Dopamine hay còn gọi là “hormone hạnh phúc” được tổng hợp lần đầu tiên vào năm 1910 bởi George Barger và James Owens tại Phòng thí nghiệm Wellcome ở London, Anh. Đây là một trong chất dẫn truyền thần kinh giúp truyền tín hiệu đến bộ não và các cơ quan khác. Vậy, tác động của dopamine đến cơ thể như thế nào? Cùng Hoàn Mỹ tìm hiểu chi tiết sau bài viết dưới đây.

>>> Xem thêm:

• Glucosamine là gì? Công dụng và cách sử dụng Glucosamine
• Glutathione có công dụng gì? Những lưu ý cần thiết khi sử dụng

Dopamine là gì?

Dopamine là một hóa chất hữu cơ thuộc họ catecholamine và phenethylamine. Dopamine chiếm khoảng 80% hàm lượng catecholamine trong não. 

 Năm 1958, tại Phòng thí nghiệm Dược lý Hóa học của Viện Tim Quốc gia Thụy Điển, Arvid Carlsson và Nils-Åke Hillarp đã khám phá chức năng của dopamine như một chất truyền thần kinh. Đây là một bước tiến quan trọng trong hiểu biết về hệ thống truyền thần kinh. Arvid Carlsson đã đoạt giải Nobel về Sinh lý học và Y học vào năm 2000 vì công trình của ông đã chứng minh rằng dopamine không chỉ là tiền chất của norepinephrine và epinephrine mà còn đóng vai trò quan trọng như một chất truyền thần kinh, có nhiệm vụ gửi tín hiệu đến các tế bào thần kinh khác.

>>> Xem thêm: Corticoid là gì? Tác dụng và liều lượng sử dụng mà bạn nên biết

Tác dụng của hormone dopamine  

Dopamine đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra cảm giác động lực và khen thưởng, khích lệ con người thực hiện các hành động tích cực và đạt được mục tiêu. Sự cân bằng đúng đắn của dopamine trong các khu vực của não giúp duy trì trạng thái tâm lý tích cực và sự hứng thú với cuộc sống.

Tác động đến chuyển động, cảm xúc và tư duy

• Chuyển động cơ thể: Dopamine được sản xuất trong các khu vực như vùng chất đen của não, có vai trò quan trọng trong kiểm soát chuyển động cơ thể. Khi dopamine giảm, có thể dẫn đến các vấn đề như cứng cơ và rung động, như trong trường hợp bệnh Parkinson.
• Cảm xúc: Dopamine thường được liên kết với cảm giác hạnh phúc và thưởng thức. Khi trải qua trạng thái hạnh phúc hoặc nhận thưởng, cơ thể thường giải phóng dopamine. Sự mất cân bằng của dopamine có thể gắn liền với các vấn đề tâm thần như Trầm cảm và rối loạn lo âu, tâm lý khác.
• Tư duy: Dopamine đóng vai trò quan trọng trong quá trình học và tư duy. Nó tăng cường khả năng tập trung và sự chú ý. Các khu vực của não liên quan đến dopamine thường được kích thích khi chúng ta gặp phải thách thức mới hoặc đạt được mục tiêu.

>>> Xem thêm: Thuốc Meloxicam có công dụng gì? Một số tác dụng phụ cần lưu ý

Kiểm soát động lực và cảm giác khen thưởng

Dopamine kiểm soát động lực và cảm giác khen thưởng chủ yếu bởi vì nó tham gia vào các hệ thống truyền thần kinh phức tạp trong não, đặc biệt là ở các khu vực như vùng chất đen và vùng não bụng.

• Động lực: Khi con người  thực hiện các hành động tích cực hoặc đạt được mục tiêu, dopamine được giải phóng, tạo ra một cảm giác hân hoan, tạo động lực cho những hoạt động khác trong cuộc sống.
• Cảm giác khen thưởng: Dopamine thường liên quan đến cảm giác khen thưởng và hạnh phúc. Khi dopamine được giải phóng trong các khu vực như hốc huyệt cingulate và hốc huyệt prefrontal, sẽ góp phần vào trạng thái tinh thần tích cực hơn.

Các tác dụng khác

Dopamine không hoạt động độc lập mà thường kết hợp với các chất dẫn truyền thần khác và hormone như serotonin và adrenaline, tạo ra tác động toàn diện đối với sức khỏe tâm lý và thể chất của con người.

• Tim mạch: Tham gia vào điều tiết nhịp tim bình thường và áp lực máu.
• Thận: Có vai trò trong việc kiểm soát nước và khoáng chất trong cơ thể.
• Mạch máu: Ảnh hưởng đến sự co bóp và giãn mạch máu.
• Tiêu hóa: Tham gia vào quá trình tiêu hóa thức ăn.
• Tuyến tụy và điều tiết insulin: Liên quan đến cân bằng đường huyết và sự đáp ứng insulin.
• Ảnh hưởng đến mức độ sự tập trung trong quá trình học tập và làm việc.
• Có tác động đến quá trình giấc ngủ và cảm xúc của người.

Một số phương pháp giúp làm tăng dopamine

Khi hormone hạnh phúc dopamine được giải phóng một cách đủ độ, cơ thể bạn sẽ tràn đầy cảm giác thích thú, hưng phấn, và đầy năng lượng sáng tạo. Ngược lại, khi mức độ dopamine giảm, bạn có thể trải qua sự giảm động lực, thiếu sự nhiệt tình, khả năng tập trung giảm đi và khả năng điều chỉnh chuyển động của cơ thể bị hạn chế.

Thông qua thuốc, thực phẩm

Để tăng cường sản xuất dopamine trong cơ thể, bạn có thể bổ sung các loại thực phẩm như sô cô la, sữa chua, hạt hạnh nhân, bơ, củ cải đường, nghệ và rau lá trong chế độ ăn uống hàng ngày.

• Curcumin có trong nghệ được biết đến với khả năng thúc đẩy sản xuất dopamine tự nhiên.
• Trong trà xanh, hoạt chất L Theanine có thể làm tăng mức dopamine trong cơ thể, đặc biệt chỉ tìm thấy trong trà, giúp cải thiện tâm trạng và cân bằng cảm xúc. Việc uống 2 cốc trà xanh mỗi ngày có thể mang lại lợi ích.
• Thực phẩm như hạt bí đỏ, dưa hấu, đậu xanh, táo và chuối cũng chứa nhiều dopamine và có thể được thêm vào chế độ dinh dưỡng.
• Chiết xuất từ thảo dược Ginkgo biloba được cho là có thể ngăn chặn sự lo lắng, thiếu tập trung, mệt mỏi và trầm cảm. Tuy nhiên, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
• Một số vitamin và khoáng chất như sắt, niacin, folate và vitamin B6 có thể hỗ trợ tạo ra hormone hạnh phúc dopamine. Nếu cơ thể thiếu một hoặc nhiều chất dinh dưỡng này, bạn có thể gặp khó khăn trong việc sản xuất đủ lượng dopamine đáp ứng nhu cầu của cơ thể.

>>> Xem thêm: Melatonin là gì? Công dụng đối với cơ thể mà bạn nên biết

Các hoạt động thể chất

Thông qua hoạt động thể chất, vận động thường xuyên mỗi tuần là một cách hiệu quả để kích thích cơ thể sản xuất dopamine, tạo cảm giác vui vẻ và cải thiện cảm xúc. Một số hoạt động như tập thể dục, yoga, làm vườn, chạy bộ có thể giúp hoạt động tiết hormone dopamine diễn ra đều đặn hơn. Theo nghiên cứu, 1 giờ tập yoga trong sáu ngày mỗi tuần có thể làm tăng đáng kể nồng độ dopamine và khiến tâm trạng thoải mái hơn. 

Các hoạt động thiên về thư giãn tâm trí như thiền, vẽ tranh, âm nhạc, nhiếp ảnh, khiêu vũ cũng giúp tăng mức hormone dopamine và cải thiện tâm trạng, đặc biệt hữu ích đối với những người đang có vấn đề về tinh thần và ức chế cảm xúc.

Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời

Ánh nắng mặt trời có nhiều tác động đến mức độ dẫn truyền thần kinh của con người. Trong những thời điểm đã ghi nhận những trường hợp mắc chứng Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD), người ta thường gặp tình trạng buồn bã hoặc chán nản trong mùa đông khi thiếu tiếp xúc với ánh sáng mặt trời đủ.

Để cải thiện tình trạng này, hãy tích cực tận hưởng ánh sáng mặt trời buổi sớm. Hoạt động này không chỉ giúp cơ thể hấp thụ đủ ánh sáng mặt trời mà còn kích thích sản xuất nhiều hơn hormone hạnh phúc dopamine.

>>> Xem thêm: Albumin là gì? Những điều cần biết về thuốc Albumin

Ngủ đủ giấc

Khi dopamine được giải phóng trong não, bạn sẽ trải qua cảm giác tỉnh táo minh mẫn và tràn đầy năng lượng trong suốt ngày. Thông thường, lượng dopamine sẽ đạt đến đỉnh điểm vào buổi sáng và dần giảm xuống vào buổi tối, chuẩn bị cho giấc ngủ. Tuy nhiên, việc thiếu ngủ có thể làm gián đoạn nhịp điệu tự nhiên này, dẫn đến giảm đáng kể lượng dopamine trong não vào ngày tiếp theo.

Theo Tổ chức Giấc ngủ Quốc gia, nên ngủ từ 7-9 giờ mỗi đêm. Điều này không chỉ giữ cho não hoạt động ổn định mà còn đảm bảo mức dopamine duy trì ở mức cân bằng. 

Một số cần lưu ý cần biết

Một số triệu chứng phổ biến khi thiếu dopamine bao gồm:

• Thiếu tập trung, trí nhớ kém, tư duy chậm
• Khó ngủ hoặc suy giảm chất lượng giấc ngủ
• Mệt mỏi, thiếu năng lượng, uể oải, thiếu động lực
• Tâm trạng thay đổi thất thường, cảm xúc không ổn định
• Run tay chân, cứng cơ bắp, khó giữ thăng bằng
• Táo bón, mất cảm giác ăn uống, khó ăn khó nuốt
• Gặp ảo giác
• Trầm cảm, thậm chí có suy nghĩ muốn tự tử.

Do thiếu dopamine, một số người có thể tìm đến các hành vi không lành mạnh như tăng cường hoạt động tình dục, sử dụng các chất kích thích, tham gia cờ bạc, hoặc tăng cường việc sử dụng rượu để cố gắng cảm thấy tốt hơn. Tuy nhiên, những thói quen này đều mang theo những rủi ro và hậu quả tiêu cực đối với cơ thể và sức khỏe lâu dài.

Một số câu hỏi thường gặp

Dopamine tồn tại trong mỗi người, do đó hãy biết cách kích thích dopamine để tận hưởng cảm giác hạnh phúc. Để trở thành một người hạnh phúc, điều quan trọng là biết cách tự tạo ra hạnh phúc, yêu quý bản thân, tận hưởng niềm vui và thực hiện những điều mà bạn yêu thích hàng ngày. Đừng quên chăm sóc bản thân bằng cách theo dõi sức khỏe định kỳ hoặc khi bạn cảm thấy không khỏe. Bệnh viện Hoàn Mỹ, với nhiều năm kinh nghiệm, mang đến cho bạn một loạt các dịch vụ chăm sóc sức khỏe đầy đủ để lựa chọn. Chăm sóc sức khỏe tại Hoàn Mỹ là sự lựa chọn an tâm, với đội ngũ chuyên gia và mức giá hợp lý. Theo dõi Tin tức y tế của Hoàn Mỹ mỗi ngày để không bỏ lỡ những thông tin về sức khỏe – y tế hữu ích nhất. Liên hệ với hệ thống Bệnh viện Hoàn Mỹ toàn quốc qua HOTLINE hoặc truy cập TẠI ĐÂY để được hỗ trợ đặt lịch khám và tư vấn miễn phí.