Theo Hội Hậu môn trực tràng học Việt Nam, bệnh trĩ chiếm từ 35-50% các ca bệnh về trực tràng. Bệnh trĩ thường phổ biến ở những người tập thể dục không phù hợp, chế độ ăn uống thiếu chất xơ và chủ yếu sau 30 tuổi. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh trĩ có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến chất lượng sống của người bệnh.

Bệnh trĩ là gì?

Bệnh trĩ (Hemorrhoids) là tình trạng các tĩnh mạch trĩ giãn ra xung quanh bên ngoài hậu môn hoặc ở phần dưới trực tràng. Trực tràng là phần cuối cùng của ruột và nối với ống hậu môn, nơi thải phân ra khỏi cơ thể.

Hầu hết mọi người đều có tổ chức trĩ ở vùng này, được tạo thành từ các mạch máu, mô liên kết và một số cơ. Những “đệm hậu môn” này khi giãn to hoặc sa ra sẽ hình thành bệnh trĩ.

Hình 1: Hình ảnh hậu môn trực tràng bình thường và có bệnh trĩ

Phân loại bệnh trĩ

Trĩ nội

Trĩ nội là loại trĩ phát triển bên trong trực tràng (phần ruột già dẫn đến hậu môn) và thường không thể nhìn thấy khi chưa sa ra ngoài, thường gây chảy máu mà không đau đớn.

Trong một số trường hợp, trĩ nội có thể sa ra ngoài hậu môn và có thể nhìn thấy được, gọi là sa búi trĩ. Khi điều này xảy ra, chúng thường sẽ tự co lại hoặc có thể bị đẩy vào bên trong trực tràng hoặc sa hẳn ra ngoài hậu môn.

Trĩ ngoại

Khác với trĩ nội, trĩ ngoại phát triển dưới da xung quanh bên ngoài hậu môn. Đây là những búi trĩ khó chịu nhất và có thể gây ngứa, đau và có thể có cảm giác nổi cục. Khi cục máu đông hình thành bên trong búi trĩ ngoại, đây được gọi là trĩ ngoại tắc mạch, điều này có thể dẫn đến đau dữ dội, liên tục. Đôi khi cục máu đông tự tan, nếu không người bệnh phải đến bác sĩ để rạch búi trĩ ngoại lấy cục máu đông ra.

Hình 2: Có 2 loại bệnh trĩ là trĩ nội và trĩ ngoại

Những ai dễ mắc bệnh trĩ

Bệnh trĩ rất phổ biến ở cả nam và nữ. Khoảng một nửa số người sẽ mắc bệnh trĩ ở tuổi 50.

Nhiều phụ nữ mắc bệnh trĩ khi mang thai và sinh nở. Khi mang thai, áp lực trong ổ bụng sẽ tăng lên làm cho các mạch máu ở vùng xương chậu sung huyết. Việc phải rặn khi sinh cũng làm tăng áp lực lên các mạch máu này.

Bệnh trĩ rất phổ biến. Hầu hết mọi người sẽ mắc bệnh trĩ vào một thời điểm nào đó trong đời. Ngoài các lý do trên, bạn có nhiều khả năng mắc bệnh trĩ nếu bạn:

• Ngồi trong toilet quá lâu
• Bị béo phì
• Làm những việc gây tăng áp lực trong ổ bụng, chẳng hạn như nâng vật nặng
• Có tiền sử gia đình mắc bệnh trĩ
• Bị táo bón hoặc tiêu chảy lâu dài hoặc mãn tính

Dấu hiệu thường gặp

Đi cầu ra máu là một trong những triệu chứng chính của bệnh trĩ. Các triệu chứng khác bao gồm:

• Máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc trong phân sau khi đi tiêu
• Ngứa ở vùng hậu môn
• Đau vùng hậu môn, đặc biệt khi ngồi
• Đau khi đi tiêu
• Một hoặc nhiều khối sưng, đau quanh hậu môn

Nếu người bệnh gặp bất kỳ triệu chứng nào của bệnh trĩ, hãy tránh đè ép, chà rửa hoặc làm sạch quá mức xung quanh hậu môn, điều này có thể làm cho tình trạng kích ứng và ngứa trở nên tồi tệ hơn, thậm chí có thể dẫn đến chảy máu. Ngoài ra, hãy dùng khăn hoặc giấy thấm nhẹ cho vùng đó khô thay vì lau.

Biến chứng

Các biến chứng của bệnh trĩ rất hiếm nhưng có thể bao gồm:

• Thiếu máu: Mất máu liên tục do bệnh trĩ có thể gây thiếu máu và không có đủ hồng cầu để mang oxy đến các tế bào của cơ thể.
• Bệnh trĩ nghẹt: Khi nguồn cung cấp máu cho búi trĩ nội bị cắt đứt, búi trĩ được gọi là búi trĩ bị nghẹt. Bệnh trĩ nghẹt có thể gây đau đớn tột cùng.
• Cục máu đông: Đôi khi cục máu đông có thể hình thành trong bệnh trĩ. Đây được gọi là bệnh trĩ huyết khối. Mặc dù không nguy hiểm nhưng bệnh có thể gây đau đớn và đôi khi cần phải rạch búi trĩ lấy huyết khối.

Các phương pháp điều trị bệnh trĩ

Khi trĩ có các triệu chứng như đau và chảy máu có thể kéo dài một tuần hoặc lâu hơn. Trong thời gian chờ đợi, người bệnh có thể thực hiện các bước sau để giảm bớt các triệu chứng:

• Thoa các thuốc có chứa lidocain, cây phỉ hoặc hydrocortisone vào vùng bị ảnh hưởng.
• Uống nhiều nước.
• Tăng lượng chất xơ thông qua chế độ ăn uống và thực phẩm bổ sung. Cố gắng bổ sung ít nhất 20 đến 35 gram chất xơ mỗi ngày.
• Ngâm mình trong bồn nước ấm từ 10 đến 20 phút mỗi ngày.
• Làm mềm phân bằng cách uống thuốc nhuận tràng.
• Dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID – từ viết tắt của nonsteroidal anti inflammatory drug) để giảm đau và viêm.

Nếu đến thăm khám tại các bệnh viện, các bác sĩ sẽ điều trị bằng các phương pháp:

• Thắt dây cao su: Một dây cao su nhỏ được đặt quanh gốc búi trĩ sẽ cắt đứt nguồn cung cấp máu cho tĩnh mạch.
• Đốt điện: Dòng điện làm ngừng lưu lượng máu đến búi trĩ.
• Quang đông hồng ngoại: Một đầu dò nhỏ đưa vào trực tràng sẽ truyền nhiệt để loại bỏ búi trĩ.
• Liệu pháp chích xơ: Một loại hóa chất được tiêm vào tĩnh mạch bị sưng sẽ phá hủy mô trĩ.

Phương pháp điều trị phẫu thuật bao gồm:

• Cắt trĩ: Phẫu thuật cắt bỏ những búi trĩ ngoại lớn hoặc những búi trĩ sa bên trong.
• Phẫu thuật Longo: Phẫu thuật dùng dụng cụ bấm ghim sẽ loại bỏ búi trĩ nội. Hoặc kéo búi trĩ nội đã sa ra trở lại bên trong hậu môn người bệnh và giữ lại ở đó.

Hình 3: Bác sĩ chuyên khoa Tiêu hóa thăm khám và tư vấn bệnh Trĩ cho người bệnh

Làm sao thế nào để phòng ngừa hiệu quả?

Cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh trĩ là giữ cho phân mềm. Ngoài ra, để ngăn ngừa bệnh trĩ và giảm các triệu chứng của bệnh trĩ, hãy làm theo những lời khuyên sau:

• Ăn thực phẩm giàu chất xơ: Ăn nhiều trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt. Làm như vậy sẽ làm mềm phân và tăng khối lượng phân. Điều này sẽ giúp bạn tránh được tình trạng căng thẳng có thể gây ra bệnh trĩ. Thêm chất xơ vào chế độ ăn uống của bạn từ từ để tránh các vấn đề về đầy hơi.
• Uống nhiều nước: Uống 6 đến 8 ly nước và các chất lỏng khác mỗi ngày để giúp phân mềm. Tránh uống rượu cũng có thể hữu ích.
• Xem xét bổ sung chất xơ: Hầu hết mọi người không nhận đủ chất xơ trong chế độ ăn uống. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung chất xơ không kê đơn, chẳng hạn như psyllium (Metamucil, Konsyl, những loại khác) hoặc methylcellulose (Citrucel), có thể làm giảm các triệu chứng và chảy máu do bệnh trĩ.

Nếu bạn sử dụng chất bổ sung chất xơ, hãy nhớ uống ít nhất tám ly nước hoặc chất lỏng khác mỗi ngày. Nếu không, các chất bổ sung có thể gây táo bón hoặc làm bệnh nặng hơn.

• Không nín thở khi đi đại tiện: Căng thẳng và nín thở khi cố gắng đi đại tiện sẽ tạo ra áp lực lớn hơn trong các tĩnh mạch ở phần dưới trực tràng.
• Tập thể dục thể thao: Duy trì hoạt động để giúp ngăn ngừa táo bón và giảm áp lực lên tĩnh mạch. Tập thể dục cũng có thể giúp bạn giảm cân thừa có thể gây ra bệnh trĩ hoặc làm cho bệnh nặng hơn.
• Tránh ngồi lâu: Ngồi quá lâu, đặc biệt là khi đi vệ sinh, có thể làm tăng áp lực lên các tĩnh mạch ở hậu môn.

Khám và điều trị bệnh trĩ tại Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn

Từ xưa, câu “Thập nhân cửu trĩ” (tạm dịch: cứ 10 người thì có đến 9 người mắc bệnh trĩ) đã được sử dụng để nói về sự phổ biến của bệnh trĩ. Tuy nhiên, người bệnh khi mắc bệnh này thường rất ít khi đến bệnh viện điều trị mà âm thầm chịu đựng cho đến bệnh trở nặng. Với tiến bộ của y học hiện đại, điều trị bệnh trĩ có thể dễ dàng thực hiện bằng nhiều cách mà không nhất thiết phải cắt, giúp bệnh nhân nâng cao chất lượng cuộc sống.

Là một trong những bệnh viện phát triển đầy đủ các chuyên khoa và chuyên khoa sâu, bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn quy tụ đội ngũ bác sĩ Tiêu hóa có chuyên môn và kinh nghiệm trong việc điều trị các bệnh lý hậu môn – trực tràng. Với thiết bị hiện đại, ứng dụng công nghệ kỹ thuật cao, người bệnh sẽ được chẩn đoán, điều trị bệnh trĩ kịp thời, nhanh chóng và rút ngắn thời gian lưu bệnh. Đăng ký khám tại đây.

————————

Nhấn “Đăng ký” để theo dõi các video mới nhất về sức khỏe tại đây.

Chat với chúng tôi: m.me/HoanMySaiGon

Liên hệ với BV Hoàn Mỹ Sài Gòn

Fanpage: https://www.facebook.com/HoanMySaiGon/

Website: http://hoanmysaigon.com/