Cách gọi sữa (kích sữa) cho mẹ bỉm sau sinh:

Định nghĩa

Kích sữa là phương pháp hỗ trợ tăng cường sản xuất sữa mẹ sau sinh, đặc biệt hữu ích với những mẹ ít sữa hoặc mất sữa. Việc cho con bú bằng sữa mẹ luôn được khuyến khích vì sữa mẹ chứa nhiều kháng thể và dưỡng chất thiết yếu cho sự phát triển toàn diện của trẻ.

Nếu mẹ gặp khó khăn trong việc tiết sữa, đừng quá lo lắng — có nhiều phương pháp đơn giản và hiệu quả để kích sữa đúng cách.

Khi nào là thời điểm thích hợp để gọi sữa?

Ngay sau sinh, dù sinh thường hay sinh mổ, mẹ nên:

• Cho bé bú càng sớm càng tốt (trong vòng 1 giờ đầu sau sinh nếu có thể)
• Bú đúng tư thế và tiếp xúc da kề da để kích thích phản xạ tiết sữa

Mẹ nên cho bé bú theo nhu cầu, trung bình từ 8–12 lần/ngày, cả ngày lẫn đêm. Mỗi cữ bú nên để bé bú đủ cho đến khi tự nhả vú. Đồng thời, mẹ nhớ cho bé bú đều hai bên vú để sữa ra cân đối và tránh tình trạng lệch vú. 

Hiệu quả của việc gọi sữa?

Theo nghiên cứu của Lê Thị Hoà cho thấy, tỷ lệ sữa về đều đạt 89,7% sau khi sản phụ được massage vú tại phNghiên cứu của ThS. Lê Thị Hòa cho thấy 89,7% sản phụ có sữa về đều sau khi được massage vú đúng kỹ thuật, mang lại nhiều lợi ích:

• Tăng tiết sữa và duy trì việc nuôi con bằng sữa mẹ
• Giảm nguy cơ tắc tia sữa
• Hỗ trợ bé bú tốt hơn và tăng cân đều
• Tăng sự gắn kết mẹ – con
• Giảm stress và mệt mỏi cho mẹ

Ngoài ra, 98,3% bà mẹ nhớ được các bước massage vú cơ bản và thực hành thành thạo sau khi được hướng dẫn.

Phương pháp kích sữa hiệu quả:

• Cho bé bú mẹ thường xuyên: cho bé bú cứ 2 – 3 giờ/lần trong 24 giờ mỗi ngày, kể cả ban đêm.
• Mát xa và chườm ấm ngực trước khi cho bé bú (đối với trường hợp mẹ chưa đủ sữa hoặc các mẹ cần thông tắc tia sữa). Mát xa bầu ngực trước khi hút sữa để kích thích tiết sữa. Ngoài ra, bạn có thể mát xa bằng tay hoặc sử dụng dụng cụ mát xa chuyên dụng.
• Đối với cách kích sữa bằng máy hút sữa: Dùng máy hút sữa đúng cách, thường xuyên sau mỗi cử bé bú no sẽ giúp mẹ hút hết lượng sữa còn lại, tạo dấu hiệu kích thích cơ thể tái tạo sữa mới và tiết thêm nhiều sữa hơn.
• Uống đủ nước và bổ sung dinh dưỡng: Uống ít nhất 2 lít nước/ngày. Ăn nhiều thực phẩm giàu dinh dưỡng, đặc biệt là các loại thực phẩm giúp lợi sữa như: Rau ngót, đu đủ, móng giò hầm đu đủ, bông cải xanh… bổ sung đủ các nhóm chất như chất béo, chất khoáng, vitamin…
• Ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng: Ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi ngày. Mẹ có thể thư giãn giảm stress bằng các hoạt động như tập yoga, thiền, nghe nhạc, …

Hướng dẫn mát xa vắt sữa, kích sữa

Trước khi mát xa vú cần chuẩn bị

• Vệ sinh tay và các dụng cụ vắt sữa bằng nước rửa chuyên dụng. Tráng lại bằng nước sôi để đảm bảo dụng cụ được tiệt trùng
• Lau khô các vật dụng
• Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ vắt sữa trên bàn: bình đựng sữa, túi trữ sữa. Việc này sẽ giúp mẹ thuận tiện hơn trong việc vắt sữa
• Chọn chỗ ngồi thật thoải mái

Thực hành:

• Xoay tròn nhẹ nhàng: Dùng 2 ngón tay nhẹ nhàng xoay tròn từ trên đi về phía đầu ti, khắp cả 2 bầu vú (30 giây), chú ý: tay trái mát xa vú phải và ngược lại.
• Vuốt nhẹ: Dùng nắm tay vuốt nhẹ nhàng từ trên đi về phía đầu ti, khắp cả 2 bầu vú, chú ý: tay bên nào massge vú bên đó.
• Kích thích thần kinh vú: Tựa ngón tay cái ở quầng vú trên, các ngón tay mát xa nhẹ nhàng lên xuống ở vị trí đầu dây thần kinh (1-2 phút), chú ý: tay trái mát xa vú phải và ngược lại.
• Tư thế chữ C để vắt sữa: Ngón tay cái để phía trên cách quầng vú 2-4cm, các ngón còn lại chụm lại hình chữ C nâng bầu vú và ấn ngực vào một cách nhịp nhàng cho sữa tiết ra, dùng ly sạch hứng sữa.

Dịch vụ hỗ trợ tại Hoàn Mỹ Cửu Long

Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long là đơn vị được Bộ Y tế trao chứng nhận danh hiệu “Bệnh viện thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc” nên việc các mẹ sau sinh sẽ được hỗ trợ

• Massage gọi sữa chuyên nghiệp
• Thư giãn giảm stress sau sinh
• Hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc bé sơ sinh

Tất cả đều tích hợp trong các gói sinh tiện lợi, giúp hành trình làm mẹ nhẹ nhàng và trọn vẹn hơn.

Kiên trì thực hiện các cách kích sữa. Tuy đơn giản, nhưng sẽ cần thời gian để thấy hiệu quả. Tùy vào cơ địa của mỗi mẹ mà hiệu quả kích sữa sẽ đến sớm hay không, nên mẹ cần kiên trì và vững tin vào bản thân để có được tâm lý tốt nhất.

 Tài liệu tham khảo:

Lê Thị Hoà, Nguyễn Thị Hiền Lên (2024), “Thực trạng kiến thức và thực hành của sản phụ sau phẫu thuật lấy thai về mát xa vú tại Bệnh viện Sản nhi tỉnh Quảng Ngãi năm 2023”, Tạp chí Y học Việt Nam, 540 (2), tr128-132.

Bộ Y tế (2017), “Hướng dẫn Quốc gia về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản”.

Trạm Y tế phường Bình Thọ (2023), “Làm gì để ‘gọi’ sữa về nhanh chóng sau sinh”, cập nhật 3/8/2023, trích dẫn 09/06/2025.

Sở Y tế thành phố Cần Thơ (2018), “Khắc phục khó khăn thường gặp khi cho con bú”, cập nhật 02/08/2018, trích dẫn 09/06/2025.