Trầm cảm sau sinh là bệnh lý thường gặp trong ba tuần đầu sau khi sinh con thành công. Tình trạng này có thể chuyển biến từ các dấu hiệu đơn giản đến nghiêm trọng nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời. Do đó, việc phát hiện sớm và ngăn ngừa trầm cảm ở phụ nữ là mối quan tâm hàng đầu. Bài viết bên dưới chia sẻ về các thông tin liên quan đến hiện tượng bệnh lý này. Cùng Hoàn Mỹ tìm hiểu chi tiết hơn. 

>>> Xem thêm:

• 22 Dấu hiệu mang thai sớm nhất sau 1 tuần đầu quan hệ
• Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là gì? Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết

Trầm cảm sau sinh là bệnh gì? 

Việc có con cái là một trải nghiệm khiến cuộc sống của nhiều người thay đổi. Khi trở thành bố mẹ, mặc dù mang đến nhiều điều sự thú vị nhưng cũng có thể khiến các cặp vợ chồng cảm thấy mệt mỏi và áp lực. Điều này hoàn toàn bình thường khi lần đầu làm bố mẹ. Tuy nhiên, nếu những cảm xúc tiêu cực thường xuyên xuất hiện, bao gồm sự buồn rầu cực độ hoặc cô đơn, những biến đổi tâm trạng nghiêm trọng và tình trạng khóc nhiều lần, bạn có thể mắc chứng trầm cảm sau sinh (PPD).

Trầm cảm sau khi sinh là một loại Trầm cảm chỉ xảy ra sau khi “mang nặng đẻ đau”. Bệnh lý này không chỉ ảnh hưởng đến người mang bầu mà còn có thể tác động đến những người xung quanh. Sau khi sinh con, con người trải qua những thay đổi về hormone, thể chất, cảm xúc, tài chính và địa vị xã hội. Chính những sự đổi thay đột ngột này gây ra các triệu chứng của hiện tượng nói trên. 

>>> Xem thêm: Hình ảnh que thử thai 2 vạch đậm hay mờ thì có thai?

Nguyên nhân dẫn đến Trầm cảm sau sinh 

Nguyên nhân chính dẫn đến Trầm cảm sau khi sinh chưa được xác định một cách rõ ràng trên lâm sàng, nhưng một số yếu tố dưới đây có thể đóng vai trò trong sự phát triển của tình trạng này. Cụ thể như sau:

• Thay đổi hormone: Sau khi sinh, cơ thể của phụ nữ trải qua sự thay đổi lớn về mặt hormone, bao gồm sự giảm mạnh của hormone estrogen và progesterone. Những biến đổi này có thể ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh và gây ra trạng thái tâm lý không ổn định.
• Yếu tố sinh lý: Quá trình phục hồi sau sinh, mệt mỏi vì việc chăm sóc trẻ sơ sinh, thiếu ngủ và thay đổi cơ thể có thể góp phần làm gia tăng nguy cơ mắc Trầm cảm sau khi sinh.
• Áp lực tâm lý và xã hội: Áp lực từ việc nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ cộng với sự thay đổi trong vai trò gia đình và quan hệ xã hội, cảm giác cô đơn, thiếu hỗ trợ từ gia đình và bạn bè,… có thể tạo ra một môi trường căng thẳng và tăng nguy cơ mắc bệnh lý này. Ngoài ra, đối với những trường hợp lần đầu làm mẹ, không có kinh nghiệm chăm sóc trẻ cũng khiến mẹ bỉm cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng và gây ra các biến đổi tâm lý. 
• Yếu tố tiền đình: Một số yếu tố tiền đình như tiền sử Trầm cảm trước đây, rối loạn tâm lý trước hoặc trong suốt thai kỳ, sự căng thẳng trong cuộc sống cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc căn bệnh này.

>>> Xem thêm:

• Đau bụng dưới ở phụ nữ: Nguyên nhân và cách điều trị bệnh
• TOP 10 dung dịch vệ sinh phụ nữ được tin dùng hiện nay

Dấu hiệu nhận biết phụ nữ bị Trầm cảm sau sinh

Dấu hiệu nhận biết phụ nữ bị Trầm cảm sau khi sinh có thể khác nhau ở từng người. Nguyên nhân là vì bệnh lý này có biểu hiện khá phức tạp và thường không cố định. Tuy nhiên, một số triệu chứng thường thấy trên lâm sàng phải kể đến như: 

• Cảm xúc buồn rầu, khóc nhiều: Phụ nữ bị Trầm cảm sau khi sinh thường có cảm giác buồn bã, tuyệt vọng và có thể khóc nhiều hơn bình thường. Các cơn khóc có thể xảy ra liên tục mà không có nguyên nhân rõ ràng.
• Mất hứng thú và sự mệt mỏi: Đây cũng là biểu hiện thường gặp ở phụ nữ sau sinh mắc trầm cảm. Các mẹ cảm thấy mất hứng thú và không còn quan tâm đến những hoạt động trước đây từng yêu thích. Người bệnh cũng có thể cảm thấy mệt mỏi và không có năng lượng để tham gia vào các hoạt động hàng ngày.
• Không ngủ được hay ngủ quá nhiều: Trầm cảm sau khi sinh có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của phụ nữ. Một số mẹ có thể gặp khó khăn trong việc ngủ do suy nghĩ lo lắng hoặc não bộ không thể thư giãn. Trong khi đó, một số trường hợp khác có thể chìm vào giấc ngủ liên tục nhưng dễ bị mệt mỏi.
• Tự tổn thương và ý muốn tự hại bản thân: Một số phụ nữ bị Trầm cảm sau khi sinh có ý muốn tổn thương bản thân hoặc có suy nghĩ về tự tử. Đây là tình huống cần được ngăn chặn ngay lập tức và yêu cầu sự hỗ trợ, can thiệp chuyên nghiệp từ những người có chuyên môn.

Hậu quả do Trầm cảm sau sinh gây ra 

Trầm cảm sau khi sinh gây ra các hệ quả từ nhẹ đến phức tạp đối với phụ nữ và những người xung quanh. Cụ thể như sau: 

Đối với phụ nữ 

Trầm cảm sau khi sinh có thể dẫn đến tình trạng tâm lý không ổn định, cảm thấy buồn bã, lo âu, hoảng sợ và không thể tận hưởng cuộc sống ở phụ nữ. Các mẹ thường có cảm giác cô đơn, mất hứng thú và không có niềm vui trong cuộc sống. Mẹ bỉm cũng có thể gặp khó khăn trong việc xây dựng và duy trì quan hệ với đối tác và người thân trong gia đình.

Bệnh lý này còn có thể làm giảm năng lượng và sức khỏe của phụ nữ. Mẹ có thể gặp khó khăn trong việc ngủ, ăn uống và thực hiện các hoạt động hàng ngày. Điều này gây ảnh hưởng đến khả năng chăm sóc con cái. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, PPD sẽ tác động lâu dài đến cơ thể của mẹ, tạo ra các đợt “tấn công” đến hệ thống miễn dịch và tăng nguy cơ mắc những vấn đề ở các cơ quan khác nhau, bao gồm bệnh tim mạch, tiểu đường và triệu chứng tâm thần thuộc hệ thần kinh.  

Đối với người con có mẹ mắc bệnh trầm cảm 

Trầm cảm sau sinh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của phụ nữ mà cũng có tác động đến con cái của họ. Mẹ bỉm mắc trầm bệnh tâm lý có thể gặp khó khăn trong việc tạo ra một môi trường gắn kết và tương tác tích cực với con. Người bệnh hạn chế thiết lập và duy trì một quan hệ gần gũi và yêu thương với con cái. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển tình cảm và xã hội của con.

Bệnh lý này cũng làm giảm khả năng của mẹ trong việc chăm sóc và nuôi dưỡng con cái. Mẹ có thể không có đủ năng lượng và tâm trí để cung cấp sự chăm sóc cần thiết cho con, từ đó, gây ra các tác động tiêu cực đến quá trình khôn lớn, ảnh hưởng học tập của con cái.

Đối với gia đình 

Khi mắc Trầm cảm sau khi sinh, phụ nữ có thể gặp khó khăn trong việc tham gia vào các hoạt động gia đình, gây ra sự căng thẳng và xung đột trong mối quan hệ giữa các thành viên. Ngoài ra, bệnh lý này cũng ảnh hưởng đến quan hệ tình dục và hôn nhân của người bệnh. Bệnh nhân có thể mất hứng thú và cảm thấy khó khăn trong việc thiết lập và duy trì quan hệ tình dục với đối tác, gây ra căng thẳng và xung đột trong mối quan hệ hôn nhân.

Phương pháp điều trị Trầm cảm sau sinh 

Rối loạn cảm xúc hay Trầm cảm sau khi sinh gây ra các tác động không nhỏ đến đời sống và tâm lý của bệnh nhân. Do vậy, việc tìm kiếm những phương pháp điều trị triệt để rất cần thiết. Dưới đây là 2 giải pháp thường được sử dụng trên lâm sàng cho các trường hợp PPD. 

Điều trị tâm lý 

Điều trị tâm lý giúp hạn chế các nguyên nhân do cảm xúc bất ổn định sau sinh gây ra bệnh lý nói trên. Các chuyên gia tâm lý thực thụ sẽ tiến hành thảo luận về trạng thái tâm lý và tìm hiểu cách đối phó với bệnh lý này. Các phương pháp điều trị tâm lý thường được sử dụng như terapi hành vi, terapi tâm lý học cá nhân,…

Gia đình cũng đóng vai trò cốt lõi trong quá trình phục hồi của người bệnh. Sự hỗ trợ từ người thân yêu và thành viên gia đình giúp bệnh nhân cảm thấy được yêu thương. Đồng thời, việc chia sẻ vai trò chăm sóc và nuôi dưỡng con cùng gia đình có thể giảm áp lực và tạo ra một môi trường sống ổn định cho mẹ và con.

Điều trị bằng thuốc 

Trong một số trường hợp Trầm cảm sau khi sinh nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề xuất sử dụng thuốc để điều trị. Những loại thuốc trợ thụy kinh serotonin (SSRI) được dùng phổ biến trên lâm sàng để cải thiện bệnh lý trên. SSRI có tác dụng làm tăng mức độ serotonin trong não, giúp cải thiện tâm trạng hiệu quả. Tuy nhiên, thuốc SSRI có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, giảm ham muốn tình dục, mất ngủ và rối loạn tiêu hóa. Do vậy, trong suốt quá trình điều trị bằng thuốc, người bệnh cần được giám sát chặt chẽ bởi bác sĩ và tuân thủ đúng liều lượng.

Một số biện pháp phòng tránh Trầm cảm sau sinh hiệu quả 

Bên cạnh tìm hiểu giải pháp chữa trị trầm cảm sau sinh, mẹ bỉm cũng cần lưu ý đến một số giải pháp phòng tránh bệnh lý này như sau:

• Học cách quản lý căng thẳng và tạo ra một môi trường thoải mái cho bản thân bằng các hoạt động thư giãn như yoga, thả lỏng cơ thể và thực hiện các kỹ thuật thở sâu.
• Ăn uống lành mạnh, tập thể dục nhẹ nhàng và dành thời gian cho các hoạt động yêu thích giúp bạn thư giãn và tạo cảm giác tốt hơn về bản thân.
• Thảo luận với người thân về tình trạng tâm lý đang mắc phải và yêu cầu sự hỗ trợ trong suốt quá trình mang thai và sau sinh.
• Cố gắng duy trì sự thoải mái khi ngủ và thiết lập một lịch trình ngủ hợp lý để đảm bảo bạn có giấc ngủ đủ giấc và chất lượng.
• Nếu cảm thấy lo lắng hoặc có dấu hiệu, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý.

Câu hỏi thường gặp

Trên đây là tổng hợp một số thông tin liên quan đến trầm cảm sau sinh và các biện pháp chữa trị cũng như phòng ngừa bệnh lý này hiệu quả. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có thêm nhiều kiến thức mới trong vấn đề chăm sóc sức khỏe sau sinh. Để cập nhật thêm các cập nhật mới về y học, mời bạn truy cập Tin tức y tế. Ngoài ra, đừng quên liên hệ ngay với chúng tôi qua số HOTLINE hoặc đặt lịch hẹn trực tiếp TẠI ĐÂY để được tư vấn miễn phí tại hệ thống Bệnh viện Hoàn Mỹ trên toàn quốc. 

*Các bài viết của Hoàn Mỹ chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.