Ngày Vệ sinh tay Thế giới là sự kiện y tế toàn cầu do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phát động, diễn ra vào tháng 5 hằng năm. Mục tiêu là nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của vệ sinh tay trong các cơ sở chăm sóc sức khỏe, nhằm bảo vệ nhân viên y tế và người bệnh khỏi nguy cơ nhiễm khuẩn.

Chiến dịch toàn cầu năm 2025 do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khởi xướng mang thông điệp “It might be gloves. It’s always hand hygiene” (tạm dịch: “Đeo găng tay không thể thay thế việc vệ sinh tay”). Thông điệp này nhấn mạnh rằng dù có sử dụng găng tay hay không, vệ sinh tay vẫn luôn là biện pháp cốt lõi và không thể thiếu trong phòng ngừa nhiễm khuẩn, góp phần đảm bảo an toàn cho người bệnh.

Vệ sinh tay là hành động làm sạch bàn tay bằng dung dịch sát khuẩn chứa cồn (rửa tay nhanh) hoặc bằng xà phòng và nước nhằm loại bỏ vi khuẩn, vi rút và các tác nhân gây bệnh. Theo WHO, có tới 80% các bệnh nhiễm khuẩn có thể được ngăn ngừa nếu chúng ta thực hiện vệ sinh tay đúng cách và đúng thời điểm.

Lưu ý 5 thời điểm cần vệ sinh tay

• Trước khi tiếp xúc với người bệnh: Ngăn ngừa vi khuẩn từ tay nhân viên y tế  lây sang bệnh nhân.
• Trước khi thực hiện thủ thuật vô trùng: Đảm bảo tay sạch hoàn toàn trước khi thực hiện thủ thuật phẫu thuật.
• Sau khi tiếp xúc với máu và dịch cơ thể: Bảo vệ bản thân và đồng nghiệp khỏi nguy cơ lây nhiễm.
• Sau khi tiếp xúc với người bệnh: Ngăn chặn sự lây lan mầm bệnh.
• Sau khi chạm vào môi trường xung quanh người bệnh: Loại bỏ các tác nhân gây nhiễm khuẩn bệnh viện.

5 thời điểm phải vệ sinh tay đối với các nhân viên y tế

6 bước vệ sinh tay đúng cách

Dù rửa tay bằng xà phòng và nước hay chà xát tay với dung dịch có chứa cồn thì kỹ thuật vệ sinh tay chỉ đúng khi thực hiện đủ 6 bước:

• Bước 1: Chà xát 2 lòng bàn tay vào nhau;
• Bước 2: Chà xát lòng bàn tay này lên mu bàn tay kia và ngược lại;
• Bước 3: Chà 2 lòng bàn tay vào nhau và miết mạnh các ngón tay vào các kẽ ngón;
• Bước 4: Chà mu các ngón tay này vào lòng bàn tay kia và ngược lại;
• Bước 5: Chà ngón cái của bàn tay này trong lòng bàn tay kia và ngược lại;
• Bước 6: Chà các đầu ngón tay này vào lòng bàn tay kia và ngược lại.

Cần tuân thủ để đảm bảo loại bỏ vi khuẩn hiệu quả, đặc biệt quan trọng trước khi thực hiện các thủ thuật xâm lấn hay phẫu thuật.

Hướng dẫn quy trình 6 bước vệ sinh tay đúng cách dành cho mọi đối tượng

Mang găng không thay thế được vệ sinh tay

Găng tay y tế là loại găng dùng 1 lần, được sử dụng trong các thủ thuật chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, găng tay có thể dễ dàng bị nhiễm bẩn, giống như tay trần, và không thể bảo vệ hoàn toàn khỏi nguy cơ lây nhiễm. Găng tay chỉ nên dùng đúng chỉ định – trong những tình huống có nguy cơ tiếp xúc với máu, dịch cơ thể, hoặc trong các thủ thuật vô trùng.

Sau khi sử dụng găng (ví dụ: sau khi tiếp xúc với người bệnh), găng tay cần được loại bỏ đúng cách, và phải vệ sinh tay ngay lập tức, theo đúng 5 thời điểm vệ sinh tay của WHO.

Lạm dụng găng tay không chỉ không tăng hiệu quả phòng ngừa nhiễm khuẩn mà còn gây lãng phí tài nguyên và gia tăng rác thải y tế. Trong giai đoạn từ tháng 2 đến tháng 8 năm 2020, toàn cầu đã sử dụng khoảng 3 tỷ đơn vị phương tiện phòng hộ cá nhân mỗi ngày, phát sinh đến 591 tấn chất thải y tế/ngày, trong đó găng tay chiếm tỷ lệ lớn nhất. Điều này tạo gánh nặng to lớn lên hệ sinh thái khi một găng tay latex từ cao su tự nhiên phải mất hơn 5-10 năm để phân hủy và thậm chí lên cả hàng 500 năm đối với các găng tay chất liệu Vinyl PVC.

Chính vì vậy vệ sinh tay đúng thời điểm, đúng kỹ thuật, không lạm dụng việc mang găng là một trong những biện pháp đơn giản, hiệu quả nhất để dự phòng nhiễm khuẩn bệnh viện và bảo vệ hành tinh xanh của chúng ta.

Vệ sinh tay đúng cách – Đảm bảo kiểm soát nhiễm khuẩn tại Bệnh viện

Tại Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn, vệ sinh tay luôn được xem là một trong những ưu tiên hàng đầu trong công tác kiểm soát nhiễm khuẩn và đảm bảo an toàn cho người bệnh. Hàng năm, bệnh viện đều tích cực hưởng ứng chiến dịch Ngày Vệ sinh Tay Thế giới do Tổ chức Y tế Thế giới phát động với nhiều hoạt động ý nghĩa: tổ chức truyền thông nội bộ, huấn luyện kỹ năng vệ sinh tay đúng chuẩn WHO cho nhân viên y tế, và phát động thi đua thực hành vệ sinh tay đúng thời điểm, đúng kỹ thuật tại tất cả các khoa phòng.

Đặc biệt trong Tháng Hành động Vệ sinh Tay năm nay, Hoàn Mỹ Sài Gòn tiếp tục tăng cường kiểm tra, giám sát việc tuân thủ vệ sinh tay tại các khu vực chăm sóc người bệnh, đồng thời đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức về vai trò thiết yếu của vệ sinh tay không chỉ trong môi trường bệnh viện mà còn trong cộng đồng. Qua đó, góp phần xây dựng môi trường chăm sóc sức khỏe an toàn, chất lượng và bền vững cho người dân thành phố.