Theo các nghiên cứu, có đến 20% người cao tuổi trên 70 tuổi sẽ mắc bệnh động mạch chi dưới. Còn theo Tổ chức Y tế thế giới WHO nghiên cứu năm 2015, trên thế giới có khoảng 200 triệu người bị bệnh động mạch chi dưới… Tại Hoa Kỳ, có khoảng 6,5 triệu người từ 40 tuổi trở lên mắc bệnh động mạch chi dưới. Khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, giai đoạn thiếu máu trầm trọng chi dưới, 20% người bệnh phải cắt cụt chi.

Hình ảnh minh họa tắc động mạch chi do huyết khối (Nguồn: Internet) 

Tuổi tác là một yếu tố nguy cơ chính của bệnh Tắc động mạch chi, do quá trình lão hóa làm suy giảm chức năng mạch máu và sự hình thành mảng xơ vữa ở thành động mạch. Ngoài ra, các bệnh lý nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu và lối sống không lành mạnh cũng góp phần làm tình trạng bệnh tiến triển nặng hơn. 

Người bệnh được chăm sóc và kiểm tra tại khoa Cấp cứu, Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn. 

Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn vừa tiếp nhận người bệnh (sinh năm 1951, cư trú tại Quận Phú Nhuận) nhập viện với triệu chứng đau cấp tính ở chân phải sau khi ngủ dậy khoảng 2 giờ trước (nhập viện), kèm theo mất khả năng đi lại. Qua thăm khám lâm sàng ghi nhận: người bệnh đau nhiều tại vùng mặt trong đùi phải, cẳng và bàn chân phải; không có điểm đau chói khi ấn; vận động hạn chế; da chân phải lạnh và giảm cảm giác; bác sĩ không bắt được mạch khoeo và mạch mu chân phải. Khi khai thác tiền sử bệnh, bác sĩ Cấp cứu ghi nhận người bệnh có tăng huyết áp, đái tháo đường, rung nhĩ cơn và rối loạn lipid máu.  

Nhận định đây là tình trạng cấp cứu khẩn cấp với chẩn đoán ban đầu là đau chân phải nghi do tắc mạch. Ê-kíp cấp cứu nhanh chóng phối hợp với các bác sĩ Ngoại Lồng ngực – Mạch máu để xác định chẩn đoán và lên kế hoạch điều trị, nhằm ngăn ngừa nguy cơ hoại tử và mất chi. Người bệnh được chỉ định siêu âm Doppler mạch máu khẩn và CT mạch máu chi dưới để đánh giá vị trí, mức độ tắc nghẽn. Kết quả cho thấy người bệnh bị tắc động mạch chậu ngoài, động mạch đùi chung – đùi nông nghi do huyết khối, cùng tổn thương động mạch chày trước trái. Sau hội chẩn liên chuyên khoa, bác sĩ quyết định phẫu thuật lấy huyết khối giúp tái thông mạch máu và bảo tồn chi cho người bệnh. Ca phẫu thuật được thực hiện khẩn trương, giúp loại bỏ huyết khối hiệu quả, cải thiện tình trạng thiếu máu nuôi chi và ngăn ngừa nguy cơ hoại tử. Sau phẫu thuật, người bệnh hồi tỉnh, chức năng vận động và cảm giác chân phải tốt, mạch khoeo và mu chân phải rõ. 

ThS.BS. Phạm Hoàng Thiên, trưởng khoa Cấp cứu, BV Hoàn Mỹ Sài Gòn, cho biết “tắc động mạch chi cấp là một tình trạng cấp cứu khẩn cấp, đòi hỏi chẩn đoán và can thiệp kịp thời để tránh nguy cơ hoại tử và mất chi. Rất may, người bệnh cũng được đưa đến bệnh viện trong “thời gian vàng”, trong vòng 6 giờ tính từ lúc khởi phát triệu chứng. Đây là khoảng thời gian tối ưu để can thiệp tái thông mạch máu. Thời gian càng chậm thì nguy cơ đoạn chi và tử vong càng cao. Trường hợp tắc mạch cấp tính này cho thấy rõ tầm quan trọng của việc nhận diện dấu hiệu sớm và tiếp cận y tế kịp thời để tránh những điều đáng tiếc.” 

Hình ảnh CT cho thấy người bệnh bị tắc động mạch ở chân phải  

BS. Thiên chia sẻ bệnh tắc động mạch chi dưới, hay còn gọi là bệnh động mạch chi dưới, là tình trạng hẹp hoặc tắc nghẽn các động mạch cung cấp máu cho chi dưới, thường do xơ vữa động mạch. Đây là bệnh lý phổ biến ở người cao tuổi và có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như hoại tử hoặc phải cắt cụt chi nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bác sĩ khuyến cáo người bệnh cần lưu ý: 

• Chăm sóc sau phẫu thuật, tuân thủ lịch tái khám
• Không hút thuốc lá, không uống nhiều rượu bia
• Vận động thể lực 20-30 phút/ngày

DỰ PHÒNG VÀ PHÒNG NGỪA BỆNH TẮC ĐỘNG MẠCH CHI DƯỚI 

Mặc dù tắc động mạch chi dưới thường gặp ở người lớn tuổi, nhưng bệnh đang có xu hướng gia tăng ở người trẻ do lối sống ít vận động, chế độ ăn uống không lành mạnh và các yếu tố nguy cơ khác.  

Các bác sĩ khuyến cáo nên khám sức khỏe định kỳ để sàng lọc và phát hiện sớm bệnh. Việc quản lý và điều trị tốt các bệnh lý như rung nhĩ, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, xơ vữa động mạch, đái tháo đường, suy tim… cũng rất quan trọng, vì đây đều là yếu tố làm tăng nguy cơ tắc mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ. 

Duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, kiểm soát cân nặng và từ bỏ các thói quen xấu như hút thuốc lá, sử dụng rượu bia quá mức sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe mạch máu lâu dài. 

Nhận diện sớm triệu chứng bất thường

Khi có các dấu hiệu dưới đây, người bệnh cần đến các cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám, kiểm tra, và cấp cứu kịp thời: 

• Đau nhiều chân/tay đột ngột 
• Da vùng chi đau nhợt nhạt, lạnh 
• Mất/rối loạn cảm giác da vùng chi đau 
• Yếu/hạn chế vận động chi đau. 

Cấp cứu tại Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn

Khoa Cấp cứu Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn hoạt động 24/7, tiếp nhận và xử trí nhanh chóng các trường hợp bệnh nặng, nguy kịch như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, chấn thương nặng, suy hô hấp và sốc phản vệ. Hiện tại, Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn triển khai các quy trình cấp cứu theo phác đồ của Bộ Y tế và cập nhật các phác đồ tối ưu nhất từ các hiệp hội uy tín trên thế giới nhằm đảm bảo xử trí cấp cứu cho người bệnh nhanh chóng, kịp thời với sự chuẩn xác tối ưu nhất.  

Các quy trình cấp cứu tại bệnh viện bao gồm Code STEMI theo tiêu chuẩn của Hiệp hội Tim mạch châu Âu (ESC), Code Stroke theo tiêu chuẩn của Hiệp hội Đột quỵ Hoa Kỳ (ASA), Code Blue (hồi sức tim phổi) theo tiêu chuẩn của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA). Ngoài ra, với các ca bệnh nặng, sốc, bệnh viện thực hiện theo hướng dẫn của Hiệp hội Hồi sức châu Âu (ESICM) và Hội đồng Hồi sức Châu Âu (ERC). 

Đối với các tình huống khẩn cấp, đa chấn thương, tình trạng chuyển biến phức tạp hoặc biến chứng nguy hiểm, bệnh viện triển khai phối hợp đa chuyên khoa nhằm chẩn đoán nhanh và xử trí kịp thời, đặc biệt là các quy trình cấp cứu Code STEMI, Code Stroke, Code Blue, Báo động đỏ toàn viện, liên viện. 

Sở hữu đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại cùng quy trình cấp cứu khoa học theo tiêu chuẩn quốc tế, năm 2024 Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn đã cấp cứu thành công nhiều trường hợp bệnh nhân trong tình trạng nguy cấp, đảm bảo an toàn tính mạng cho người bệnh. 

Nhằm hỗ trợ người bệnh được cấp cứu và điều trị kịp thời, bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn triển khai chương trình đón bệnh cấp cứu chi phí 0 đồng toàn khu vực thành phố Hồ Chí Minh khi liên hệ qua Tổng đài Cấp cứu: 028 3995 9860 (phục vụ 24/7) nhằm hỗ trợ tốt nhất cho người bệnh về điều kiện di chuyển trong khoảng thời gian vàng.