hợp pháp về khám bệnh, chữa bệnh của mình thì thực hiện như sau:
  • Nếu có người đại diện quy định thì thực hiện theo quyết định của người đại diện;
  • Nếu không có người đại diện quy định thì thực hiện theo quyết định của người chịu trách nhiệm chuyên môn hoặc người trực lãnh đạo của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
  • Trường hợp người bệnh là người chưa thành niên thì thực hiện như sau:
  • Nếu có người đại diện quy định thì thực hiện theo quyết định của người đại diện;
  • Nếu không có người đại diện quy định thì thực hiện theo quyết định của người chịu trách nhiệm chuyên môn hoặc người trực lãnh đạo của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

Nghĩa vụ của người bệnh

Nghĩa vụ tôn trọng người hành nghề và người khác làm việc tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh

• Tôn trọng người hành nghề.
• Không được đe dọa, xâm phạm tính mạng, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người hành nghề và người khác làm việc tại bệnh viện.

Nghĩa vụ chấp hành các quy định trong khám bệnh, chữa bệnh

• Cung cấp trung thực và chịu trách nhiệm về thông tin liên quan đến nhân thân, tình trạng sức khỏe của mình, hợp tác đầy đủ với người hành nghề và người khác làm việc tại bệnh viện
• Chấp hành chỉ định về chẩn đoán, phương pháp chữa bệnh của người hành nghề.
• Chấp hành và yêu cầu thân nhân, người đến thăm mình chấp hành nội quy của bệnh viện, quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh.

Nghĩa vụ chi trả chi phí khám bệnh, chữa bệnh

• Người bệnh tham gia bảo hiểm y tế có nghĩa vụ chi trả chi phí khám bệnh, chữa bệnh ngoài phạm vi được hưởng và mức hưởng theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế.
• Người bệnh không tham gia bảo hiểm y tế có nghĩa vụ chi trả chi phí khám bệnh, chữa bệnh theo quy định của pháp luật.