Tình trạng khàn tiếng kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt và giao tiếp, mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý nghiêm trọng tại thanh quản. Trong một số trường hợp, khàn tiếng xuất phát từ các tổn thương lành tính, song cũng không loại trừ khả năng đây là biểu hiện sớm của những bệnh lý ác tính cần được phát hiện và can thiệp kịp thời để bảo tồn chức năng phát âm và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.  

Khàn tiếng kéo dài có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý thanh quản nghiêm trọng 

Khàn tiếng là gì? 

Khàn tiếng (hay còn gọi là khàn giọng) xảy ra khi giọng nói của bạn trở nên thô ráp, khàn, yếu hoặc âm thanh không trong như bình thường. Khàn tiếng có thể ảnh hưởng đến độ to khi bạn nói hoặc cao độ giọng nói của bạn (giọng nói của bạn cao hay thấp). 

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng khàn tiếng, nhưng hiếm khi là dấu hiệu của một căn bệnh nghiêm trọng. 

Nguyên nhân gây ra khàn tiếng? 

• Viêm thanh quản: Đây là nguyên nhân gây khàn giọng phổ biến nhất. Tình trạng này xảy ra khi dị ứng, nhiễm trùng đường hô hấp trên hoặc viêm mũi xoang khiến dây thanh quản của bạn sưng lên. 

• Sử dụng giọng nói quá mức: Việc nói liên tục trong thời gian dài, sử dụng âm lượng lớn, hát nhiều, nói ở âm vực cao hơn hoặc thấp hơn ngưỡng sinh lý bình thường có thể dẫn đến khàn tiếng. 

• Tuổi tác: Quá trình lão hóa làm cho các mô dây thanh quản trở nên mỏng hơn, kém đàn hồi và yếu đi, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng và độ ổn định của giọng nói. 

• GERD (trào ngược dạ dày thực quản, còn được gọi là ợ nóng): Là khi axit dạ dày trào ngược lên cổ họng. Đôi khi axit có thể trào ngược lên đến dây thanh quản và tình trạng này được gọi là trào ngược họng – thanh quản (Laryngopharyngeal Reflux – LPR), có thể gây tổn thương niêm mạc thanh quản, ảnh hưởng đến giọng nói. 

• Hạt xơ dây thanh, u nang và polyp ở dây thanh quản là những khối u lành tính ở dây thanh quản. 

• U nhú ở thanh quản (u lành tính). 

• Liệt dây thanh quản: Một hoặc cả hai dây thanh quản không mở hoặc đóng như bình thường.  

• Rối loạn giọng nói do co thắt: Đây là một rối loạn giọng nói thần kinh mạn tính ảnh hưởng đến chức năng của dây thanh quản, gây co thắt không kiểm soát các cơ thanh quản khi nói, dẫn đến sự biến đổi bất thường trong âm sắc và chất lượng giọng nói. 

• Bệnh lý và rối loạn thần kinh: Các bệnh như đột quỵ hoặc Parkinson có thể làm tổn thương hoặc suy giảm chức năng vùng não kiểm soát các cơ vận động của thanh quản, dẫn đến rối loạn giọng nói do mất phối hợp hoặc yếu cơ thanh quản. 

• Lao thanh quản: Rất hiếm gặp, khàn tiếng xuất hiện sớm, lúc đầu khàn nhẹ, từ từ tiếng nói mất hẳn. 

• Ung thư: Các loại ung thư như ung thư thanh quản, ung thư phổi hoặc ung thư vòm họng có thể ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến cấu trúc và chức năng của dây thanh quản, gây ra tình trạng khàn giọng hoặc thay đổi giọng nói. 

Viêm thanh quản là một trong những nguyên nhân gây khàn tiếng 

Khàn tiếng được chẩn đoán thế nào? 

Quá trình chẩn đoán khàn tiếng bắt đầu bằng việc bác sĩ khai thác tiền sử bệnh lý và lâm sàng, đồng thời thăm khám giọng nói và quan sát các dấu hiệu bất thường. Bác sĩ sẽ lắng nghe và đánh giá giọng nói của bạn về tần số, âm lượng, độ ổn định và chất lượng. 

Để xác định nguyên nhân và mức độ tổn thương dây thanh quản, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm cận lâm sàng như: 

• Soi thanh quản
• Soi hoạt nghiệm thanh quản
• Chụp cắt lớp vi tính (CT)
• Chụp cộng hưởng từ (MRI)
• Sinh thiết

Nội soi thanh quản giúp xác định mức độ tổn thương dây thanh quản 

Phương pháp điều trị khàn tiếng là gì? 

• Do sử dụng giọng nói quá mức: Cần hạn chế nói to, nói nhiều, tránh căng thẳng thanh quản. 

• Do cảm cúm, viêm xoang, viêm họng, viêm thanh quản, ho , trào ngược họng – thanh quản: Sử dụng thuốc điều trị cảm cúm, kháng viêm, kháng sinh, giảm ho, thuốc chống trào ngược dạ dày theo chỉ định của bác sĩ. 

• Do u lành tính dây thanh: Phẫu thuật cắt u lành tính dây thanh. 

• Do u ác tính dây thanh: Điều trị tổng hợp gồm phẫu thuật, xạ trị, hóa trị,… tùy theo mức độ và giai đoạn bệnh. 

Cách dự phòng khàn tiếng 

Khàn tiếng đôi khi liên quan đến các tình trạng bệnh lý không thể ngăn ngừa được. Tuy nhiên, bạn có thể ngăn ngừa tình trạng khàn tiếng bằng cách chăm sóc và bảo vệ giọng nói, đặc biệt nếu bạn phải sử dụng giọng nói liên tục trong thời gian dài (ví dụ: giáo viên, ca sĩ, người thường xuyên nói trước công chúng,…). Dưới đây là một số khuyến nghị giúp bạn giữ gìn giọng nói khỏe mạnh: 

• Bỏ thuốc lá
• Tránh uống rượu/bia và caffeine
• Uống nhiều nước
• Sử dụng máy tạo độ ẩm
• Tránh ăn cay
• Tránh các hoạt động khiến giọng nói của bạn căng thẳng, như nói lâu, nói to hoặc la hét,… 

Trường hợp bị khàn tiếng kéo dài nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng 

Khàn tiếng kéo dài không nên xem nhẹ, nhất là khi đi kèm các dấu hiệu bất thường vùng họng – thanh quản. Nếu bạn bị khàn giọng dai dẳng và không thuyên giảm sau hai tuần, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng. 

Việc thăm khám chuyên khoa Tai Mũi Họng kết hợp các cận lâm sàng cần thiết sẽ giúp phát hiện sớm các bệnh lý nguy hiểm như lao thanh quản hoặc ung thư thanh quản, từ đó can thiệp kịp thời, bảo tồn chức năng phát âm và phòng tránh biến chứng lâu dài. 

Để được tư vấn và hỗ trợ đặt lịch hẹn, vui lòng liên hệ: 028 3990 2468 hoặc nhắn tin qua trang fanpage Hoàn Mỹ Sài Gòn

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS.NT. Hoàng Nguyễn Quang Nguyên – Chuyên khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn. 

Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn
60-60A (Số mới 295) Phan Xích Long, P. Cầu Kiệu, TP.HCM 
Dịch vụ cấp cứu 24/7 : 028 3995 9860  

Nguồn tham khảo 

1.  Professional, C. C. M. (n.d.). Hoarseness. Cleveland Clinic.

2. Mayo Clinic Health System. Hoarseness, Sparta, Wisconsin – Mayo Clinic Health System