Tại Việt Nam, mỗi năm có hơn 200.000 người bị đột quỵ (tai biến mạch máu não). Trong đó, 70% người bệnh không được cấp cứu kịp thời và 50% trong số đó tử vong, số còn lại phải sống chung với các di chứng về thần kinh và vận động,…
Từ đây, ta có thể thấy tầm quan trọng của “giờ vàng” cấp cứu đột quỵ. Bởi nếu càng nhận biết trễ, nguy cơ tử vong do đột quỵ rất cao.
Thời gian vàng cấp cứu đột quỵ là gì?
Đột quỵ hay tai biến mạch máu não xảy ra khi một phần não của bạn không có đủ lưu lượng máu. Điều này thường xuất hiện nhất do tắc động mạch hoặc chảy máu trong não. Vì không có nguồn cung cấp máu ổn định, các tế bào não ở khu vực đó bắt đầu chết vì thiếu oxy.
Mặc dù các dấu hiệu của đột quỵ thường xuất hiện đột ngột, nhưng một số người có các triệu chứng như đau đầu hoặc tê liệt vài ngày trước khi xảy ra cơn đột quỵ nghiêm trọng. Đáng chú ý, đột quỵ rất có thể xảy ra vào đầu giờ sáng. Hầu hết bệnh nhân sẽ không cảm thấy cơn đột quỵ sắp đến và hầu như tất cả đều không biết cơn đột quỵ là gì, cảm giác hay trông như thế nào, và họ thường bị nhầm lẫn với các cơn đau tim.
Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ ước tính rằng mỗi phút điều trị cho nạn nhân đột quỵ bị trì hoãn sẽ làm mất đi 1,9 triệu tế bào thần kinh (tế bào thần kinh). Trong một giờ, não của bệnh nhân đó sẽ mất đi số lượng tế bào thần kinh nhiều như bình thường trong hơn ba năm rưỡi của quá trình lão hóa bình thường. Đột quỵ là một vấn đề lớn, và ngay cả những triệu chứng dường như nhỏ cũng cần được kiểm tra kịp thời.
Bước quan trọng nhất trong khi ứng phó với trường hợp đột quỵ là theo dõi “giờ vàng”. Khoảng thời gian này là 60 phút hoặc nhanh nhất là vào thời điểm bắt đầu điều trị đột quỵ thiếu máu cục bộ cấp tính. Đây là khung giờ quan trọng giúp đội ngũ y tế để chuẩn bị chẩn đoán tập trung và loại trừ bất kỳ tình trạng nào có thể giống đột quỵ cũng như chống chỉ định đối với việc sử dụng một số loại thuốc. Giờ vàng này được chia thành từng khung giờ để chẩn đoán ngay từ khi bệnh nhân có dấu hiệu và triệu chứng của đột quỵ.
- 10 phút để bệnh nhân được bác sĩ trong phòng cấp cứu đánh giá
- 15 đến 25 phút để chụp CT
- 45 đến 60 phút để lên kế hoạch điều trị và bắt đầu điều trị cần thiết.
Giờ đầu tiên được coi là quan trọng nhất hay nói cách khác là “vàng” vì bệnh nhân đột quỵ có cơ hội sống sót cao và ngăn ngừa các tổn thương não lâu dài nếu được điều trị nội khoa và điều trị bằng thuốc trong vòng 60 phút đầu tiên kể từ khi khởi phát. của các triệu chứng. Đột quỵ làm mất oxy của mô não khiến mô não chết trong vòng chưa đầy bốn phút sau khi bắt đầu đột quỵ. Việc xác định và xử trí kịp thời có thể ngăn ngừa tàn tật lâu dài trong hầu hết các trường hợp đột quỵ.
Làm thế nào nhận biết một người đang bị đột quỵ?
Đột quỵ có thể xảy ra một cách đột ngột, và Hãy chú ý nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu đột quỵ nào sau đây ở người khác.
Khuôn mặt bị lệch
Người bị đột quỵ có thể mất cảm giác hoặc yếu một bên mặt/cơ thể. Nhìn kỹ xem một bên mặt của họ có bị xệ xuống hay lệch một phía trong khi nói chuyện, nhai hoặc cười hay không.
Chứng tê mỏi cơ thể khác
Sự yếu ớt hoặc mất cảm giác đó cũng có thể lan sang các bộ phận khác của cơ thể. Bạn có thể nhận thấy người đó xoa cánh tay hoặc chân, bàn tay hoặc bàn chân của họ. Điều này có thể là do tê hoặc ngứa ran, và nó thường xuyên chỉ xảy ra ở một bên cơ thể. Phía bên kia có thể hoạt động đầy đủ, vì vậy hãy tìm sự bất đối xứng với các chuyển động.
Nhức đầu
Đột quỵ có thể đột nhiên gây đau đầu dữ dội. Dấu hiệu bên ngoài của đau đầu có thể bao gồm:
- Chạm vào trán hoặc thái dương (do đau hoặc áp lực)
- Nheo mắt (do nhạy cảm với ánh sáng)
- Rên rỉ (vì đau)
Bạn cũng có thể hỏi người đó xem họ có bị đau đầu sau khi quan sát những dấu hiệu này không.
Nhầm lẫn
Cùng với cơn đau đầu, một người có thể bối rối hoặc suy nghĩ mờ nhạt. Họ có thể gặp khó khăn trong việc tìm từ ngữ khi nói chuyện với bạn. Họ thậm chí có thể trông choáng váng hoặc bối rối khi bạn nói chuyện với họ.
Các vấn đề về thị lực
Đột quỵ có thể khiến bạn khó nhìn rõ từ một hoặc cả hai mắt. Người đó có thể va vào tường, gặp khó khăn trong việc lấy đồ vật gần đó hoặc gặp vấn đề về nhận thức chiều sâu. Họ có thể nheo mắt hoặc chớp mắt hoặc dụi mắt hay khó đọc được các từ trước mặt họ.
Chóng mặt
Chóng mặt đột ngột là khác triệu chứng đột quỵ. Một người cảm thấy chóng mặt có thể bám vào tường hoặc một vật cố định để cảm thấy tiếp đất.
Cân bằng và phối hợp
Đột quỵ có thể khiến bệnh nhân trở nên vụng về. Điều này xuất phát từ vấn đề cân bằng và phối hợp. Bạn có thể quan sát thấy người bệnh vấp ngã hoặc đánh rơi đồ đạc. Sự thiếu phối hợp của họ có thể khiến bạn nhớ đến việc nhìn thấy ai đó đang chịu ảnh hưởng của rượu, nhưng không hề uống rượu.
Đi lại khó khăn
Khi bị chóng mặt, mất thăng bằng, tê một bên và khó nhìn, một người có thể không thể đi lại bình thường. Họ có thể bám vào bạn hoặc tường khi cố gắng đi từ điểm A đến điểm B. Hoặc việc đi bộ có vẻ cần nhiều nỗ lực và bước đi của họ có thể không vững.
Khó khăn để nói chuyện
Sự phối hợp, nhầm lẫn và tê liệt đều ảnh hưởng đến lời nói. Bạn có thể nghe thấy một người nói lắp bắp hoặc quan sát thấy giọng nói/lời nói của họ nghe có vẻ khác với tiêu chuẩn. Thử yêu cầu người đó lặp lại một cụm từ cơ bản cho bạn (ví dụ: “Tên tôi là William.”) và lưu ý bất kỳ khó khăn hoặc sự tập trung quá mức nào.
Hoảng sợ
Với tất cả những cảm giác này xảy ra mà không có dấu hiệu báo trước, một người có thể cảm thấy hoảng sợ. Hơi thở của họ có thể nhanh và nặng nhọc. Nhịp tim của họ có thể tăng lên. Nét mặt của họ có thể cho thấy họ đang sợ hãi (mắt mở to, lông mày nhướng lên, môi căng ngang hoặc nghiến răng), hoặc họ có thể toát mồ hôi hoặc run rẩy.
Thay đổi đột ngột
Một lần nữa, có một đặc điểm chung với các triệu chứng đột quỵ – tất cả chúng đều xuất hiện đột ngột. Một người có thể ổn trong một phút và xuất hiện rất khác ngay sau đó. Bất cứ khi nào bạn nhận thấy những triệu chứng này – trong bất kỳ sự kết hợp nào – xảy ra đột ngột và cùng một lúc, đã đến lúc phải hành động NHANH CHÓNG.
Làm thế nào để sơ cứu người bị đột quỵ não?
Khi gặp một người có một số những dấu hiệu đột quỵ trên, bạn hãy bình tĩnh và thực hiện những bước sơ cứu sau:
- Gọi 115
- Giữ ấm cho bệnh nhân – đắp chăn nếu cần
- Nếu bệnh nhân tỉnh táo, hãy trấn an bệnh nhân và giúp họ ngồi hoặc nằm ở tư thế thoải mái (đỡ đầu và vai trên gối)
- Nới lỏng mọi quần áo chật
- Lau sạch mọi chất tiết ra từ miệng bệnh nhân.
Nhận biết cơn đột quỵ và đưa ra sơ cứu kịp thời có thể cứu sống người bệnh và giảm thương tật đột quỵ về sau.
Giờ vàng như thế nào?
Trong vòng 4,5 giờ kể từ khi có triệu chứng chính là khung giờ vàng của đột quỵ. Nếu nhận thấy một người có dấu hiệu đột quỵ, hãy đưa họ đến bệnh viện gần nhất CÓ quy trình điều trị đột quỵ trong thời gian sớm nhất. Bởi nếu đi NHẦM bệnh viện không có quy trình điều trị đột quỵ thì sẽ mất ”giờ vàng” làm tăng nguy cơ TỬ VONG hoặc TÀN PHẾ của bệnh nhân bị đột quỵ.
Cách xử trí khi gặp người có dấu hiệu đột quỵ
- Hãy gọi xe cấp cứu: Nếu người thân bị đột quỵ, bản năng đầu tiên của bạn có thể là đưa họ đến bệnh viện. Nhưng trong tình huống này, tốt nhất bạn nên gọi 115 để xe cấp cứu hỗ trợ đưa người bệnh nhanh nhất.
- Hãy sử dụng từ “đột quỵ”: Khi gọi 115 và yêu cầu trợ giúp, hãy thông báo cho nhân viên y tế rằng bạn nghi ngờ người đó đang bị đột quỵ. Lúc này, nhân viên y tế sẽ chuẩn bị tốt hơn và bệnh viện có thể sẵn sàng cho sự xuất hiện của bệnh nhân.
- Theo dõi các triệu chứng: Người thân của bạn có thể không giao tiếp được tại bệnh viện, vì vậy bạn càng cung cấp được nhiều thông tin thì càng tốt. Ghi lại các triệu chứng trong đầu hoặc bằng giấy note và chia sẻ thông tin đó với bác sĩ. Những tình trạng này có thể bao gồm huyết áp cao, bệnh tim, ngưng thở khi ngủ hoặc tiểu đường.
- Nói chuyện với người bị đột quỵ: Khi bạn đợi xe cấp cứu đến, hãy thu thập càng nhiều thông tin từ người đó càng tốt trong khi họ vẫn có thể giao tiếp. Hỏi về bất kỳ loại thuốc nào họ đang dùng, tình trạng sức khỏe của họ và các tiền sử dị ứng. Hãy ghi lại những thông tin này để bạn có thể chia sẻ với bác sĩ, phòng trường hợp người thân của bạn mất ý thức.
- Khuyến khích người đó nằm xuống: Nếu người đó đang ngồi hoặc đứng, hãy để họ nằm nghiêng và kê cao đầu. Vị trí này thúc đẩy lưu lượng máu đến não. Tuy nhiên, đừng di chuyển người đó nếu họ bị ngã. Để giữ cho họ thoải mái, nới lỏng quần áo.
- Thực hiện hô hấp nhân tạo nếu cần: Một số người có thể bị bất tỉnh trong cơn đột quỵ. Nếu điều này xảy ra, hãy kiểm tra người thân của bạn để xem họ có còn thở không. Nếu bạn không tìm thấy mạch đập, hãy bắt đầu thực hiện hô hấp nhân tạo. Nếu bạn không biết cách thực hiện CPR, nhân viên tổng đài 115 có thể hướng dẫn bạn quy trình cho đến khi có trợ giúp.
- Hãy bình tĩnh: Dù khó khăn đến đâu, hãy cố gắng giữ bình tĩnh trong suốt quá trình này.
Dịch vụ cấp cứu thời gian vàng tại Bệnh viện Hoàn Mỹ
Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn khuyến cáo rằng mỗi thành viên trong gia đình có bệnh nhân nguy cơ đột quỵ đều nên nhận thức rõ những dấu hiệu phổ biến nhất, bởi những triệu chứng đột quỵ thường bị nhầm lẫn bởi những căn bệnh thông thường.
Là một trong 15 bệnh viện có năng lực CẤP CỨU ĐỘT QUỴ và thực hiện ĐẦY ĐỦ các phương pháp điều trị Đột Quỵ như: điều trị nội khoa tích cực, thuốc tiêu sợi huyết, can thiệp mạch máu, phẫu thuật não, bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn có quy trình cấp cứu đột quỵ chuyên nghiệp, hung tay chăm sóc sức khỏe cộng đồng – Phòng chống Đột Quỵ với chương trình “ĐÓN BỆNH CẤP CỨU TẠI NHÀ – CHI PHÍ 0 ĐỒNG”. Chương trình hỗ trợ người bệnh cần cấp cứu được ĐÓN và ĐIỀU TRỊ KỊP THỜI tại Bệnh viện.
Đặc biệt, đối với các trường hợp khẩn cấp, bệnh viện điều phối xe cấp cứu với đầy đủ trang thiết bị y tế cùng ê kíp, bác sĩ có chuyên hồi sức cấp cứu, đảm bảo cấp cứu kịp thời, vận chuyển an toàn & điều trị hiệu quả.
- Phạm vi đón bệnh: khu vực thành phố Hồ Chí Minh
- Liên hệ hotline 𝟬𝟮𝟴 𝟯𝟵𝟵𝟱 𝟵𝟴𝟲𝟬 để được hỗ trợ đón bệnh nhanh chóng.
- BỆNH VIỆN HOÀN MỸ SÀI GÒN
- 60-60A Phan Xích Long, P.1, Q.Phú Nhuận, TP.HCM
- Điện thoại: 028 3990 2468
- Đăng ký khám: https://hoanmy.com/saigon/dat-lich-hen/
- Youtube: www.youtube.com/c/BVHoanMySaiGonOfficial
- Website: www.hoanmysaigon.com