Đột quỵ não là căn nguyên gây tàn phế, tử vong hàng đầu tại Việt Nam. Tỷ lệ đột quỵ do nhồi máu não là 76%, chảy máu não là 24% (*). Nhờ sự tiến bộ của y học, việc cấp cứu và điều trị kịp thời có thể giúp bệnh nhân hồi phục đáng kể, giảm thiểu di chứng. Trường hợp bệnh nhân T.V.M (sinh năm 1973, TP.HCM) là minh chứng cho hiệu quả của việc can thiệp sớm, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhận diện dấu hiệu đột quỵ để có hướng xử trí kịp thời, tránh những hậu quả đáng tiếc. 

Đột quỵ não là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế tại Việt Nam

Điều trị tiêu sợi huyết thành công cho bệnh nhân đột quỵ não liệt nửa người 

Ông T.V.M đột ngột xuất hiện các triệu chứng đặc trưng của nhồi máu não như nói ngọng, khó diễn đạt, méo miệng, liệt nửa người bên phải. Rất may, gia đình nhanh chóng nhận ra dấu hiệu bất thường và đưa ông đến bệnh viện chỉ trong vòng một giờ sau khởi phát triệu chứng.  

Ngay khi nhập viện, qua thăm khám, các bác sĩ chẩn đoán anh T.V.M bị đột quỵ, ngay lập tức khởi động quy trình Code Stroke - báo động cấp cứu đột quỵ. Người bệnh được chụp CT não khẩn. Kết quả chụp CT não loại trừ được trường hợp đột quỵ xuất huyết và cho thấy đây là một trường hợp tắc động mạch não cấp.

ThS.BS. Phạm Trung Đạo – Khoa Nội Thần kinh Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn cho biết, bệnh nhân có tiền sử cao huyết áp và tiểu đường, được chẩn đoán nhồi máu não cấp giờ thứ I. Vì không có chống chỉ định, bệnh nhân đã được dùng thuốc tiêu sợi huyết qua đường tĩnh mạch. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng kỹ thuật này chỉ mang lại hiệu quả tốt nhất trong vòng 4,5 giờ sau khi triệu chứng khởi phát. Sau khoảng thời gian đó, việc điều trị bằng thuốc sẽ không còn khả thi, vùng não bị tổn thương khó phục hồi và để lại di chứng nặng nề. Trong trường hợp này, bệnh nhân có thể phải can thiệp ngoại khoa, và nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng sẽ tiếp tục diễn tiến xấu hơn.

Sau 3 ngày được điều trị bằng kỹ thuật tiêu sợi huyết, người bệnh đã hồi phục chức năng vận động

Sau khi được điều trị tiêu sợi huyết, bệnh nhân đã có sự cải thiện rõ rệt. Cụ thể, bệnh nhân nói chuyện rõ hơn, không còn nói ngọng như trước. Đồng thời, chức năng vận động của tay và chân bên phải cũng phục hồi tốt. 

Quy tắc F.A.S.T.: dấu hiệu nhận biết sớm đột quỵ 

Triệu chứng của đột quỵ nhồi máu não rất đa dạng và thường xuất hiện một cách đột ngột. Mức độ và hình thức biểu hiện của bệnh phụ thuộc vào vị trí mạch máu não bị tắc nghẽn. Tuy nhiên, một số dấu hiệu cần được nhận diện sớm để kịp thời cấp cứu và giảm thiểu nguy cơ tổn thương nặng.  

Quy tắc F.A.S.T là một trong những cách đơn giản và phổ biến giúp nhanh chóng nhận biết người có dấu hiệu đột quỵ để kịp thời cấp cứu, can thiệp: 

Quy tắc F.A.S.T. giúp nhanh chóng nhận biết người có dấu hiệu đột quỵ
  • F (FACE) - Mặt có cảm giác tê cứng, bệnh nhân có thể bị liệt, méo miệng, khi cười một bên mặt bị lệch. 
  • A (ARMS) - Tay/chân tê mỏi, tê liệt một bên cơ thể, khó hoặc không thể cử động tay chân, không nâng được tay / chân một bên hoặc bị rơi xuống. 
  • S (SPEECH) - Nói bị líu lưỡi, khó nói, nói ngọng bất thường, không rõ chữ, dính chữ. 
  • T (TIME) - Khi xuất hiện đột ngột bất kỳ triệu chứng đột quỵ nào, thậm chí chỉ một trong số triệu chứng trên, hãy GỌI CẤP CỨU ngay, hoặc đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất. Lưu ý ghi nhớ thời điểm phát bệnh và báo cho nhân viên y tế biết. 

“GIỜ VÀNG” CỨU SỐNG BỆNH NHÂN ĐỘT QUỴ 

Mỗi năm, Việt Nam ghi nhận khoảng 200.000 ca bệnh đột quỵ. Thế nhưng nhưng chỉ rất ít trường hợp đến bệnh viện trong 6 giờ đầu - thời gian vàng để cứu sống người bệnh. (*) 

Việc phát hiện và đưa bệnh nhân đến bệnh viện trong “giờ vàng” không chỉ giúp cứu sống mà còn cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống sau điều trị. Mỗi phút trôi qua, hàng triệu tế bào não có thể chết đi, do đó, việc phát hiện kịp thời, chẩn đoán nhanh và chính xác đột quỵ là bước đầu tiên mang tính quyết định đối với kết quả của quá trình điều trị. 

Bác sĩ Đạo cho biết thêm, với quy trình Code Stroke, bệnh viện kết nối liên chuyên khoa cấp cứu, chẩn đoán hình ảnh, nội thần kinh,… mở đường đi riêng cho người bệnh giúp xử lý rút ngắn thời gian cấp cứu. Sau đó, người bệnh tiếp tục được điều trị, theo dõi, tập vật lý trị liệu, phục hồi chức năng. 


 Với quy trình Code Stroke, bệnh viện rút ngắn thời gian cấp cứu giúp tăng tỉ lệ sống sót sau đột quỵ

Với những hoạt động chăm sóc đột quỵ xuất sắc, Khoa Nội Thần kinh Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn vinh dự đạt Chứng nhận Vàng của Hội Đột quỵ thế giới (WSO). Với mong muốn giúp người bệnh giảm thiểu di chứng, nâng cao chất lượng cuộc sống, bệnh viện không ngừng cải tiến quy trình điều trị, đảm bảo mỗi bệnh nhân đều được tiếp cận phương pháp điều trị phù hợp trong thời gian sớm nhất. 

Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn trang bị hệ thống trang thiết bị chuyên dụng hiện đại như CT, MRI, hệ thống máy DSA hai bình diện,… là một trong 15 bệnh viện có năng lực Cấp cứu đột quỵ và thực hiện đầy đủ những phương pháp điều trị Đột Quỵ như: thuốc tiêu sợi huyết, điều trị nội khoa tích cực, phẫu thuật não, can thiệp lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học,… 

Đột quỵ có thể xảy ra với bất kỳ ai, không phân biệt giới tính, tuổi tác, tình trạng sức khỏe, nghề nghiệp. Các bác sĩ khuyến cáo mọi người cần phải có lối sống lành mạnh, hạn chế rượu bia, không hút thuốc lá, nên vận động thể lực vừa sức 20-30 phút/ngày,… Bên cạnh đó, người bệnh cần khám sàng lọc các bệnh lý tăng huyết áp, bệnh tim, rối loạn lipid máu, xơ vữa mạch máu, đái tháo đường,…để chữa trị kịp thời, phòng tránh nguy cơ đột quỵ. 

Nếu phát hiện hoặc nghi ngờ bản thân hay người thân có dấu hiệu đột quỵ, hãy gọi ngay cấp cứu hoặc đến cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ kịp thời. 

(*) Số liệu thống kê từ Nghiên cứu đa trung tâm về tình hình đột quỵ tại Việt Nam, công bố tại Hội nghị đột quỵ thế giới 2022.