Khô mắt là tình trạng phổ biến, đặc biệt ở những người thường xuyên tiếp xúc với màn hình máy tính hoặc làm việc trong môi trường khô hanh. Dù không quá nguy hiểm, khô mắt có thể gây ra các triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc và chất lượng cuộc sống. Vậy, khô mắt là gì và cách điều trị như thế nào? Hãy cùng Hoàn Mỹ Gold Kỳ Đồng tìm hiểu trong bài viết sau đây.
Thế nào là khô mắt?
Khô mắt là tình trạng xảy ra khi nước mắt không đủ để giữ ẩm và bảo vệ bề mặt nhãn cầu. Điều này có thể do sự giảm sản xuất nước mắt hoặc do chất lượng nước mắt không đủ tốt để thực hiện chức năng bôi trơn. Bình thường, màng phim nước mắt – gồm ba lớp chính là lớp mỡ, lớp nước và lớp nhầy – hoạt động như một lá chắn bảo vệ mắt khỏi các tác nhân bên ngoài, cung cấp độ ẩm và dinh dưỡng cho giác mạc. Tuy nhiên, khi sự cân bằng của các lớp này bị phá vỡ, mắt sẽ trở nên khô và dễ bị tổn thương.
Khô mắt gây mỏi và mờ mắt. Nguồn: Internet
Tình trạng này không chỉ đơn thuần là một vấn đề về sự thiếu hụt nước mắt. Sự mất cân bằng của màng phim nước mắt có thể dẫn đến hiện tượng bay hơi nước nhanh, từ đó gây tổn thương bề mặt nhãn cầu và dẫn đến viêm nhiễm kéo dài.
Triệu chứng
Người bị khô mắt có thể gặp phải các triệu chứng như:
- Cảm giác bỏng rát, cộm như có dị vật trong mắt.
- Ngứa, kích ứng, đỏ, nóng rát.
- Nhạy cảm với ánh sáng, khó chịu khi đeo kính áp tròng.
- Chảy nước mắt liên tục – nghịch lý này xảy ra do nước mắt sản xuất quá nhiều nhưng chất lượng không đảm bảo.
- Giảm thị lực, đặc biệt khi làm việc lâu trên máy tính.
- Mờ mắt tạm thời hoặc cảm giác mỏi mắt.
Nguyên nhân gây khô mắt
Khô mắt có thể xuất phát từ hai nhóm nguyên nhân chính:
- Số lượng nước mắt không đủ: Do tuổi tác hoặc các bệnh lý liên quan đến tuyến lệ.
Ngoài ra, yếu tố môi trường như gió, thời tiết khô hanh hoặc không khí ô nhiễm cũng góp phần làm giảm lượng nước mắt tự nhiên. Đặc biệt, việc nhìn chằm chằm vào màn hình máy tính trong thời gian dài làm giảm tần suất chớp mắt, từ đó tăng tốc độ bay hơi nước mắt.
- Chất lượng nước mắt kém: Mất cân bằng giữa các lớp của màng phim nước mắt, làm tăng tốc độ bay hơi và giảm khả năng bôi trơn của nước mắt.
Ngoài ra, các bệnh lý như viêm bờ mi, trứng cá đỏ, hoặc hội chứng Sjögren cũng có thể làm tăng nguy cơ khô mắt.
Căng thẳng là nguyên nhân khiến cho tình trạng khô mắt tệ hơn. Nguồn: Internet
Chẩn đoán
Việc chẩn đoán khô mắt thường được thực hiện bởi các bác sĩ nhãn khoa thông qua việc kết hợp thăm khám lâm sàng và các kiểm tra chuyên biệt. Các phương pháp phổ biến để đánh giá tình trạng khô mắt bao gồm:
- Thăm khám biểu hiện lâm sàng: Bác sĩ thường hỏi bệnh nhân về các triệu chứng như cảm giác khó chịu, bỏng rát, mờ mắt hoặc nhạy cảm với ánh sáng. Các triệu chứng này được đánh giá thông qua bảng câu hỏi chuyên dụng để xác định mức độ nghiêm trọng.
- Test Schirmer: Đây là phương pháp đơn giản để đo lượng nước mắt tiết ra. Bác sĩ đặt một dải giấy lọc nhỏ vào góc mi dưới của mắt và theo dõi độ dài giấy được thấm ướt trong khoảng thời gian 5 phút. Nếu lượng nước mắt tiết ra dưới 5,5 mm, khả năng cao bệnh nhân mắc khô mắt giảm tiết.
- Thời gian vỡ màng phim nước mắt (TBUT): Sử dụng fluorescein – một loại thuốc nhuộm không gây hại – nhỏ vào mắt, bác sĩ sẽ quan sát màng phim nước mắt dưới ánh sáng xanh cobalt. Thời gian màng phim nước mắt bị phá vỡ (dưới 10 giây) cho thấy nước mắt bay hơi nhanh, một dấu hiệu đặc trưng của khô mắt bay hơi.
- Kiểm tra độ thẩm thấu của nước mắt: Đo nồng độ các chất điện giải trong nước mắt để đánh giá chất lượng của màng nước mắt.
- Nhuộm fluorescein: Được sử dụng để phát hiện tổn thương trên bề mặt giác mạc hoặc kết mạc. Phương pháp này giúp xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm hoặc tổn hại ở bề mặt nhãn cầu.
Ngoài ra, trong một số trường hợp nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể yêu cầu kiểm tra để loại trừ các bệnh lý tự miễn liên quan như hội chứng Sjögren, vốn thường đi kèm với các triệu chứng khô mắt và khô miệng.
Khám lâm sàng là cần thiết để chẩn đoán khô mắt.
Việc kết hợp nhiều phương pháp chẩn đoán giúp bác sĩ xác định chính xác nguyên nhân và loại khô mắt mà bệnh nhân mắc phải, từ đó đề xuất phương pháp điều trị hiệu quả nhất. Điều này đặc biệt quan trọng, bởi điều trị không chỉ dừng lại ở việc bổ sung nước mắt nhân tạo mà còn cần khắc phục các yếu tố gây mất cân bằng trong màng phim nước mắt.
Điều trị khô mắt
Các phương pháp điều trị phổ biến
Điều trị khô mắt tập trung vào việc giảm triệu chứng, cải thiện chất lượng nước mắt và ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra. Phương pháp điều trị thường được cá nhân hóa tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến:
- Sử dụng nước mắt nhân tạo: Đây là giải pháp cơ bản và phổ biến nhất. Bệnh nhân nên nhỏ nước mắt nhân tạo thường xuyên, ít nhất ba đến bốn lần một ngày, để bổ sung độ ẩm cho mắt. Với các trường hợp nặng hơn, nước mắt nhân tạo dạng gel hoặc thuốc mỡ có thể được sử dụng vào ban đêm.
- Chườm ấm và vệ sinh mí mắt: Việc chườm ấm bằng khăn ấm hoặc túi giữ nhiệt giúp giảm viêm mí mắt và làm mềm dầu trong tuyến lệ, từ đó cải thiện chất lượng nước mắt. Kết hợp với việc vệ sinh mí mắt hàng ngày, đặc biệt ở những người bị viêm bờ mi, có thể giảm tình trạng khô mắt đáng kể.
- Thay đổi thói quen: Những người thường xuyên làm việc trước máy tính nên chú ý chớp mắt đều đặn và thực hiện quy tắc “20-20-20” (nghỉ mắt mỗi 20 phút, nhìn vào một điểm cách xa 20 feet trong 20 giây). Tránh tiếp xúc trực tiếp với gió mạnh hoặc không khí điều hòa cũng là điều cần thiết.
- Bổ sung axit béo omega-3: Các nghiên cứu cho thấy omega-3 giúp cải thiện chức năng của tuyến lệ và giảm viêm. Nguồn thực phẩm giàu omega-3 bao gồm cá hồi, cá thu, hạt lanh, và quả óc chó. Các thực phẩm chức năng bổ sung omega-3 cũng có thể được cân nhắc.
Chế độ ăn cân bằng giúp cải thiện sức khỏe thị giác. Nguồn: Internet
Các phương pháp điều trị chuyên sâu
Ngoài các phương pháp cơ bản, các trường hợp nghiêm trọng hoặc mãn tính có thể cần điều trị chuyên sâu hơn:
- Steroid tại chỗ: Được sử dụng để giảm viêm trong các trường hợp nặng. Tuy nhiên, việc sử dụng cần được giám sát chặt chẽ bởi bác sĩ nhãn khoa vì nguy cơ tăng nhãn áp hoặc các tác dụng phụ khác.
- Đặt nút lỗ lệ (punctal plugs): Trong các trường hợp nước mắt thoát quá nhanh, bác sĩ có thể đề xuất biện pháp đóng tạm thời hoặc vĩnh viễn các ống dẫn nước mắt để giữ nước mắt trên bề mặt mắt lâu hơn.
- Điều trị bằng ánh sáng xung cường độ cao (IPL): Một phương pháp mới nhằm giảm viêm ở viền mí mắt và kích thích tuyến lệ hoạt động hiệu quả hơn. Hiệu quả của IPL hiện vẫn đang được nghiên cứu nhưng đã cho thấy tiềm năng đáng kể.
- Xung nhiệt (thermal pulsation): Đây là một liệu pháp sử dụng nhiệt và áp suất nhẹ để kích thích tuyến meibomian, cải thiện chất lượng dầu trong nước mắt và giảm tốc độ bay hơi.
Bên cạnh đó, việc điều chỉnh môi trường sống và làm việc cũng đóng vai trò quan trọng. Bệnh nhân nên sử dụng máy tạo độ ẩm trong nhà hoặc văn phòng để giữ không khí đủ độ ẩm. Đeo kính bảo vệ khi ra ngoài cũng giúp giảm thiểu tác động của gió, bụi và ánh sáng mặt trời lên mắt.
Mặc dù bệnh khô mắt không thể chữa khỏi hoàn toàn, việc điều trị kịp thời và đúng cách có thể cải thiện chất lượng cuộc sống, giảm triệu chứng khó chịu và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Điều quan trọng là bệnh nhân cần tuân thủ hướng dẫn điều trị từ bác sĩ và không tự ý sử dụng thuốc để tránh các rủi ro không mong muốn.
Tại Trung tâm Y khoa Hoàn Mỹ Gold Kỳ Đồng, chúng tôi tự hào là đơn vị duy nhất trong hệ thống Tập đoàn Y khoa Hoàn Mỹ cung cấp dịch vụ chăm sóc mắt toàn diện. Với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, hệ thống trang thiết bị hiện đại và dịch vụ tận tâm, chúng tôi mang đến giải pháp toàn diện cho tình trạng khô mắt, viêm giác mạc và các vấn đề nhãn khoa khác.
Hãy để đôi mắt của bạn được chăm sóc bởi đơn vị uy tín. Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay qua Hotline 0919 209 039 hoặc đăng ký trực tuyến tại đây.
Nguồn tham khảo:
—
TRUNG TÂM Y KHOA HOÀN MỸ GOLD KỲ ĐỒNG
Hotline CSKH: 0919 209 039
Địa chỉ: 27 Kỳ Đồng, Phường 9, Quận 3, TP.HCM
Thời gian làm việc: Thứ 2 – Thứ 7 | 7:30 – 17:00
Fanpage: https://www.facebook.com/hoanmygoldkd
Zalo: https://zalo.me/1806744790268771257