Cây xạ đen được nhiều người biết đến nhờ vào những công dụng mà cây mang lại. Đây là một loại dược liệu tự nhiên có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là trong điều trị bệnh ung thư. Trong bài viết này, Hoàn Mỹ sẽ cung cấp những thông tin về cây xạ đen, công dụng và cách sử dụng để đạt hiệu quả tối ưu nhất.

>>> Xem thêm:

• Bật mí những lợi ích sức khỏe của cây chà là
• Hạt chia có công dụng gì? Liều lượng sử dụng thích hợp
• TOP 10+ công dụng của hạt dẻ đối với sức khỏe

Cây xạ đen là gì? 

Cây xạ đen còn được gọi là cây bách giải, cây bạch vạn hoa, là một loài cây dây leo và thân gỗ. Tên khoa học là Celastrus hindsii Benth et Hook, thuộc về họ dây gối (Celastraceae).

Cây xạ đen mọc phổ biến ở khu vực rừng núi như Hòa Bình, Thanh Hóa, Ninh Bình và được tìm thấy trong môi trường tự nhiên. Cây có chiều dài khoảng từ 3 đến 10m, mọc thành bụi. Cây non có màu xám nhạt và không có lông, khi trưởng thành cây có màu xanh nâu và nhiều lông.

Lá của cây xạ đen mọc so le, có hình bầu dục và đầu nhọn. Chiều dài của lá khoảng từ 7 – 12 cm và chiều rộng khoảng từ 3 – 5 cm. Mép lá có răng cưa ngắn và cuống lá tương đối ngắn, chỉ từ 5 – 7 mm. Hoa có màu trắng 5 cánh, thường mọc thành chùm ở nách hoặc đỉnh lá. Quả xạ đen tròn và dài khoảng 1 cm, thường có màu xanh và chuyển sang màu vàng khi chín, sau đó tách thành 3 mảnh. Cây xạ đen ra hoa vào mùa xuân và có quả từ mùa thu đến mùa đông.

Cây xạ đen thường được sử dụng làm nguyên liệu cho các loại thuốc Đông Y. Lá của cây có thể được hái và sử dụng làm dược liệu, nhưng để đạt được hiệu quả cao, nên thu hái từ cây già. Lá cần được rửa sạch, cắt thành từng đoạn ngắn và phơi khô hoặc sấy khô để bảo quản và sử dụng dần.

Cách phân biệt cây xạ đen và cây xạ vàng

Nằm trong họ xạ còn có cây xạ trắng, xạ vàng vì vậy nhiều người dễ nhầm lẫn các cây họ xạ với nhau. Dưới đây là cách phân biệt cây xạ đen với cây xạ vàng:

• Cây xạ đen:

Khi tươi, có lá dày và màu tím xanh, thân cây đậm màu. Sau khi phơi khô, lá cây dễ bị nát và có mùi thơm nhẹ. Thân cây chuyển sang màu đen và cũng có mùi thơm.

• Cây xạ vàng:

Lá mỏng và có màu xanh khi tươi, mép lá không có răng cưa. Sau khi được phơi khô, lá rất dễ bị nát và giòn. Thân cây chuyển sang màu trắng sau khi phơi khô và không có mùi thơm.

Công dụng của cây xạ đen đối với sức khỏe

Hỗ trợ điều trị các bệnh về gan

Các nghiên cứu cho thấy rằng cây xạ đen có thể giúp giảm viêm gan và bảo vệ gan khỏi các tác nhân gây hại. Ngoài ra, nó cũng có khả năng ức chế quá trình chuyển hóa lipid và đóng góp vào việc điều trị bệnh gan nhiễm mỡ.

Cây xạ đen cũng có tiềm năng giúp ngăn chặn tiến triển của viêm gan mãn tính và ngăn ngừa việc tiến triển thành xơ gan. Tuy nhiên, việc sử dụng cây xạ đen để điều trị các bệnh về gan cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia y tế hoặc bác sĩ.

Ngăn chặn các khối u, phòng ngừa ung thư

Cây xạ đen còn có tác dụng hỗ trợ trong điều trị ung thư, đặc biệt là Ung thư ruột kết, ung thư đại trực tràng, ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng:

• Flavonoid: Flavonoid trong cây xạ đen có tác dụng làm chậm và ngăn chặn quá trình oxy hóa của các tế bào gốc tự do, một trong những nguyên nhân gây ra bệnh Ung thư và sự phát triển của khối u. Từ đó giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác động có hại của các tác nhân gây bệnh ung thư và tổn thương từ bức xạ.
• Quinone: Hợp chất quinone trong cây xạ đen có tác dụng hóa lỏng tế bào ung thư, làm cho các tế bào này dễ dàng được đào thải ra khỏi cơ thể. Cùng với flavonoid, hai hợp chất này giúp tăng tốc quá trình loại bỏ tế bào Ung thư và có thể giúp cải thiện hiệu quả điều trị.
• Saponin: Saponin trong cây xạ đen có khả năng ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư. Ngoài ra, hợp chất này còn có khả năng tái tạo cấu trúc của các tế bào bị tổn thương, ngăn ngừa sự lan rộng của khối u ác tính và di căn.

Kháng viêm, điều trị mụn nhọt, vết lở loét trên da

Cây xạ đen còn được sử dụng trong điều trị vết lở loét trên da, mụn nhọt và nhiều vấn đề về da khác. Nhờ có đặc tính kháng khuẩn và kháng viêm mà cây xạ đen có thể giúp giảm viêm nhiễm, giảm ngứa và kích thích quá trình lành vết thương.

Hỗ trợ làm giảm triệu chứng mất ngủ, suy nhược thần kinh

Cây xạ đen còn được sử dụng trong điều trị các triệu chứng mất ngủ và suy nhược thần kinh. Những đặc tính như thanh nhiệt và giải độc của cây có thể giúp cải thiện sức khỏe tinh thần và thần kinh.

Phòng chống một số bệnh khác

Bên cạnh một số công dụng trên, cây xạ đen còn có khả năng giúp tăng cường sức đề kháng và điều trị nhiều bệnh khác như:

• Chữa bệnh về cột sống và xương khớp.
• Ổn định đường huyết và huyết áp.
• Ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
• Tăng cường sức đề kháng.

>>> Xem thêm:

• Bật mí những công dụng tuyệt vời của thốt nốt
• Cây măng tây: Công dụng, cách chế biến và bảo quản
• Công dụng của rong biển trong lĩnh vực y học

Cách dùng và liều dùng cây xạ đen trong điều trị bệnh

Việc sử dụng cây xạ đen đòi hỏi tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ, không nên tự ý sử dụng. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể:

• Bộ phận sử dụng của cây xạ đen:

Cành, lá và thân của cây xạ đen đều có thể sử dụng. Tuy nhiên, phần lá có thể thu hoạch vào bất kỳ thời điểm trong năm, trong khi phần cành và thân cần đợi đến khi cây già mới thu hoạch, vì khi đó mới có dược tính cao.

• Liều lượng sử dụng xạ đen:

Liều lượng sử dụng xạ đen có thể thay đổi tùy thuộc vào bài thuốc hoặc dạng dược liệu cụ thể. Khuyến cáo rằng mỗi ngày người bệnh chỉ nên sử dụng tối đa 70g cây xạ đen. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, trước khi sử dụng, bạn nên tham khảo ý kiến của một chuyên gia y tế hoặc bác sĩ.

Mặc dù xạ đen là một loại dược liệu tự nhiên tương đối lành tính, nhưng việc sử dụng sai cách và liều lượng không đúng có thể gây ra tác dụng phụ như đầy bụng, chóng mặt, tiêu chảy, buồn ngủ,…. Nếu bạn sử dụng các bài thuốc từ xạ đen để điều trị Ung thư và kết hợp với các loại thuốc Tây, hãy uống thuốc cách nhau ít nhất 30 phút để tránh tương tác thuốc và đạt hiệu quả tốt nhất.

Một số bài thuốc từ cây xạ đen

Cây xạ đen được sử dụng nhiều trong các bài thuốc dân gian, nhằm hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe. Dưới đây là một số bài thuốc phổ biến từ cây xạ đen:

Thanh nhiệt, lợi tiểu, thông kinh:

• Thành phần: Phơi khô và sao vàng xạ đen (15g), kim ngân hoa (12g).
• Cách làm: Hãm thành nước và uống trong ngày.

Tăng cường đề kháng, giảm căng thẳng:

• Cách làm: Sắc lấy nước uống hàng ngày từ xạ đen, nấm linh chi, giảo cổ lam (mỗi loại 15g).

Giải độc gan, hỗ trợ tiêu hóa:

• Bài thuốc 1: Nấu 1,5 lít nước với xạ đen và xạ vàng (mỗi loại 100g), cây B1 (30g), cây máu gà (kê huyết đằng) để uống trong ngày.
• Bài thuốc 2: Nấu với xạ đen (70g bao gồm lá và thân cây), sau đó lọc rồi để nguội uống hàng ngày.

Cầm máu, chữa mụn nhọt:

• Cách làm: Vệ sinh da sạch sẽ, sau đó lấy khoảng 3 – 5 lá xạ đen còn tươi đã giã nát đắp lên da bị mụn nhọt, sau đó băng lại để tránh nhiễm trùng.

Hỗ trợ điều trị Ung thư gan, ung thư phổi:

• Cách làm: Sắc lấy nước uống các loại dược liệu gồm xạ đen và hoàn ngọc (mỗi loại 50g), bán chi liên (10g), bạch hoa xà (20g). Uống sau 30 phút mỗi bữa ăn và uống 2 lần/ngày.

Lưu ý rằng cây xạ đen chỉ được sử dụng như một phần trong phương pháp điều trị hoặc để cải thiện sức khỏe. Trước khi sử dụng bất kỳ bài thuốc nào, người bệnh nên thảo luận với chuyên gia y tế hoặc bác sĩ để đảm bảo phù hợp với tình trạng sức khỏe và không xảy ra tác dụng phụ không mong muốn.

>>> Xem thêm: TOP 8 công dụng khi ăn thanh long và những điều cần lưu ý

Một số lưu ý khi sử dụng cây xạ đen

Dưới đây là những điều cần lưu ý khi sử dụng cây xạ đen để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

• Trước khi sử dụng cây xạ đen làm dược liệu, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
• Không nên dùng cây xạ đen vượt quá liều lượng cho phép vì có thể gây tác dụng phụ như tụt huyết áp, hoa mắt, chóng mặt. Tuân thủ liều lượng được khuyến cáo để đảm bảo an toàn.
• Thuốc hoặc trà từ cây xạ đen nên được sử dụng trong ngày sau khi nấu hoặc hãm, tránh để qua đêm. Để thuốc qua đêm có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa.
• Không nên sử dụng xạ đen cho người bị bệnh thận hoặc phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú nếu chưa được tham khảo ý kiến bác sĩ.
• Không nên tự ý tăng/giảm liều lượng hoặc kết hợp với các loại dược liệu khác mà không có sự hướng dẫn từ chuyên gia y tế.
• Nếu bạn đang sử dụng thuốc Tây, hãy uống thuốc Tây và bài thuốc từ cây xạ đen cách nhau tối thiểu 30 phút để tránh tương tác thuốc.
• Tránh thức uống có cồn khi sử dụng cây xạ đen, vì chúng có thể ảnh hưởng đến tác dụng của cây xạ đen.

Uống nước xạ đen hàng ngày có tốt không?

Nước xạ đen nên được sử dụng đúng liều lượng và đúng đối tượng. Với những người bị mụn nhọt, lở loét, hoặc một số vấn đề sức khỏe cụ thể, có thể sử dụng hằng ngày. Với người bình thường muốn tăng cường hệ miễn dịch, tăng sức đề kháng có thể uống khoảng 100g/ngày.

Có thể thấy rằng cây xạ đen mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho sức khỏe. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa công dụng và đảm bảo an toàn, người bệnh nên tham khảo với các chuyên gia có kiến thức trong lĩnh vực này. Điều này giúp ngăn ngừa tác dụng phụ không mong muốn.Nếu bạn muốn cập nhật thêm nhiều kiến thức sức khỏe hữu ích khác, hãy truy cập vào mục Tin tức y tế tại website. Để đặt lịch khám tại hệ thống bệnh viện Hoàn Mỹ trên toàn quốc, vui lòng gọi đến HOTLINE hoặc đặt lịch hẹn trực tiếp TẠI ĐÂY.