Bệnh viện Quốc tế Hoàn Mỹ Vinh vừa tiếp nhận người bệnh nữ 16 tuổi với tình trạng rạn da xuất hiện ở nhiều vùng của cơ thể (dù không bị tăng cân hay có các bệnh lý về da, không bôi thuốc, uống hay tiêm thuốc điều trị bệnh). Tuy nhiên người bệnh có tiền sử viêm mũi dị ứng, thường xuyên hắt hơi ngạt mũi và tự ý mua thuốc xịt mũi về dùng.

ThS.BS. Nguyễn Thị Thùy Dung – Khoa Nội của bệnh viện cho biết, kết quả đánh giá lâm sàng của người bệnh có tích mỡ vùng trung tâm, mặt tròn và lông rậm hơn so với trước, xuất hiện nhiều vết rạn đỏ ở vùng đùi, bắp chân, bụng. Nghi ngờ người bệnh mặc hội chứng Cushing do dùng thuốc nhóm glucocorticoid và có thể đã bị suy tuyến thượng thận, bác sĩ tiến hành thực hiện xét nghiệm Cortisol (là hormone của tuyến thượng thận sản xuất), kết quả cho thấy Cortisol máu giảm thấp.

Tuyến thượng thận là tuyến nội tiết nằm ở cực trên của thận, có chức năng tiết các hormone điều hòa hoạt động cơ thể. Trong đó, hormone cortisol còn được gọi là hormone chống stress của cơ thể, có vai trò quan trọng trong chuyển hóa năng lượng của các tế bào, ổn định huyết động, giữ cân bằng nội môi.  

Trong khi đó, Glucocroticoid là thành phần được ứng dụng điều chế nhóm thuốc Corticoid (dạng tiêm, uống, bôi da, xịt mũi họng) với các tác dụng chính là: Chống viêm, chống dị ứng, ức chế miễn dịch. Nhóm thuốc này được bán rất rộng rãi và dễ mua, nên người dân có thể dễ dàng tiếp cận. Việc sử dụng nhóm thuốc này sẽ giúp các triệu chứng viêm, dị ứng, mệt mỏi được cải thiện rất nhanh chóng, từ đó, người bệnh hết đau nhanh, khỏe, ăn ngon, tăng cân. Một số bệnh có chỉ định điều trị bằng thuốc Corticoid sẽ được Bác sĩ kê đơn hướng dẫn dùng đúng cách để giảm thiểu tác dụng phụ.

Tuy nhiên, có một số đơn vị bất chính, lợi dụng sự tin tưởng của người bệnh với thuốc Nam, thuốc Đông y đã nghiền thuốc Corticoid dạng viên thành bột, rồi trộn với thảo dược để tạo thành các gói thuốc bột hoặc viên hoàn tán để bán cho người bệnh dưới danh nghĩa “thuốc gia truyền”. Hay nhiều đối tượng khác cũng lợi dụng tâm lý nóng ruột của cha mẹ khi có con bị biếng ăn để trộn Corticoid vào thuốc ăn ngon bất chấp hậu quả nặng nề cho trẻ.

Việc lạm dụng Corticoid kéo dài có thể gây nhiều hệ lụy nguy hiểm. Đáng chú ý, người bệnh sẽ có biểu hiện của hội chứng Cushing với các dấu hiệu thay đổi ngọai hình như béo bụng, mặt tròn, rậm lông, da mỏng, ửng đỏ, dễ rạn da, dễ bầm tím, yếu cơ. Ngoài ra người bệnh có thể bị viêm loét dạ dày, loãng xương, rối loạn tâm thần kinh, dễ bị nhiễm trùng do giảm đề kháng. Nguy hiểm hơn, sử dụng thuốc trong một thời gian dài sẽ gây ức chế tuyến thượng thận dẫn tới suy tuyến thượng thận khi người bệnh ngưng thuốc. Tình trạng này sẽ xuất hiện với các biểu hiện như: khó chịu, mệt mỏi, uể oải liên tục, thiếu sức sống, chán ăn, đau nhức cơ xương khớp, v.v. Thậm chí một số trường hợp nặng có thể trụy mạch, nhiễm trùng nặng, nguy kịch tính mạng.

Hiện nay, việc chẩn đoán bệnh suy thượng thận do dùng thuốc có thể dựa vào các đặc điểm thay đổi ngoại hình, hoặc căn cứ vào việc người bệnh có tiền sử mắc các bệnh lý đã dùng các thuốc gia truyền, thuốc nghi ngờ là nhóm corticoid, xét nghiệm máu có chỉ số Cortisol giảm thấp (Cortisol máu thường được lấy xét nghiệm vào 8 giờ sáng, thực hiện cùng với xét nghiệm ACTH). Ngoài ra, người bệnh có thể bị hạ Kali, hạ đường huyết, v.v.

Biện pháp chính để điều trị suy thượng thận do thuốc với là bù glucocorticoid. Tuy nhiên, việc điều trị glucocorticoid lúc này cần có sự kiểm soát về liều dùng và cách dùng, tránh tác dụng phụ. Bác sĩ cần lập kế hoạch giúp người bệnh cai thuốc càng sớm càng tốt, để khôi phục từng phần chức năng của tuyến thượng thận.

Suy thượng thận do dùng Corticoid là một tình trạng đáng báo động trong cộng đồng, gây suy mòn sức khỏe về lâu dài. Để phòng tránh bệnh, người bệnh cần được kê toa sử dụng Corticoid đúng chỉ định, tuân thủ liều và lượng, tránh lạm dụng, không tự ý dùng các loại thuốc không rõ thành phần, nguồn gốc, vừa không giúp điều trị bệnh, vừa có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe.

Thạc sĩ Bác sĩ Nguyễn Thị Thùy Dung – Khoa Nội tổng quát, bệnh viện Quốc tế Hoàn Mỹ Vinh

Mọi thông tin chi tiết xin vui lòng liên hệ

Bệnh viện Quốc tế Hoàn Mỹ Vinh – Số 99, Phạm Đình Toái, tp. Vinh, Nghệ An.

Hotline: 02383 968 888