Rối loạn tiền đình là một trong những bệnh lý phổ biến hiện nay. Nhiều người thường bị chóng mặt, đau đầu, xoay tròn và mất thăng bằng… mà không hề biết đây là dấu hiệu của rối loạn tiền đình. Tình trạng này gây khó khăn khi sinh hoạt, tăng nguy cơ té ngã dẫn đến chấn thương và nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Đó chính là lý do mà chúng ta cần tìm hiểu kỹ về căn bệnh này để có thể kịp thời chữa trị.
Thế nào là rối loạn tiền đình?
Tiền đình là phần nằm sau ốc tai thuộc hệ thần kinh, được điều khiển bởi dây thần kinh số 8. Dây thần kinh số 8 giữ chức năng thính giác và dẫn truyền thông tin giữ thăng bằng cho cơ thể trong các hoạt động, tư thế, đồng thời phối hợp cử động các bộ phận như tay, chân, mắt, thân,…
Rối loạn tiền đình gây nên triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, đầu quay cuồng
Rối loạn tiền đình (tiếng Anh là Vestibular Disorders) là tình trạng rối loạn hoặc tắc nghẽn đường dẫn truyền thông tin dây thần kinh số 8, khiến cơ thể mất thăng bằng, hoa mắt, ù tai, buồn nôn,… Đồng thời, tình trạng này cũng xảy ra khi động mạch nuôi dưỡng não hoặc các đường nối kết khác bị tổn thương.
Những triệu chứng tiền đình mất thăng bằng xuất hiện đột ngột hoặc lặp đi lặp lại, gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và khả năng lao động. Trong trường hợp nặng, rối loạn tiền đình còn gây nên những biến chứng nguy hiểm cho người bệnh.
Rối loạn tiền đình là hiện tượng rối loạn của hệ thống thần kinh nằm phía sau ốc tai
Phân loại rối loạn tiền đình
Bệnh được phân loại thành 2 dạng với những biểu hiện khác nhau:
1. Rối loạn tiền đình ngoại biên
Là tình trạng rối loạn hệ tiền đình do tổn thương vùng tai trong, hoặc do bệnh tắc mạch máu vùng cổ gáy. Dạng tổn thương này chiếm tỷ lệ 90 – 95% với các triệu chứng rầm rộ nhưng không nguy hiểm tính mạng. Các biểu hiện thường thấy như chóng mặt khi đổi tư thế (lắc đầu, từ nằm sang ngồi, từ ngồi sang đứng), mất thăng bằng nhưng vẫn di chuyển được. Trường hợp người bị rối loạn tiền đình ngoại biên nặng thì sẽ chóng mặt dữ dội, kèm theo nôn mửa, ù tai, nặng đầu, da tái xanh, đổ mồ hôi, giảm nhịp tim, hoặc té ngã…
2. Rối loạn tiền đình trung ương
Rối loạn tiền đình trung ương là tình trạng tổn thương nhân tiền đình hoặc đường dẫn truyền của các nhân tiền đình tại thân não, tiểu não. Dạng rối loạn này ít gặp, các triệu chứng ít rầm rộ, khá nguy hiểm bởi khó chữa. Biểu hiện thường thấy của rối loạn tiền đình trung ương đó là choáng váng khi đổi tư thế, chóng mặt dữ dội kèm nôn ói, sa sầm mặt, khó đi lại.
Các dấu hiệu của rối loạn tiền đình
Tuỳ vào mức độ của bệnh và vị trí tổn thương hệ tiền đình mà mỗi người sẽ xuất hiện triệu chứng khác nhau.
1. Rối loạn tiền đình ngoại vi
- Chóng mặt khi thay đổi tư thế, nhất là khi đứng lên ngồi xuống đột ngột, khi ngủ dậy.
- Choáng váng, mất thăng bằng, đi loạng choạng, đứng không vững, đầu quay cuồng.
- Các rối loạn thị giác như hoa mắt, mờ mắt, mắt giật, mất phương hướng.
- Rối loạn thính giác điển hình là ù tai, giảm thính lực, có tiếng ve kêu, dế kêu, …
- Buồn nôn và nôn ói.
- Mất ngủ dẫn đến mệt mỏi và thiếu tập trung.
- Hạ huyết áp.
Rối loạn tiền đình khiến người bệnh đau đầu, mất ngủ
2. Rối loạn tiền đình trung ương
- Chóng mặt, cảm giác bồng bềnh như say sóng.
- Ù tai, giảm thính lực (nghe kém).
- Rung giật nhãn cầu theo nhiều hướng, rung giật nhãn cầu dọc.
- Dáng đi hình ziczac như say rượu, loạng choạng không theo đường thẳng.
- Không thể phối hợp động tác chính xác như lật úp bàn tay, ngón tay chỉ mũi…
Nguyên nhân gây bệnh
1. Nguyên nhân rối loạn tiền đình ngoại biên
- Viêm dây thần kinh tiền đình bởi virus Zona, bệnh thủy đậu hoặc quai bị.
- Rối loạn chuyển hóa: suy tuyến giáp, đái tháo đường, tăng ure huyết, …
- Hội chứng Meniere gây rối loạn, phù nề vùng tai trong.
- Viêm tai giữa cấp hoặc mạn tính.
- Dị dạng tai trong.
- Tai trong bị chấn thương hoặc có sỏi nhĩ.
- U dây thần kinh số 8.
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc (gentamycin, streptomycin,…).
- Người uống quá nhiều rượu hoặc sử dụng ma tuý.
- Say tàu xe, say sóng.
2. Nguyên nhân rối loạn tiền đình trung ương
- Thiểu năng tuần hoàn sống nền.
- Hạ huyết áp tư thế.
- Hội chứng Wallenberg.
- Tổn thương não như nhiễm trùng tiểu não, nhồi máu não, xuất huyết não, u não.
- Bệnh xơ cứng rải rác.
- Hội chứng nhức đầu Migraine.
- Bệnh Parkinson.
- Giang mai thần kinh.
Rối loạn tiền đình có nguy hiểm không?
Rối loạn tiền đình khiến người bệnh mất thăng bằng, dễ té ngã, gây nguy hiểm khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông, có thể dẫn đến tai nạn cho bản thân và người khác. Đồng thời, các triệu chứng chóng mặt, đau đầu, buồn nôn lặp đi lặp lại khiến người bệnh mệt mỏi, chán nản và dễ trầm cảm hơn.
Nghiêm trọng nhất, bệnh lý này có thể là dấu hiệu báo trước những bất thường ở hệ mạch máu não, tăng nguy cơ tai biến, đột quỵ ở người bệnh. Do đó, rối loạn tiền đình cực kỳ nguy hiểm, cần phải chẩn đoán và lên phác đồ điều trị phù hợp, kịp thời.
Cách điều trị
Rối loạn tiền đình có thể điều trị phục hồi trong vài ngày hoặc vài tháng. Khả năng chữa khỏi và phục hồi phụ thuộc vào mức độ bệnh, tình trạng sức khoẻ của người bệnh và phương pháp điều trị. Các bác sĩ sẽ điều trị theo nguyên nhân, khắc phục triệu chứng và phục hồi chức năng tiền đình. Các phương pháp được áp dụng phổ biến nhất:
- Phục hồi chức năng: Thực hiện những bài tập rèn luyện và kích thích não bộ, tăng cường sự vận động cho não nhạy bén hơn, tiếp nhận và xử lý tín hiệu từ hệ tiền đình nhịp nhàng hơn. Các bài tập sẽ phối hợp hoạt động các bộ phận cơ thể như đầu, mắt, tay, chân,…
Bài tập cho bàn chân giúp phục hồi chức năng cảm giác
- Tập luyện thể thao: Tập luyện thể thao nhẹ nhàng và đều đặn sẽ giúp tăng cường lưu thông máu, thúc đẩy tuần hoàn máu não, giảm căng thẳng và hỗ trợ phục hồi tiền đình dễ dàng hơn.
- Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh: Để hạn chế triệu chứng và giúp cơ thể khoẻ mạnh, mọi người bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng. Các bữa ăn đảm bảo cung cấp khoáng chất, vitamin bằng rau xanh, củ quả,… Đồng thời, cần giảm thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ muối,…
- Uống thuốc kê toa: Tuỳ tình trạng rối loạn tiền đình của từng người, bác sĩ sẽ kê toa thuốc. Bạn cần uống thuốc đúng liều lượng, thời gian và thực hiện theo các chỉ dẫn khác của bác sĩ.
- Nghiệm pháp “tái định vị” sỏi tai (hay Epley maneuver): Phương pháp điều trị chóng mặt kịch phát tư thế lành tính. Các bác sĩ sẽ thực hiện thao tác di chuyển phần đầu người bị tiền đình vào tư thế “tái định vị” tinh thể lạc chỗ trong tai.
- Phẫu thuật: Trường hợp người bệnh uống thuốc và thực hiện những liệu pháp khác nhưng không hiệu quả, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật để phục hồi chức năng tai trong và điều trị tiền đình.
Thăm khám tại bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn
Rối loạn tiền đình có thể gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí dẫn tới đột quỵ. Do đó, khi xuất hiện các dấu hiệu nhận biết, mọi người nên thăm khám ngay tại trung tâm y tế uy tín để nhanh chóng được điều trị. Ngay cả khi chưa có triệu chứng, bạn cũng cần kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhằm phát hiện kịp thời và có hướng chăm sóc, phòng ngừa các bệnh lý chuyển biến nặng như u não, tai biến mạch máu não,…
Thăm khám bác sĩ để được điều trị kịp thời chứng rối loạn tiền đình
Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn với đội ngũ chuyên gia và bác sĩ hàng đầu trong lĩnh vực Thần kinh là lựa chọn đáng tin cậy cho người bị rối loạn tiền đình. Bệnh viện đầu tư hệ thống trang thiết bị cực kỳ hiện đại, như CT Scanner, X-Quang kỹ thuật số và cộng hưởng từ MRI, thiết bị Ảnh động nhãn đồ (VNG-Videonystagmography) đo chức năng tiền đình. Nhờ đó, có thể chẩn đoán chính xác những tổn thương dù là nhỏ nhất của hệ thần kinh, trong đó có tiền đình, u dây thần kinh số 8 hay tắc mạch máu não, nhồi máu não,…
Đồng thời, các bác sĩ với trình độ chuyên môn cao dựa vào mức độ tổn thương và thể trạng sức khoẻ của người bệnh để xây dựng phác đồ điều trị chuyên biệt. Người bệnh được chăm sóc tận tình, điều trị đúng phương pháp, cũng như được tư vấn cách phục hồi chức năng thần kinh để nhanh chóng khỏi bệnh và tối ưu hóa chi phí điều trị.
Hãy đến ngay bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn để có một cơ thể khoẻ mạnh hơn.
Đăng ký khám TẠI ĐÂY: https://dangkykham.hoanmysaigon.com/
VIDEO THAM KHẢO
Tìm hiểu rối loạn tiền đình là gì? Nhận biết triệu chứng và cách điều trị, chữa | Khoa Nội thần kinh