Trong y học, Penicillin được xem là một biểu tượng của cuộc cách mạng kháng sinh. Trong bài viết này, Hoàn Mỹ sẽ cùng bạn tìm hiểu về công dụng và một số lưu ý khi sử dụng Penicillin.

Thuốc kháng sinh Penicillin là gì?

Thuốc kháng khuẩn Penicillin là một nhóm thuốc có khả năng tiêu diệt nhiều loại vi khuẩn gây bệnh trong cơ thể con người. Đây là loại thuốc kháng khuẩn đầu tiên được sử dụng trong y học và đã mang lại những thành tựu to lớn cho ngành y. Nhờ có Penicillin, hàng triệu người đã được cứu sống khỏi những căn bệnh nguy hiểm trong lịch sử loài người.

Mỗi loại Penicillin có phổ kháng khuẩn khác nhau, tức là có thể diệt được nhiều hay ít loại các loại vi khuẩn. Một số Penicillin thường được sử dụng trong y học là:

• Phổ kháng khuẩn hẹp: Penicillin G, Penicillin V.
• Phổ kháng khuẩn hẹp và có tác dụng trên vi khuẩn tụ cầu: Methicillin, oxacillin, cloxacillin, dicloxacillin, nafcillin.
• Phổ kháng khuẩn trung bình: Ampicillin, amoxicillin.
• Phổ kháng khuẩn rộng và có tác dụng trên vi khuẩn trực khuẩn mủ xanh: Carbenicillin, ticarcillin, mezlocillin, piperacillin

Cơ chế hoạt động của Penicillin

Penicillin là một nhóm thuốc kháng sinh beta-lactam, có tác dụng phá hủy tế bào vi khuẩn bằng cách ngăn chặn quá trình tạo ra peptidoglycan, một thành phần quan trọng của thành tế bào vi khuẩn.

Vi khuẩn có thể được phân loại thành hai nhóm theo cấu trúc thành tế bào. Hai nhóm này bao gồm vi khuẩn gram dương và vi khuẩn gram âm. Vi khuẩn gram dương có một lớp peptidoglycan dày ở bên ngoài tế bào, còn vi khuẩn gram âm có một lớp peptidoglycan mỏng nằm giữa hai màng tế bào.

Penicillin có hiệu quả cao đối với vi khuẩn gram dương, vì khi peptidoglycan bị hủy hoại, tế bào vi khuẩn sẽ bị mất độ bền, rò rỉ chất và chết.

Công dụng của thuốc kháng sinh Penicillin

Penicillinase – kháng Penicillins

Penicillinase là một enzyme do một số vi khuẩn gram dương sản xuất ra, có khả năng phá hủy Penicillin. Penicillinase làm cho Penicillin không thể phát huy tác dụng, dẫn đến tình trạng kháng thuốc.

Amoxicillin và ampicillin

Amoxicillin và ampicillin là hai loại Penicillin phổ biến nhất, có hiệu quả cao trong điều trị các nhiễm khuẩn do vi khuẩn gram dương và gram âm. Amoxicillin và ampicillin được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn sau:

• Đường hô hấp: viêm họng, viêm amidan, viêm phế quản, viêm phổi,…
• Nhiễm khuẩn đường tiết niệu: viêm bàng quang, viêm thận, viêm niệu đạo,…
• Da và mô mềm: mụn nhọt, viêm mô tế bào,…
• Nhiễm khuẩn đường sinh dục: bệnh lậu, giang mai,…

Penicillin G, Penicillin V

Penicillin G và Penicillin V là hai loại Penicillin thuộc nhóm A. Đây là hai loại thuốc đầu tiên được phát hiện và sử dụng trong y tế.

• Penicillin G: Đây là loại Penicillin có phổ tác dụng rộng nhất, nhưng lại kém hấp thu qua đường tiêu hóa hơn Penicillin V. Penicillin G thường được sử dụng để điều trị các nhiễm khuẩn nặng, dùng ở dạng tiêm.
• Penicillin V: Đây là loại thuốc có phổ tác dụng hẹp hơn Penicillin G, nhưng lại hấp thu qua đường tiêu hóa tốt hơn. Penicillin V thường được sử dụng để điều trị các nhiễm khuẩn nhẹ và trung bình và có thể uống được.

Các Penicillin phổ kháng khuẩn rộng

Các Penicillin phổ kháng khuẩn rộng là các loại thuốc có tác dụng trên cả vi khuẩn Gram dương và Gram âm. Các Penicillin phổ kháng khuẩn rộng bao gồm:

• Amoxicillin/clavulanic acid
• Ampicillin/sulbactam
• Piperacillin/tazobactam
• Ticarcillin/clavulanic acid

Các loại Penicillin phổ kháng khuẩn rộng thường được sử dụng để điều trị các nhiễm khuẩn nặng, do vi khuẩn đa kháng thuốc.

Chống chỉ định với Penicillin

Penicillin là một nhóm kháng sinh phổ rộng, được sử dụng rộng rãi trong y tế. Tuy nhiên, thuốc cũng có một số chống chỉ định, bao gồm:

• Mẫn cảm với Penicillin hoặc các kháng sinh beta-lactam khác: Đây là chống chỉ định quan trọng nhất của loại thuốc này. Phản ứng dị ứng với Penicillin có thể nghiêm trọng, thậm chí gây tử vong.
• Suy gan, suy thận nặng: Thuốc có thể được đào thải qua gan và thận. Ở những bệnh nhân suy gan hoặc suy thận nặng, thuốc có thể tích tụ trong cơ thể và gây độc.
• Thiếu men G6PD: Đây là một tình trạng di truyền hiếm gặp, khiến cơ thể không thể sản xuất đủ men G6PD. Men G6PD cần thiết để bảo vệ tế bào hồng cầu khỏi bị phá hủy. Thuốc có thể gây phá hủy tế bào hồng cầu ở những bệnh nhân thiếu men G6PD, dẫn đến Thiếu máu tan máu.

Tác dụng phụ của thuốc Penicillin

Penicillin là một nhóm kháng sinh phổ rộng, được sử dụng rộng rãi trong y tế. Tuy nhiên, loại thuốc này cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn.

Một số tác dụng phụ thường gặp:

• Buồn nôn, nôn, tiêu chảy.
• Phát ban da.
• Phản ứng dị ứng: phù mạch, sốc phản vệ.

Ngoài ra, còn có một số tác dụng phụ ít gặp cần lưu ý:

• Viêm da do tiếp xúc.
• Viêm ruột do kháng sinh.
• Tăng bạch cầu ái toan.
• Giảm bạch cầu.
• Thiếu máu tan huyết.
• Viêm thận.
• Co giật (nếu dùng liều cao, đặc biệt ở bệnh nhân suy thận).
• Tiêu chảy do C. difficile (viêm đại tràng giả mạc).

Trong trường hợp xảy ra phản ứng dị ứng, cần ngừng sử dụng thuốc ngay lập tức và gọi cấp cứu 115.

Một số lưu ý khi sử dụng thuốc Penicillin

Để việc sử dụng thuốc Penicillin đạt hiệu quả như mong muốn và phòng tránh các tác dụng phụ xảy ra, bạn cần lưu ý những điều sau:

• Dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Sử dụng quá ít hoặc quá nhiều thuốc có thể dẫn đến tình trạng kháng thuốc. Tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ về liều lượng, cách dùng và thời gian sử dụng thuốc.
• Ngay cả khi các triệu chứng của nhiễm trùng đã thuyên giảm, vẫn cần tiếp tục dùng thuốc cho đến khi hết thời gian điều trị. Ngưng thuốc sớm có thể khiến nhiễm trùng tái phát.
• Thông báo cho bác sĩ nếu có bất kỳ tác dụng phụ nào xảy ra trong quá trình sử dụng thuốc.

Cách xử lý khi dùng thuốc quá liều

Nếu bạn vô tình uống quá nhiều Penicillin, hãy đến bệnh viện ngay lập tức.Trong trường hợp nặng, dùng quá liều loại thuốc này có thể dẫn đến tử vong. Các triệu chứng của dùng thuốc quá liều Penicillin bao gồm:

• Buồn nôn, tiêu chảy.
• Phát ban trên da.
• Khó thở, co giật.

Khi rơi vào trường hợp này, bạn cần đặc biệt lưu ý:

• Không tự ý dùng bất kỳ loại thuốc nào để điều trị dùng thuốc quá liều Penicillin.
• Chỉ sử dụng các biện pháp xử lý được chỉ định bởi bác sĩ hoặc trung tâm kiểm soát chất độc.

Như vậy, qua bài viết trên Hoàn Mỹ đã cung cấp đến bạn những thông tin về Penicillin. Đây là một trong những phát minh vĩ đại của ngành y trong thế kỷ 20. Penicillin là một loại thuốc có nhiều công dụng đối với cơ thể con người. Tuy nhiên, người bệnh cũng cần cẩn trọng với những lưu ý đã được nêu ở trên để sử dụng thuốc an toàn và phát huy hiệu quả tối đa.

Để tìm hiểu thêm kiến thức về sức khỏe khác bạn có thể tham khảo tại Tin tức y tế. Liên hệ ngay với số HOTLINE hoặc đặt hẹn lịch trực tiếp TẠI ĐÂY nếu có nhu cầu thăm khám và điều trị để được tư vấn miễn phí bởi hệ thống của bệnh viện Hoàn Mỹ trên toàn quốc.