Bệnh viêm gan B và cách phòng ngừa

Contents

Bệnh viêm gan B là gì?

Viêm gan B là một bệnh truyền nhiễm do virus viêm gan siêu vi B (Hepadnavirus) gây ra, có thể gây viêm gan cấp tính và mãn tính, ước tính có đến gần 1/3 dân số thế giới mắc bệnh, tỷ lệ mắc nhiều nhất tại các nước đang phát triển.

Việt Nam là nước có tỷ lệ hiện mắc viêm gan B cao, ước tính có khoảng 8,6 triệu người nhiễm virus viêm gan B. Nhiễm virus viêm gan B mạn tính là nguyên nhân chính gây Bệnh gan ở Việt Nam như xơ gan và Ung thư gan.

Bệnh viêm gan B có lây không?

Virus viêm gan B rất dễ lây, khả năng lây nhiễm cao hơn HIV 100 lần và lây qua 3 đường:

Đường máu: Tiếp xúc với máu hoặc chế phẩm của máu, dịch tiết của cơ thể nhiễm virus viêm gan B
Qua đường tình dục
Mẹ truyền cho con trong thời kỳ sinh đẻ

Biểu hiện bệnh viêm gan B

Viêm gan B thường tiến triển âm thầm, lặng lẽ với những triệu chứng rất mờ nhạt. Người bệnh đôi khi chủ quan và bỏ qua những dấu hiệu của bệnh, đến khi phát hiện thì bệnh đã tiến triển tới giai đoạn xấu hơn. Một vài triệu chứng dưới đây sẽ giúp nhận biết sớm bệnh viêm gan B:

Sốt nhẹ
Chán ăn
Buồn nôn, nôn
Mệt mỏi, lơ mơ, thiếu tập trung
Vàng da
Tiểu ít, nước tiểu sẫm màu
Đau tức vùng gan
Ngứa ngáy
Phân bạc màu

Biến chứng nguy hiểm của viêm gan B

Viêm gan mạn tính, suy gan, xơ gan, Ung thư gan.

Viêm gan B là bệnh lý do virus HBV gây ra, có thể tiến triển âm thầm trong nhiều năm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Khi bệnh kéo dài, người bệnh có nguy cơ gặp phải các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:

Viêm gan B mạn tính

Khoảng 5–10% người lớn và 90% trẻ sơ sinh nhiễm HBV có thể chuyển sang giai đoạn mạn tính.
Virus tồn tại lâu dài trong cơ thể, gây tổn thương gan kéo dài.

Xơ gan

Do quá trình viêm kéo dài, mô gan bị thay thế bằng mô xơ, làm giảm chức năng gan.
Dấu hiệu thường gặp: bụng báng, vàng da, xuất huyết tiêu hóa do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản.

Suy gan

Gan mất khả năng thực hiện chức năng giải độc, chuyển hóa và tổng hợp protein.
Đây là tình trạng nguy kịch, có thể đe dọa tính mạng.

Ung thư gan nguyên phát (HCC)

Viêm gan B là nguyên nhân hàng đầu gây Ung thư gan tại Việt Nam.
Nguy cơ Ung thư tăng cao ở người bệnh xơ gan hoặc có tải lượng virus cao.

Cách phòng ngừa bệnh viêm gan B

Phòng ngừa viêm gan B bằng cách tầm soát định kỳ và tuân thủ điều trị để giảm nguy cơ biến chứng.

Tiêm vắc-xin viêm gan B

WHO khuyến cáo tiêm mũi đầu tiên càng sớm càng tốt — trong vòng 24 giờ đầu sau sinh, sau đó hoàn thành các mũi tiếp theo theo lịch. Với trẻ sinh ra từ mẹ HBsAg dương tính, cần tiêm vắc-xin viêm gan B + globulin miễn dịch (HBIG) tại hai vị trí khác nhau trong vòng 12 giờ sau sinh để giảm nguy cơ lây truyền mẹ-con.

Đối tượng cần tiêm chủng

Tất cả những người chưa có kháng thể chống lại virus viêm gan B (Anti – HBs), nên tiêm phòng vắc xin viêm gan B càng sớm càng tốt đặc biệt là những người sống ở các quốc gia có tỷ lệ lưu hành bệnh viêm gan B cao trong đó có Việt Nam.

Phác đồ tiêm ngừa viêm gan B:

• Phác đồ 1 (0-1-6):

Mũi 1: lần tiêm đầu tiên
Mũi 2: 1 tháng sau mũi 1
Mũi 3: 6 tháng sau mũi 1

• Phác đồ 2 (0-1-2-12):

Mũi 1: lần tiêm đầu tiên
Mũi 2: 1 tháng sau mũi 1
Mũi 3: 1 tháng sau mũi 2
Mũi 4: 12 tháng sau tiêm mũi 1

Chế độ sinh hoạt:

Hạn chế uống bia, rượu, có chế độ ăn uống lành mạnh nhiều rau quả ít dầu mỡ; những người xơ gan nên giảm muối trong chế độ ăn.
Cẩn trọng với các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng có thể gây hại cho gan (đặc biệt là thuốc Bắc thuốc Nam không rõ nguồn gốc)
Sát trùng cẩn thận khi bị thương, chảy máu
Sử dụng biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục để tránh lây nhiễm
Không dùng chung kim tiêm
Không sử dụng chung dụng cụ hoặc phải được sát trùng trước khi xăm người, châm cứu, xỏ lỗ tai.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] Bệnh viêm gan B – Bài giảng các bệnh lý truyền nhiễm – Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh, năm 2020.
[2] Hội y học dự phòng Việt Nam – Bộ Y tế/Bệnh viêm gan B, năm 2021
[3] Cẩm nang phòng chống bệnh truyền nhiễm – Bộ Y tế, năm 2019
[4] Thông tư ban hành danh mục bệnh truyền nhiễm, phạm vi và đối tượng sử dụng vắc xin, sinh phẩm y tế bắt buộc. TT số 38/2017/TT-BYT ngày 17 tháng 10 năm 2017.
[5] WHO (2017), WHO recommendations for routine immunization – Summary tables.